Zastosowanie współczynnika urlopowego
Prawo do ekwiwalentu pieniężnego za urlop wynika z art. 171 K.p. Do ustalenia jego wysokości służy współczynnik urlopowy. Zastosowanie współczynnika urlopowego przy obliczaniu ekwiwalentu za urlop uregulowano w rozporządzeniu w sprawie szczegółowych zasad udzielania urlopu wypoczynkowego… W myśl § 18 powołanego rozporządzenia ekwiwalent za urlop oblicza się:
- dzieląc sumę miesięcznych wynagrodzeń przez współczynnik urlopowy, a następnie,
- dzieląc otrzymany ekwiwalent za jeden dzień urlopu przez liczbę odpowiadającą dobowej normie czasu pracy obowiązującej pracownika, a następnie,
- mnożąc otrzymany ekwiwalent za jedną godzinę urlopu przez liczbę godzin niewykorzystanego przez pracownika urlopu.
Stosowany w podanym przepisie współczynnik urlopowy określa przeciętną liczbę dni w miesiącu przypadającą do przepracowania w roku, w którym obowiązuje. Służy on do obliczenia ekwiwalentu za 1 dzień urlopu. Ustala się go odrębnie w każdym roku kalendarzowym i stosuje przy obliczaniu ekwiwalentu, do którego pracownik nabył prawo w ciągu tego roku kalendarzowego.
Wysokość współczynnika w 2014 r.
Wartość współczynnika urlopowego na dany rok kalendarzowy oblicza się zgodnie z § 19 wymienionego rozporządzenia. W tym celu należy:
- od liczby dni w danym roku kalendarzowym odjąć łączną liczbę przypadających w tym roku niedziel, świąt oraz dni wolnych od pracy wynikających z rozkładu czasu pracy w przeciętnie pięciodniowym tygodniu pracy,
- otrzymany wynik podzielić przez 12.
Dni świąteczne wolne od pracy wymienia ustawa o dniach wolnych od pracy (Dz. U. z 1951 r. nr 4, poz. 28 ze zm.). Przy obliczaniu współczynnika urlopowego święta pokrywające się z niedzielami odlicza się jeden raz, ujmując je w liczbie niedziel. W 2014 r. w celu ustalenia wysokości współczynnika urlopowego odliczeniu podlegają następujące święta przypadające w innym dniu niż niedziela:
- 1 stycznia - Nowy Rok,
- 6 stycznia - Trzech Króli,
- 21 kwietnia - drugi dzień Wielkiej Nocy,
- 1 maja - Święto Państwowe,
- 3 maja - Święto Narodowe Trzeciego Maja,
- 19 czerwca - Boże Ciało,
- 15 sierpnia - Wniebowzięcie Najświętszej Maryi Panny,
- 1 listopada - Wszystkich Świętych,
- 11 listopada - Narodowe Święto Niepodległości,
- 25 i 26 grudnia - pierwszy i drugi dzień Bożego Narodzenia.
Łączna liczba tych dni świątecznych w 2014 r. wynosi 11. Ponadto w 2014 r. występują 52 niedziele i 52 dni wolne od pracy.
Biorąc pod uwagę powyższe wartości, wysokość współczynnika urlopowego w 2014 r. dla pracowników zatrudnionych w pełnym miesięcznym wymiarze czasu pracy wynosi 20,83:
[365 dni - (52 niedziele + 11 świąt + 52 dni wolne)] : 12 = 20,83.
Współczynnik urlopowy dla pracownika zatrudnionego w niepełnym wymiarze czasu pracy ustala się w oparciu o współczynnik pracownika pełnoetatowego. Jeżeli pracownik jest zatrudniony na część etatu, wartość współczynnika obniża się proporcjonalnie do wymiaru jego czasu pracy.
| Przykład Pracownik zatrudniony na 1/2 etatu wypowiedział umowę o pracę w związku z nabyciem praw emerytalnych. Stosunek pracy rozwiąże się z dniem 20 stycznia 2014 r. Ma on 40 godzin niewykorzystanego urlopu z 2013 r. i będzie uprawniony do 16 godzin urlopu z 2014 r. Za wszystkie te godziny pracownikowi zostanie wypłacony ekwiwalent pieniężny. Pracownik otrzymuje wynagrodzenie zasadnicze w stałej stawce miesięcznej wynoszącej 1.800 zł, premie regulaminowe miesięczne do 25% wynagrodzenia zasadniczego oraz dodatki za pracę w nocy. W okresie od października do listopada 2013 r. wypłacono mu premie w kwocie 810 zł i dodatki nocne w kwocie 320,44 zł. Zakładamy, że za grudzień 2013 r. premia wyniesie 270 zł, a dodatki nocne 160 zł. Prawo do ekwiwalentu za urlop pracownik nabędzie w 2014 r., w momencie rozwiązania umowy o pracę. Dlatego do jego obliczenia należy zastosować współczynnik urlopowy obowiązujący w 2014 r., który ze względu na zatrudnienie w niepełnym wymiarze czasu pracy podlega proporcjonalnemu obniżeniu do wysokości etatu pracownika. Współczynnik urlopowy w 2014 r. dla pracownika pełnoetatowego wynosi 20,83, a dla półetatowca 10,42, tj. 20,83 × 1/2. Pracownika obowiązuje 8-godzinna dobowa norma czasu pracy. Obliczenie ekwiwalentu za niewykorzystany urlop z zastosowaniem proporcjonalnego współczynnika urlopowego: 1.800 zł + [(810 zł + 320,44 zł + 270 zł + 160 zł) : 3 m-ce] = 2.320,15 zł, 2.320,15 zł : 10,42 = 222,66 zł, 222,66 zł : 8 = 27,83 zł, 27,83 zł × (40 godz. + 16 godz.) = 1.558,48 zł. |
| Wysokość współczynnika urlopowego w 2014 r. | |
| wymiar etatu | współczynnik urlopowy |
| 1/2 | 20,83 × 1/2 = 10,42 |
| 1/3 | 20,83 × 1/3 = 6,94 |
| 2/3 | 20,83 × 2/3 = 13,89 |
| 1/4 | 20,83 × 1/4 = 5,21 |
| 3/4 | 20,83 × 3/4 = 15,62 |
Podstawa prawna
Ustawa z dnia 26.06.1974 r. - Kodeks pracy (Dz. U. z 1998 r. nr 21, poz. 94 ze zm.)
Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 8.01.1997 r. w sprawie szczegółowych zasad udzielania urlopu wypoczynkowego, ustalania i wypłacania wynagrodzenia za czas urlopu oraz ekwiwalentu pieniężnego za urlop (Dz. U. nr 2, poz. 14 ze zm.)
autor: Ewa Madejek
Gazeta Podatkowa nr 97 (1034) z dnia 2013-12-05
Nagrody, premie i odprawy wypłacane pracownikom. Wszystko na ten temat w poradniku na GOFIN.pl
