Żołnierze rezerwy, którzy prowadzą biznes, mają mieć problemy z wypłatą rekompensaty za utracone dochody. Jak wskazuje Rzecznik Praw Obywatelskich, nie są to jednostkowe przypadki, dlatego też wysłał do ministra obrony narodowej list w tej sprawie.
Na ćwiczenia tzw. rezerwy pasywnej może zostać wezwany niemal każdy. Zgodnie z przepisami za ten czas należy się świadczenie pieniężne za utracone dochody. Tu pojawia się jednak problem. Do Biura Rzecznika Praw Obywatelskich wpływają wnioski o pomoc od żołnierzy rezerwy pasywnej. Uczestniczą oni w ćwiczeniach rezerwy, ale po ich odbyciu mają problem z uzyskaniem od dowódców jednostek należnych świadczeń pieniężnych. Problem może także dotyczyć żołnierzy aktywnej rezerwy oraz terytorialnej służby wojskowej pełnionej rotacyjnie.
Ćwiczenia są, a rekompensaty brak
Wątpliwości, z którymi zwracają się rezerwiści do RPO, dotyczą nadużywania przez organy wojskowe art. 312 ust. 4 ustawy z 11 marca 2022 r. o obronie ojczyzny przy obliczaniu rekompensaty utraconego wynagrodzenia za okres służby w pasywnej rezerwie. Problem dotyczy zwłaszcza tych żołnierzy, którzy rozliczają się na zasadzie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych. Podstawą opodatkowania podatkiem dochodowym jest w ich przypadku przychód, bo osoby te deklarują niewykazywanie kosztów dla uproszczenia rozliczeń z urzędem skarbowym. Dlatego w ich przypadku dochód równy jest przychodowi - informuje biuro RPO.
Kto tworzy rezerwę pasywną?
Pasywną rezerwę tworzą osoby, które mają uregulowany stosunek do służby wojskowej i nie pełnią innego rodzaju służby wojskowej, i nie podlegają militaryzacji oraz nie ukończyły 55 roku życia, a w przypadku osób posiadających stopień podoficerski lub oficerski – 63 roku życia.
Zgodnie z § 3 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia MON z 20 maja 2022 r. ws. świadczenia pieniężnego dla żołnierzy pełniących terytorialną służbę wojskową, żołnierzy aktywnej rezerwy i żołnierzy pasywnej rezerwy podstawę ustalenia świadczenia pieniężnego stanowi średnia miesięczna kwota dochodu uzyskanego przez żołnierza z prowadzonej działalności gospodarczej w roku poprzedzającym okres służby. Zaświadczenie stwierdzające wysokość tej kwoty wydaje naczelnik urzędu skarbowego na wniosek żołnierza prowadzącego działalność gospodarczą.
ReklamaJeden urząd tak, a drugi tak
Przy prowadzeniu przez żołnierza rezerwy działalności opodatkowanej zryczałtowanym podatkiem dochodowym od przychodów ewidencjonowanych naczelnik urzędu skarbowego, wydając zaświadczenia, sumuje dochód/przychód za cały rok. Dla niektórych organów takie zaświadczenie nie stanowi problemu, ponieważ obliczają miesięczny dochód niezbędny do obliczenia przedmiotowej należności, wykonując proste matematyczne działanie podzielenia wskazanej kwoty przez liczbę miesięcy w roku.
Inne organy wojskowe, wykorzystując fakt, że urząd skarbowy w zaświadczeniu przedstawia dane za cały rok (bez rozbicia na dochód miesięczny), uznają, że brak jest możliwości ustalenia wysokości dochodu uzyskiwanego przez żołnierza z prowadzonej działalności gospodarczej i na podstawie wspomnianego art. 312 ust. 4 obliczają wysokość rekompensaty za jeden dzień ćwiczeń wojskowych przez podzielenie przez 22 minimalnego wynagrodzenia za pracę ustalonego na podstawie ustawy z 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę, obowiązującego w okresie odbywania przez żołnierza rezerwy pasywnej ćwiczeń wojskowych. W wielu sytuacjach takie postępowanie organów wojskowych prowadzi do istotnego zaniżenia należności tych żołnierzy.
Rekompensata dla rezerwistów - ile maksymalnie wynosi?
Zgodnie z art. 312 ustawy o obronie ojczyzny rekompensata z tytułu utraconego dochodu dla przedsiębiorcy za każdy dzień służby wojskowej wynosi 1/22 miesięcznego dochodu z działalności gospodarczej, nie więcej jednak niż 1/22 dwuipółkrotnego przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia krajowego w roku poprzedzającym pełnienie służby.
W roku 2022 przeciętne wynagrodzenie wynosiło 6346,15, czyli kwota dziennego świadczenia rekompensującego w 2023 nie może przekroczyć 721,15 zł.
Przypomnijmy też, że czas trwania ćwiczeń wojskowych w odniesieniu do żołnierzy rezerwy pasywnej nie może przekraczać łącznie 90 dni w ciągu roku.
Jacek Misztal
