Komisja Europejska zaproponowała w niedzielę Radzie (państwom UE) uruchomienie wobec Węgier mechanizmu warunkowości w budżecie UE. Oznaczałoby to zawieszenie ok. 7,5 mld euro funduszy UE dla Budapesztu w związku z korupcją. Jak podała KE, "ma to zapewnić ochronę budżetu UE i interesów finansowych UE przed naruszeniami zasad praworządności na Węgrzech".
To pierwszy taki przypadek w historii UE, od kiedy ustanowiony został dwa lata temu mechanizm warunkowości, który ma chronić budżet wspólnoty przed korupcją.
"Dzisiejsza decyzja jest wyraźnym dowodem determinacji Komisji w zakresie ochrony budżetu UE i wykorzystania wszystkich dostępnych nam narzędzi, aby osiągnąć ten ważny cel. (…) Chodzi o naruszenia praworządności, która zagraża wykorzystaniu i zarządzaniu funduszami UE" – powiedział komisarz ds. budżetu Johannes Hahn.
Komisarz zwrócił uwagę na nieprawidłowości w węgierskich przepisach, dotyczących zamówień publicznych, brak zabezpieczeń przed konfliktami interesów i nieskuteczna walkę z korupcją.
Komisja proponuje zawieszenie 65 proc. zobowiązań na trzy programy operacyjne w ramach polityki spójności. Jak podaje Reuters, te 7,5 mld euro to ok. 5 proc. szacowanego PKB na 2022 rok.
Rada ma teraz miesiąc na podjęcie kwalifikowaną większością głosów decyzji, czy przyjąć takie środki. W wyjątkowych okolicznościach termin ten można przedłużyć maksymalnie o kolejne dwa miesiące.
Węgry zaproponowały w ostatnich tygodniach utworzenie nowej agencji antykorupcyjnej w tym kraju.
Morawiecki: Polska będzie przeciwstawiała się UE ws. odebrania funduszy Węgrom
Polska będzie z całą mocą przeciwstawiała się jakimkolwiek działaniom instytucji europejskich, które mają zamiar w sposób nieuprawniony pozbawić środków jakiekolwiek kraje członkowskie, w tym przypadku w szczególności Węgry – powiedział w niedzielę premier Mateusz Morawiecki podczas uroczystości w Kamienicy (małopolskie).
„To sprawa dla nas oczywista. Chciałbym jednak zwrócić uwagę na to, że informacje, które płyną do nas z Budapesztu i z Brukseli są takie, że premier Orban i administracja rządu węgierskiego przygotowała plan porozumienia z Komisją Europejską” – mówił premier.
Morawiecki dodał, że w ostatnich dniach ten plan został zaprezentowany przez rząd węgierski, a premier Orban wyraził nadzieję, że zakończy to spór z Komisją Europejską.
Premier powiedział także, że jadąc na uroczystość do Kamienicy, zapoznał się z wypowiedzią komisarza ds. budżetu UE Johannesa Hahna, który przyznał, iż „nie ma związku pomiędzy procedurą warunkowości, a tym co dzieje się dzisiaj, tym przeciąganiem liny wokół Krajowego Programu Odbudowy” – mówił premier.
„Również nasze zastrzeżenia, które pisaliśmy blisko dwa lata temu, w stosunku do procedury warunkowości, były nie tylko słuszne, ale okazują się skuteczne, gdyż Komisja Europejska czy w tym przypadku komisarz Hahn przyznaje, że mimo tego sporu, który jest między nami i Brukselą, nie ma powodu do tego, aby wszczynać wobec Polski procedurę warunkowości. To jest dobra wiadomość” – mówił Morawiecki.
Premier podkreślił, że nie ma powodu aby Polskę pozbawić środków z UE i spodziewa się, że na przełomie bieżącego i przyszłego roku również nowe środki, z nowej perspektywy unijnej do Polski zostaną przekazane.
Łukasz Osiński , Szymon Bafia
