Kody, pozycje, precyzja
Na rynku forex kwotowane są pary walut, oznaczane w ten sposób, że trzy pierwsze litery stanowią kod waluty bazowej, natomiast litery następne – kod waluty kwotowanej, jak np. USD/JPY, EUR/PLN, GBP/CAD. Często nie przedziela się symboli walut i oznaczenia powyższych par mają następującą postać: USDJPY, EURPLN, GBPCAD.Waluta bazowa jest to ta, którą inwestor kupuje lub sprzedaje. Natomiast waluta kwotowana – to ta, w której następuje rozliczenie, tzn. powstaje zobowiązanie do zapłaty za kupioną walutę bazową lub należność z tytułu sprzedaży waluty bazowej.
Kupno waluty bazowej oznacza zajęcie pozycji długiej. Natomiast jej sprzedaż – zajęcie pozycji krótkiej. Kupując walutę bazową, inwestor sprzedaje jednocześnie walutę kwotowaną, i odwrotnie – sprzedając walutę bazową, kupuje walutę kwotowaną. Na przykład, kupno 1.000.000 dolarów amerykańskich notowanych po kursie 2,2528 USDPLN wiąże się z jednoczesną sprzedażą 2,2528x1.000.000 = 2.252.800 złotych.
Wnioski:
1. Jeżeli uważasz, że dana waluta zyska na wartości wobec drugiej, wówczas kup tą pierwszą, sprzedając drugą.
2. Jeżeli uważasz, że dana waluta starci na wartości wobec drugiej, wówczas sprzedaj tą pierwszą, kupując drugą.
Przykład 1:
Mamy parę walutową EURUSD. Inwestor, który przewiduje, że gospodarka amerykańska będzie znajdować się w coraz gorszej kondycji w stosunku do europejskiej - zajmuje więc pozycję długą w euroEUR, sprzedając dolary. Ten, który jest zdania przeciwnego i widzi zagrożenia dla wspólnej waluty, sprzeda EUReuro, czyli zajmie pozycję krótką w tej walucie, kupując dolary.
Przy podejmowaniu decyzji inwestycyjnych inwestorzy biorą pod uwagę przede wszystkim przewidywane wzajemne relacje pomiędzy walutami. Na przykład, przy złych prognozach dla gospodarki amerykańskiej oraz europejskiej inwestor winien znaleźć odpowiedź na pytanie, która gospodarka będzie szybciej spadać, lub wolniej wzrastać. Wzrost jednej waluty wobec drugiej określany jest mianem aprecjacji. Natomiast w sytuacji odwrotnej mówimy o deprecjacji.
Płynność par walutowych
Płynność rynku walutowego ma kluczowe znaczenie dla jego efektywności oraz zysków inwestorów. W zależności od płynności zmienia się wielkość spread’u .Obserwując notowania można zauważyć, że w ciągu doby, a także w różne dni tygodnia spread ulega zmianom, co jest pochodną aktywności inwestorów. Spread zwiększa się również w sytuacji, kiedy następuje wzrost zmienności cen na rynku.Największą płynność obserwujemy zazwyczaj na parze walutowej EURUSD. Stąd tam spread wynosi w dzień 0,0002 EURUSD (2 pipsy). Niski spread pozwala na osiągnięcie zysku nawet przy niewielkiej zmianie kursu. Kiedy jest noc w strefie europejskiej rynek ulega częściowemu „uśpieniu”, wówczas spready poszerzają się - nawet na najbardziej płynnych parach walutowych występują sięgają kilkadziesiąt pipsów.
Kursy krzyżowe
Na rynku walutowym kursy walut są odnoszone do najpłynniejszej waluty, jaką jest dolar amerykański. Kursy par walutowych bez udziału dolara amerykańskiego są kalkulowane w oparciu o ich kursy wobec dolara. Znając relację pomiędzy dolarem amerykańskim oraz dwiema walutami można określić ich wzajemną relację.Realizacja transakcji kupna/sprzedaży pomiędzy walutami innymi, niż dolar wymaga wykorzystania jego relacji w stosunku do tych walut. Na przykład znając notowania USDZAR, USDJPY, USDPLN, można obliczyć kursy ZARPLN, JPYZAR, PLNJPY. Tak skalkulowane kursy walut określane są kursami krzyżowymi (ang. cross rates).
Zamiana waluty AAA na walutę BBB, czyli sprzedaż pierwszej i kupno drugiej wymaga następujących operacji:
- kupno USD za walutę AAA po kursie ask dla pary USDAAA,
- sprzedaż uzyskanych dolarów za walutę BBB po kursie bid dla pary walutowej USDBBB.
Zamianę relacji między walutami dla opisanej tu sytuacji przedstawia poniższe równanie.
Tablice kursów krzyżowych są publikowane przez instytucje finansowe. Na ich postawie można określić wzajemne relacje pomiędzy dowolną parą walut.
Tabela 1. Przykłady kursów krzyżowych trzech walut
Kursy crossowe wyznacza się na podstawie dwóch kursów bezpośrednich wobec dolara lub jednego kursu bezpośredniego i jednego pośredniego wobec dolara.
Przykład: 2.
Klient banku chce zamienić franki szwajcarskie na złote. Dealer bankowy ma do dyspozycji dwa notowania bezpośrednie wobec dolara (tabela 2).
Tabela 2.
Na tej podstawie dealer określa kurs wymiany CHFPLN. Zakłada, że sprzeda franki kupując dolary po kursie ask 1,0260 USDCHF. Walutę tą następnie sprzeda, pozyskując złote po kursie bid wynoszącym 2,2410 USDPLN. Otrzymany kurs wymiany wynosi:
Kurs crossowy można obliczyć również na podstawie jednego notowania bezpośredniego i jednego pośredniego wobec dolara.
Przykład: 3.
Klient chce kupić w banku funty brytyjskie płacąc złotymi. Ma do dyspozycji następujące notowania (tabela 3): Tabela 3.
Aby określić kurs wymiany dealer musi przeprowadzić następujące operacje:
Kupno na rynku funtów po kursie 1,9893 GPPUSD. Dolary na tą transakcję dealer kupi płacąc złotymi otrzymanymi od klienta po kursie 2,2598 USDPLN. W efekcie kurs wymiany ask zostaje określony jako:
Rynek kasowy i terminowy
Na rynku kasowym (ang. spot market) transakcje są wykonywane w drugim dniu roboczym po dniu zawarcia. Na przykład, jeżeli transakcja kupna euro została zawarta w dniu 15 kwietnia 2008 r. to waluta ta zostanie dostarczona w dniu 17 kwietnia 2008 r. Kurs, po jakim jest zawierana ta transakcja to kurs kasowy (spot).Rynek terminowy (ang. forward market) to miejsce, gdzie ustalane są ceny (kursy) kupna i sprzedaży walut na określoną datę w przyszłości. Transakcje zawierane na okres dłuższy, niż dwa dni są określane mianem terminowych. Standardowe okresy transakcji terminowych są przedstawione w tabeli 4.
Tabela 4. Standardowe okresy dla transakcji terminowych
Kurs terminowy obliczany jest z uwzględnieniem kursu kasowego (spot), spełniającego rolę kursu wyjściowego oraz stóp procentowych jednej i drugiej waluty.
gdzie:
S – kurs kasowy (spot) waluty bazowej
r1 – oprocentowanie waluty kwotowanej
r2 – oprocentowanie waluty bazowej
Przykład: 4.
Polski importer chce kupić określoną ilość euro z dostawą na termin za 6 miesięcy. Oprocentowanie złotego wynosi 6%, natomiast euro 4,5%. Dla uproszczenia obliczeń przyjmuję, że każdy miesiąc ma 30 dni. Po podstawieniu do wzoru otrzymujemy:
Różnica pomiędzy kursem terminowym a kasowym to punkty swapowe. W tym przypadku stanowią one:
3,5458 – 3,5200 = 0,0258 EURPLN
Jeżeli oprocentowanie waluty zagranicznej byłoby niższe niż krajowej, wówczas kurs terminowy byłby niższy od kasowego. Taką sytuację obserwować można było w 2007 r., na parze walutowej USDPLN, kiedy to stopy procentowe w Polsce były niższe niż w Stanach Zjednoczonych. Kursy terminowe są obliczane równolegle dla kupna i sprzedaży walut.
Walutowe instrumenty finansowe
Podstawowe instrumenty pochodne (derywaty) oparte na walutach to opcje walutowe oraz kontrakty terminowe futures. Instrumenty te są wystandaryzowane w zakresie wielkości ceny realizacji oraz terminu wygasania. Są przedmiotem handlu na platformach transakcyjnych.Handel kontraktami walutowymi odbywa się przede wszystkim na amerykańskiej giełdzie towarowej GLOBEX. Polski inwestor może dokonywać tam transakcji przy pomocy platformy transakcyjnej podobnie, jak na kasowym rynku forex. W Polsce kontrakty terminowe futures oraz opcje opiewające na waluty są handlowane na WGT S.A. (dawna Warszawska Giełda Towarowa S.A.).
Derywaty oparte na walutach oferują również banki. Są to opcje walutowe, kontrakty terminowe forward oraz swapy walutowe. Warunki transakcji klient każdorazowo negocjuje z bankiem.
Jan Mazurek
Źródło:
