Mimo że noc w Kijowie minęła w miarę spokojnie, w kraju wciąż panuje ogromne napięcie. Jak z obecną sytuacją poradzi sobie władza, prezydent Ukrainy, obywatele, a jak Unia Europejska? Zapraszamy do śledzenia naszej relacji na żywo z wydarzeń na Ukrainie.

Źródło: PAP/EPA/FILIP SINGER
RELACJA NA ŻYWO Z WYDARZEŃ:
[18:16] Prezydent Ukrainy Wiktor Janukowycz ocenił, że milicja przesadziła podczas pacyfikacji w sobotę nad ranem demonstracji zwolenników integracji europejskiej na Majdanie (placu) Niepodległości w Kijowie.
[17:58] Prezydent Rosji Władimir Putin uważa, że akcje protestu na Ukrainie zostały przygotowane raczej z myślą o wyborach w 2015 roku i że są podjętą przez opozycję próbą "zachwiania strukturami obecnych legalnych władz".
[17:54] Władze nie kontrolują sytuacji w Kijowie. Przyznał to premier Mykoła Azarow w czasie spotkania z unijnymi i amerykańskimi dyplomatami. Jednocześnie poinformował o pierwszych ustępstwach wobec opozycji. Mykoła Azarow powiedział, że sytuację w stolicy kontrolują obecnie opozycjoniści. Uznał też, że to oni radykalizują demonstrantów. Choć zaznaczył przy tym, że winę ponoszą także organy ścigania.
[17:40] Szef kijowskiej milicji Walerij Korjak został zwolniony za usunięcie siłą protestujących na Majdanie - poinformował premier Ukrainy na spotkaniu z dyplomatami w Kijowie.
[16:41] Parlament należącej do Ukrainy Autonomicznej Republiki Krymu wezwał prezydenta Wiktora Janukowycza do przywrócenia porządku w kraju nawet drogą wprowadzenia stanu wyjątkowego. Niektórzy politycy zwrócili się o pomoc również do prezydenta Rosji Władimira Putina.
[16:39] Sto flag Ukrainy zawiśnie w centrum Kielc - poinformował PAP prezydent miasta Wojciech Lubawski. W ten sposób miasto chce zademonstrować solidarność ze zwolennikami integracji europejskiej na Ukrainie i w mieście partnerskim Winnica.
[16:36] Można się spodziewać, że rząd przedstawi w najbliższym czasie "taką mapę dalszych działań całej Unii Europejskiej wobec Kijowa" - powiedział po posiedzeniu Rady Bezpieczeństwa Narodowego szef Twojego Ruchu Janusz Palikot. Szef TR powiedział dziennikarzom po posiedzeniu Rady, że Polska ma bardzo silny mandat z ramienia UE do prowadzenia polityki całej Unii wobec Ukrainy.
[16:20] Komisja Europejska jest gotowa omówić z ukraińskimi wysłannikami kwestie związane z umową stowarzyszeniową. Zapewnił o tym przewodniczący Jose Manuel Barroso w dzisiejszej rozmowie telefonicznej z prezydentem Wiktorem Janukowyczem. Przy tej okazji szef Komisji ponownie wyraził zaniepokojenie ostatnimi wydarzeniami w Kijowie.
[16:10] Naszym zadaniem jest niedopuszczenie do tego, by wielka gra o przyszłość Ukrainy zakończyła się dramatycznym finałem - zaznaczył premier Donald Tusk. Jak mówił, w tym celu trzeba utrzymywać dobre relacje i z ukraińską opozycją, i z rządzącymi.
"Naszym zadaniem jest, by wielka gra, która się toczy o przyszłość Ukrainy, nie zakończyła się jakimś dramatycznym i nieprzewidywalnym dotąd finałem; to oznaczą tę grę na kilku fortepianach" - powiedział premier.
[15:30] Wspólnie z rządem podejmiemy wysiłek zbudowania nowego planu działania Polski wobec Ukrainy - powiedział prezydent Bronisław Komorowski po poniedziałkowym posiedzeniu Rady Bezpieczeństwa Narodowego. Jak powiedział Komorowski, uczestnicy posiedzenia Rady dyskutowali m.in. o tym, co - w kontekście ostatnich wydarzeń na Ukrainie - powinno być przedmiotem polskiego działania w najbliższym czasie.
[15:00] To co dzieje się dziś na Ukrainie powoduje, że warunki prowadzenia interesów się nie poprawiają - oceniają przedstawiciele polskiego biznesu. Marek Kłoczko z Krajowej Izby Gospodarczej mówi, że szansa na to aby na Ukrainie obowiązywały unijne standardy oddaliła się po tym jak ten kraj nie zdecydował się na podpisanie umowy stowarzyszeniowej ze Wspólnotą.
[14:30] Trwa posiedzenie Rady Bezpieczeństwa Narodowego ws. kryzysu ukraińskiego. W posiedzeniu nie biorą udziału szef SLD Leszek Miller, którzy przebywa za granicą oraz prezes PiS Jarosław Kaczyński, który za kadencji prezydenta Komorowskiego zrezygnował z zasiadania w RBN. Na spotkaniu prezesa PiS chciał reprezentować eurodeputowany PiS Ryszard Czarnecki. Czarnecki powiedział dziennikarzom przed posiedzeniem, że nie został wpuszczony na to spotkanie. "Prezydent nie wykazał woli dialogu z największą partią opozycyjną" - ocenił Czarnecki. Europoseł był w niedzielę z Kaczyńskim w Kijowie. Po zakończeniu obrad - ok. godz. 15.30 - w Pałacu Prezydenckim odbędzie się briefing prasowy z udziałem prezydenta Bronisława Komorowskiego oraz premiera Donalda Tuska.
[14:20] Rząd Niemiec ostrzegł w poniedziałek władze Ukrainy przed stosowaniem przemocy wobec uczestników proeuropejskich manifestacji i wezwał rząd w Kijowie do zagwarantowania obywatelom wolności wypowiedzi i prawa do pokojowych demonstracji. "Niemiecki rząd jest pod silnym wrażeniem dużej liczby mieszkańców Ukrainy, którzy gotowi są bronić swoich poglądów i swoich marzeń o Ukrainie jako państwie praworządnym, które podziela europejskie wartości, i szuka w związku z tym bliższych kontaktów z UE" - powiedział rzecznik rządu Steffen Seibert dziennikarzom w Berlinie.
[14:00] Szef MSZ Ukrainy Leonid Kożara zapewnił szefa polskiej dyplomacji Radosława Sikorskiego, że rząd w Kijowie nie ma planów wprowadzenia stanu wyjątkowego na Ukrainie.
[13:30] Ukraiński parlament - Rada Najwyższa - rozpatrzy jutro wniosek o dymisję rządu Mykoły Azarowa. Poinformował o tym jej przewodniczący.
[13:25] Rada Europy wzywa o powstrzymanie się od przemocy na Ukrainie. Organizacja deklaruje pomoc w rozwiązaniu konfliktu u naszych wschodnich sąsiadów.
[13:20] Europoseł, znawca spraw ukraińskich Paweł Kowal uważa, że UE powinna jak najszybciej znieść wizy dla Ukraińców. Unii wytyka, że w relacjach z Ukrainą czasami zachowuje się jak "rozgrymaszona panna". Postuluje też ponadpartyjne porozumienie w Polsce ws. Ukrainy. Jak mówił Kowal w poniedziałek w radiowej Trójce, rolą europarlamentarzystów wszystkich opcji oraz rządu jest w obecnej sytuacji wymuszenie na instytucjach unijnych jasnej deklaracji, że "wizy dla Ukraińców zostaną zniesione". "To podstawowa sprawa, która zmieni podejście Ukraińców i rządu ukraińskiego do obywateli" - wskazał.
[13:00] Nie ma powodów, by na Ukrainie wprowadzać stan wyjątkowy - zapewnia przewodniczący ukraińskiej Rady Najwyższej. "Na dzień dzisiejszy taka decyzja nie wchodzi w rachubę. Nie widzę takiej potrzeby" - powiedział Wołodymyr Rybakow. Podkreślił, że trzeba robić wszystko, by administracja państwowa działała normalnie.
[12:40] Rosyjski Specnaz szykuje się na wyjazd do Kijowa - twierdzi ukraiński portal. Według serwisu korrespondent.net, rosyjskie siły specjalne "siedzą na walizkach" i czekają tylko na rozkaz z Kremla. Portal powołuje się na jednego ze współpracowników służb, który tę informację miał przekazać swoim znajomym z Kijowa.
[12:30]
Jak szanse na powrót do rozmów o umowie #Ukraina-UE oceniają @JSaryuszWolski i Helmut #Scholz? http://t.co/YWq2Bh4qFi pic.twitter.com/7LElPsYRfl
— PE Biuro w Polsce (@PE_Polska) grudzień 2, 2013
[12:23] - Z punktu widzenia strategii Kremla rozlew krwi na ulicach Kijowa i spacyfikowanie opozycji przez Janukowycza byłoby rozwiązaniem niezwykle pożądanym - mówi dr Adam Eberhardt, wiceszef Ośrodka Studiów Wschodnich w rozmowie z reporterem RMF FM Mariuszem Piekarskim. - Janukowycz byłby bezradny, osamotniony i musiałby tym bardziej pójść w rosyjskie ramiona - dodaje.
[12:23] Przedstawiciele Partii Regionów prezydenta Ukrainy Wiktora Janukowycza ostro skrytykowali polityków z UE, którzy występowali na niedzielnym wiecu opozycji postulującej zbliżenie z UE i nawołującej do zmiany władz w Kijowie. Wśród przemawiających byli Polacy. - Potępiliśmy działania przedstawicieli UE i oceniliśmy je jako wtrącanie się w wewnętrzne sprawy Ukrainy - powiedział deputowany Partii Regionów Wołodymyr Olijnyk.
[12:20] PO przygotowała projekt uchwały Sejmu, w którym wyrażono głębokie zaniepokojenie zaostrzeniem się sytuacji na Ukrainie, a także potępiono nieuzasadnione użycie siły. Platforma proponuje, aby uzgodnić treść uchwały ze wszystkimi klubami i przyjąć ją przez aklamację. ...więcej
[12:00] Wciąż gorąco w Kijowie. Kilkanaście tysięcy Ukraińców zebrało się przed południem na placu Niepodległości. Manifestanci blokują też budynki rządu i administracji prezydenta. Na placu Niepodległości słychać występy muzyczne i polityczne. Do walki zagrzewają liderzy opozycji, wśród nich Arsenij Jaceniuk. Zachęca on do pozostania na placu, a także blokowania budynków rządowych. Przypomina, że najważniejszym żądaniem jest dymisja rządu Mykoły Azarowa. ...więcej
[12:00] Russian Market twittuje, że niektórzy ukraińscy policjanci wspierają protestujących:
Ukrainian Police is now with protesters too.
"Yanukovich is not my President." pic.twitter.com/E2wRaMrAVe
— Russian Market (@russian_market) grudzień 2, 2013
[11:28] Apel o rosyjską interwencję na Ukrainie. O interwencję wojskową do prezydenta Władimira Putina apelują władze Sewastopola na Krymie. Inicjatorem wniosku jest radny Siergiej Smolianow wywodzący się z rządzącej Ukrainą Partii Regionów. To od niego zaczęło się zbieranie w internecie podpisów w tej sprawie. Sygnatariusze wzywają prezydenta Putina o "ocalenie Ukrainy przed amerykańskim agresorem". Twierdzą, że w związku z odmową podpisania "grabieżczej" umowy stowarzyszeniowej z Unią Europejską, zachodnie służby specjalne i ich agenci chcą obalić legalnie wybrany rząd Ukrainy. Ich zdaniem, to właśnie te siły są inspiratorem wieców i zamieszek w Kijowie i innych miastach.
[10:55] Opozycja nie chce okrągłego stołu z władzami. Ukraińska opozycja odmawia udziału w rozmowach z obecnymi władzami za okrągłym stołem i domaga się głosowania w parlamencie nad dymisją rządu premiera Mykoły Azarowa oraz uwolnieniem b. premier Julii Tymoszenko. Przywódcy opozycji przyszli w poniedziałek rano na naradę szefów klubów parlamentarnych i po przedstawieniu swych postulatów wrócili do demonstrujących na Majdanie (placu) Niepodległości w Kijowie zwolenników integracji europejskiej, którzy domagają się usunięcia władz.
[10:50] Jarosław Kaczyński nie wybiera się na posiedzenie RBN, a Janusz Piechociński komentuje to na swoim blogu: licytacja w mediach: kto mocniej, kto aktywniej, kto zdecydowaniej. W Kijowie i na konferencjach prasowych. Tam zaś, gdzie można wypracować wspólna opinię – a może i strategię działania – na Radzie Bezpieczeństwa Narodowego, jedno miejsce tak jak przy wigilijnym stole będzie puste. Skąd więc ta kijowska determinacja przy warszawskiej absencji? Kolejny raz partyjna „polityczka” nie pozwala na poważną rozmowę o strategicznych nie tylko dla Ukrainy procesach…
[10:44] Prezes PiS Jarosław Kaczyński nie pojawi się na poniedziałkowym posiedzeniu Rady Bezpieczeństwa Narodowego. "Z tego co wiem Jarosław Kaczyński nie wybiera się na posiedzenie Rady. Patrzymy na przepisy konstytucji i praktykę. To ciało nie ma żadnej mocy decyzyjnej, ma fasadowy charakter. Służy do promowania przez prezydenta swojego wizerunku" - powiedział rzecznik PiS Andrzej Duda.
[10:42] "Ukraina wzywa Europę" - pisze w poniedziałek "La Repubblica". Włoski dziennik zwraca uwagę, że niektóre kraje zachodnie w trosce o dostawy rosyjskiego gazu obawiają się nowego kryzysu między Kijowem a Moskwą. To według gazety odróżnia je od Polski. Zdaniem włoskiego publicysty Ukraina potrzebuje Europy nie po to, by wykonać "europejski skok", ale jako alternatywy dla Rosji. Autor zauważa, że europeizm, ukraiński nacjonalizm i rusofobia są "synonimami na ulicach i placach Kijowa", gdzie trwają demonstracje przeciwników władz.
[10:40] "Unia Europejska za pomocą umowy o stowarzyszeniu chciała przekreślić niepodległość Ukrainy, przekształcić ją w sterowane z Brukseli państwo, odcinając ją od Rosji" - ocenia w poniedziałek rządowa "Rossijskaja Gazieta". ...więcej.
[10:30] Niedzielna rozmowa premiera Donalda Tuska, części ministrów, szefów służb i ekspertów o sytuacji na Ukrainie była długa i zakończyła się późną nocą - poinformował rzecznik rządu Paweł Graś. Premier chciał zebrać maksymalnie dużo informacji, aktualnej wiedzy - wyjaśnił. ...więcej. Poniżej fotografia ze spotkania (foto M. Śmiarowski/KPRM):
[10:00]Pozostawmy Ukrainie otwarte drzwi do Unii - apeluje eurodeputowany Jacek Saryusz Wolski. Gość radiowej Jedynki zastrzega, że kraje Zjednoczonej Europy nie mogą naciskać na rząd w Kijowie. Trzeba jedynie wspierać demokratyczne siły opozycji i domagać się zachowania demokratycznych standardów.
[9:55] Prawo i Sprawiedliwość chce, by sytuacją na Ukrainie zajął się Parlament Europejski. Europosłowie PiS złożyli wniosek o włączenie do porządku obrad grudniowej sesji parlamentu debaty z rezolucją w sprawie wydarzeń u naszego wschodniego sąsiada. ...więcej
[9:50] W przypadku Ukrainy nie sprawdza się taktyka "wszystko albo nic". Jeśli Moskwa wymagała od Ukrainy ostatecznego wyboru między integracją eurazjatycką a zbliżeniem z UE, stało się to m.in. dlatego, że podobny język płynął z Brukseli - pisze "Financial Times". ...więcej
[9:30] Prezydent Bronisław Komorowski zwołał posiedzenie Rady Bezpieczeństwa Narodowego. Członkowie RBN - z Bronisławem Komorowskim na czele - spotkają się o 13:30 w siedzibie Biura Bezpieczeństwa Narodowego.
[9:25] W godzinach porannych rzecznik rządu Witalij Łukjanenko oświadczył, że władze na razie nie rozpatrują wprowadzenia stanu wyjątkowego, o czym dzień wcześniej donosiły rosyjskie media.
[9:20] Paweł Kowal przekonuje, że Polska i Europa potrzebują nowego planu dla Ukrainy. Prezes partii Polska Jest Najważniejsza, znawca tematyki ukraińskiej, mówił w radiowej Trójce, że Unia Europejska zareagowała na to co się dzieje u naszego wschodniego sąsiada zbyt słabo i zbyt późno. ...więcej
[9:16] Piotr Tyma, szef Związku Ukraińców w Polsce, mówił w radiowej Jedynce, że podczas proeuropejskich i antyrządowych protestów w Kijowie dotychczasowe podziały poszły na bok. Razem protestują członkowie odległych ideowo partii - jak Witalij Kliczko z Udaru i Ołeh Tiahnybok ze Swobody. A tego nie było wcześniej - podkreśla gość Sygnałów Dnia. Dotąd opozycję cechowała apatia i brak programu. W tym przypadku proeuropejski program zjednoczył znaczną jej część i wielu zwykłych obywateli.
[9:10] Kwaśniewski w Kontrwywiadzie RMF FM: Ukraina- to jeszcze nie rewolucja. To początki pewnego procesu. Jeśli obejmie inne miasta, to będzie bunt społeczny. Janukowycz będzie teraz chciał uspokoić sytuacje i dotrwać do wyborów. Trzeba zapytać Janukowycza jaki ma plan. Mógłby to zrobić np. Bronisław Komorowski. Szanse że Janukowycz odejdzie sam są niewielkie. Mogę sobie wyobrazić dymisje wiceministrów, może rząd jedności narodowej.
Były prezydent zapytany, czy wybiera się na Ukrainę, odpowiada: Ja w odróżnieniu od innych, nie muszę sobie niczego udowadniać. Czy polska delegacja powinna udać się na Ukrainę? Po co? Gdyby Jarosław Kaczyński był dziś przy władzy też byłby powściągliwy. Jadąc do Kijowa rząd straciłby swój kanał kontaktowy. To ograniczyłoby nam możliwości manewru.
[9:00]Ukraina nie jest gotowa do członkostwa w Unii Celnej - oświadczył rosyjski wicepremier Igor Szuwałow. Wypowiedź wiceszefa rządu cytuje radio Echo Moskwy, którego dziennikarze zauważają, że na razie większość Ukraińców nie chce mariażu z Moskwą, bo woli być bliżej Unii Europejskiej. ...więcej
[8:50] Ukraińska opozycja apeluje o wprowadzenie sankcji, ale Unia Europejska ich nie przewiduje, mimo że potępia użycie siły wobec demonstrantów na Ukrainie. Rozpędzenie antyrządowych protestów w Kijowie oficjalnie skrytykowała szefowa unijnej dyplomacji wraz z komisarzem do spraw rozszerzenia. W nieoficjalnych komentarzach w Brukseli można usłyszeć, że niewiele więcej można się na razie spodziewać. ...więcej
[7:40] Ukraina na progu rewolucji - tak wydarzenia w Kijowie komentuje rosyjski dziennik "Kommiersant". Gazeta dodaje, że tym razem rewolucja nie jest ani pomarańczowa, ani pokojowa. ...więcej
Co działo się wcześniej?
Noc na kijowskim placu Niepodległości minęła spokojnie. Protestujący budowali barykady, a rano część z nich przeszła przed siedzibę Rady Ministrów. Niewielkie jeszcze wieczorem barykady urosły do dość dużych rozmiarów. W nocy na placu Niepodległości zostało kilka tysięcy osób, byli to przede wszystkim mężczyźni, niektórzy w sportowych kaskach, którzy są gotowi bronić pokojowej demonstracji w centrum miasta.
Glen Garanich, a photographer for @Reuters, continues to work despite being injured by riot police in #Ukraine pic.twitter.com/sBjskqQ4QW
— Lucy Kafanov (@LucyKafanov) grudzień 1, 2013
Kilkukrotnie pojawiała się informacja o tym, że milicja ma zamiar zaatakować protestujących. Do tego jednak nie doszło. Przedstawiciele MSW zapewniają przy tym, że mają prawo do odbicia dwóch budynków zajętych siłą przez demonstrantów: ratusza i państwowych związków zawodowych. Jednocześnie podkreślają, że zrobią to tylko w tym przypadku, gdy negocjacje z manifestantami nie przyniosą rezultatu.
Burzliwa niedziela
W proeuropejskiej i antyrządowej demonstracji w centrum Kijowa wzięło udział kilkaset tysięcy osób. Protestujący, głównie mieszkańcy stolicy, krzyczeli: "Precz z bandą!", a także inne hasła, wzywające do obalenia prezydenta Wiktora Janukowycza. Demonstranci wyrażali też swój sprzeciw wobec działań milicji i oddziałów specjalnych Berkut, które przedwczoraj brutalnie rozpędziły ludzi manifestujących na placu Niepodległości. Milicja użyła granatów hukowych i dymnych.
Bilans starć - 165 osób rannych
Doszło do bójek z milicją przed Administracją Prezydenta. Rannych zostało 165 osób. Opozycja odżegnuje się od starć przed siedzibą Wiktora Janukowycza, twierdząc, że odpowiadają za to opłaceni przez władze prowokatorzy. Zamieszki miałyby być uzasadnieniem dla rządzących do wprowadzenia stanu wyjątkowego.
Miasteczko namiotowe
Teraz na placu jest kilka tysięcy demonstrantów. Ustawiono tam namioty, a także scenę, na której wygłasza się przemówienia. Manifestanci stworzyli swój sztab, są też miejsca, gdzie można wypić herbatę i się ogrzać. Plac Niepodległości został z dwóch stron ogrodzony metalowymi barykadami - manifestanci wykorzystali barierki, które wcześniej ustawiła milicja, jakoby w celu ochrony świątecznej choinki. Teraz zostały one przestawione, a samo metalowe drzewko ozdobione flagami Ukrainy i Unii Europejskiej oraz antyrządowymi hasłami.
Informacyjna Agencja Radiowa/IAR/Piotr Pogorzelski /Kijów/zr/ Interfax/Internet/Siekaj/kws