Mimo że oficjalny raport nt. sytuacji Otwartych Funduszy Emerytalnych nie ujrzał jeszcze światła dziennego i wciąż spoczywa w rękach premiera, media różnymi kanałami docierają do jego zawartości i ujawniają szczegóły. Dziś fragmenty raportu opisują agencje prasowe, rano o przeciekach pisała prasa, zawartość raportu skomentował też minister Janusz Piechociński.

"Publikacja przeglądu funkcjonowania systemu emerytalnego będzie miała miejsce w przyszłym tygodniu, najprawdopodobniej po wtorkowym posiedzeniu rządu" - poinformowało PAP źródło rządowe. "Możliwe, że oprócz samego przeglądu zostaną też podane warianty zmian w systemie emerytalnym i rekomendacje odnośnie przyszłości OFE" - dodało.

Informacje te potwierdził również, pragnący zachować anonimowość, rozmówca PAP z Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej. Pierwotnie przedstawiciele rządu wskazywali, że do publikacji dojdzie jeszcze w tym tygodniu. Prace nad przeglądem zostały już zakończone, zapoznał się z nim także premier Donald Tusk.

Im wyższy udział OFE w składce, tym wyższe podatki

Im wyższy będzie udział OFE w składce emerytalno-rentowej tym wyższe jest prawdopodobieństwo przyszłego wzrostu podatków, ze względu na wyższe koszty obsługi długu - wynika z raportu na temat funkcjonowania systemu emerytalnego, do którego dotarła PAP.

"Jeśli w długim okresie w ZUS będzie występował deficyt, to ze względu na ewentualne utrzymanie w systemie emerytalnym odstępstw od podstawowego systemu zdefiniowanej składki i zasad jej waloryzacji. Jednak nawet jeśli dotychczasowe odstępstwa od powszechnego systemu emerytalnego zostaną utrzymane, to zasada zdefiniowanej składki spowoduje, że saldo ZUS w relacji do PKB będzie ulegało stopniowej poprawie, w miarę zmniejszania się liczby emerytów pobierających zdefiniowane świadczenia w ramach starego systemu" - napisano we fragmencie raportu, do którego dotarła PAP. "Nie ma więc podstawy, aby przypuszczać, że w przyszłości składki emerytalne będą musiały zostać podwyższone, jeśli składki do OFE będą wcześniej zmniejszone" - dodano.

Autorzy raportu wskazują również, że wyższy udział OFE w składce można by zbilansować wyższą łączną składką emerytalno-rentową lub wyższymi podatkami, jednak wpłynęłoby to negatywnie na wzrost gospodarczy. "(...) Im wyższy jest udział OFE w składce, tym wyższa skala przejściowego (trwającego jednak dziesięcioleciami) niezbilansowania systemu emerytalnego finansowania wzrostem długu publicznego" - czytamy w dokumencie. "(...) Im wyższy będzie udział OFE w składce, tym wyższe będą przyszłe koszty obsługi długu publicznego. W efekcie tym wyższe prawdopodobieństwo przyszłego wzrostu podatków" - dodano.

Komentuje Piotr Lonczak, analityk obszaru Inwestowanie Bankier.pl

Rozmontowanie OFE to nietrafiony pomysł OFE jest obciążone wieloma wadami, wśród których przymusowy charakter systemu należy wymieniać na pierwszym miejscu. Niestety jedyną możliwą dzisiaj alternatywą dla OFE jest ZUS, co sprawia, że wszelkie niedoskonałości funduszy emerytalnych bledną przy wadach w pełni państwowego systemu. OFE jest nastawione na inwestowanie, natomiast ZUS na konsumowanie. Tymczasem tylko konsekwentne tworzenie długoterminowych oszczędności pozwoli wejść naszemu krajowi na wyższy pułap rozwoju. Stawiając na ZUS, przeznaczymy nasze pieniądze na bieżące emerytury, a nie na budowanie silnego rynku kapitałowego oraz rozwijanie przedsiębiorstw. Zatem przyszli emeryci, zamiast korzystać z dobrobytu budowanego przez rynkowe mechanizmy, będą skazani na zabezpieczenie gwarantowane przez państwo. Patrząc na efektywność takiego rozwiązania, jakie widzimy po położeniu przeciętnych emerytów, nie trudno domyślić się, jaki los czeka emerytów liczących na państwowe emerytury.

Autorzy przeglądu emerytalnego podają również, że analizy porównawcze wskazują, że w perspektywie 2060 roku fundusze emerytalne w dalszym ciągu będą się przyczyniały do wyższego deficytu I filaru. "(...) Skumulowany dług publiczny wynikający z tego systemu osiągnie 51,7 proc. PKB (w scenariuszu utrzymania docelowej składki na poziomie 3,5 proc.)" - napisano. "Oznacza to, że OFE będą generować koszty w okresie znacznie dłuższym niż to zakładano wprowadzając reformę" - dodano.

Na polskiej giełdzie nikt już na decyzję dotyczącą OFE nie czeka

- Inwestorzy są już nieco zniecierpliwieni i dlatego nie interesują się już tak mocno sprawą OFE - komentuje Jarosław Ryba, analityk Bankier.pl. Temat ten jest bardziej istotny dla inwestorów zagranicznych, którzy oceniają polski rynek całościowo. Przyszłość OFE rozstrzygnie jak będziemy postrzegani przez zagraniczne instytucje - czy jako kraj praworządny, gdzie prowadzi się jakąś długofalową politykę czy tez zmiany są wprowadzane z dnia na dzień, co podważy zaufanie inwestorów.

Na temat przecieków z raportu wypowiedział się także minister gospodarki Janusz Piechociński: "Będzie raport, mam nadzieję, że już w tym tygodniu, wtedy nie będziemy dyskutować o przeciekach z potencjalnej treści tego raportu, tylko o zawartości tego raportu. Pamiętajmy o tym, że OFE stanowią istotny element architektury polskich finansów, w tym także warszawskiej giełdy, która jest największą giełdą w Europie Środkowo-Wschodniej.

Rząd buduje napięcie na temat raportu

"Nanosimy z ministrem finansów ostatnie poprawki do dokumentu o OFE. Myślę, że za tydzień o tej porze będziemy mogli o nim już dyskutować publicznie" - powiedział dziennikarzom minister pracy Kosiniak-Kamysz w ubiegłym tygodniu.

O OFE w minionych dniach wypowiedział się sam premier: - Odpowiedzmy sobie, czy dzisiaj ludzie dysponują środkami z OFE. Jeśli tak, to spróbujcie nimi zadysponować. To nie są wasze pieniądze. To tylko zapisana promesa, identycznie jak w ZUS-ie - powiedział podczas konferencji prasowej po posiedzeniu rządu.

W 2011 roku zmniejszono część składki przekazywanej do OFE z 7,3 proc. do 2,3 proc. Począwszy do 2013 roku następuję stopniowy wzrost składki i obecnie wynosi ona 2,8 proc., a docelowo od 2017 roku ma być na poziomie 3,5 proc. (PAP)

Eksperci o wpływie OFE na dług publiczny i rynek kapitałowy

Kosztem OFE można zmniejszyć bieżący dług publiczny, ale spowoduje to wzrost tzw. długu ukrytego. OFE nie pozostają też bez wpływu na giełdę - mówili uczestnicy konferencji "Co dalej z systemem emerytalnym" zorganizowanej w poniedziałek przez BCC.

Główny ekonomista BCC prof. Stanisław Gomułka powiedział podczas poniedziałkowej konferencji, że mówiąc o wpływie OFE na wysokość długu publicznego, trzeba brać pod uwagę zarówno dług oficjalny, jak i nieoficjalny, tzw. ukryty. Wyjaśnił, że w przypadku tego drugiego liczy się nie tylko wartość długu zaciągniętego przez państwo z tytułu obligacji skarbowych, bonów czy pożyczek, ale także wartość zobowiązań wobec obywateli - przyszłych emerytów. Ekonomista powiedział, że oficjalny dług publiczny wynosi ok. 900 mld zł, podczas gdy szacunki dotyczące długu ukrytego mówią o ok. 3 bln zł.

Prezes Giełdy Papierów Wartościowych w Warszawie Adam Maciejewski mówił o wpływie OFE na giełdę. Według niego dyskusja o przyszłości OFE nie powinna się skupiać na roli, jaką odgrywają pieniądze z funduszy emerytalnych na rynku kapitałowym. "Celem zasadniczym systemu jest zabezpieczenie naszej przyszłości i o tym trzeba dyskutować" - zaznaczył.

Szef giełdy wskazał, że funkcjonowanie OFE rzuca kilka cieni na warszawski parkiet. Powiedział, że strumień pieniędzy z OFE, co prawda trafia na giełdę, ale mimo to GPW boryka się z pogłębiającym się problemem niskiej płynności, jest ona prawie dwa razy mniejsza, niż na giełdzie niemieckiej. Jest to spowodowane zbyt małą liczbą akcji będących w obrocie. Pieniądze z OFE są bowiem lokowane długoterminowo, a fundusze nie zarządzają aktywnie swoim kapitałem.

bg/ asa/ je/