Od niedzieli, 7 stycznia br., zaczną obowiązywać dodatkowe wymagania dla przedsiębiorców wykonujących działalność lombardową; będą oni zobowiązani uzyskać wpis do rejestru prowadzonego przez Komisję Nadzoru Finansowego - podało w piątek KNF. Za brak wpisu grozi kara do 500 tys. zł.
Jak podała w piątkowym komunikacie KNF, obowiązki te zostały wprowadzone ustawą o konsumenckiej pożyczce lombardowej. "Od 7 stycznia 2024 roku obowiązują dodatkowe wymagania dla przedsiębiorców wykonujących działalność lombardową". Chodzi o przepis stanowiący, że przedsiębiorcy wykonujący działalność lombardową zobowiązani są uzyskać wpis do rejestru.
"Rejestr przedsiębiorców wykonujących działalność lombardową prowadzi Komisja Nadzoru Finansowego. Prowadzenie działalności lombardowej bez wpisu do rejestru stanowi czyn zabroniony zagrożony karą grzywny w wysokości do 500 000 zł" - podało KNF.
Jak wskazała KNF, przedsiębiorca wykonujący działalność lombardową w dniu wejścia w życie ustawy o konsumenckiej pożyczce lombardowej może wykonywać dalej tę działalność bez spełnienia wymogu uzyskania wpisu do rejestru, nie dłużej jednak niż przez okres 6 miesięcy od dnia wejścia w życie ustawy. Ponadto, przedsiębiorca, który złoży wniosek o wpis do rejestru w terminie 6 miesięcy od dnia wejścia w życie ustawy, może po upływie tego terminu wykonywać dalej działalność, bez wpisu do rejestru do dnia prawomocnego rozpatrzenia wniosku.
"KNF ma obowiązek wpisania do rejestru przedsiębiorcy wykonującego działalność lombardową, jeżeli zgodnie z dokumentami załączonymi do wniosku o wpis, przedsiębiorca spełnia określone wymagania" - podkreślono. Jak dodano, jeżeli którekolwiek z wymagań nie jest spełnione albo wniosek jest niekompletny i nie został uzupełniony w terminie wyznaczonym przez KNF lub dane zawarte w tym wniosku nie są zgodne ze stanem faktycznym, KNF ma obowiązek odmówić wpisu.
KNF podkreśliła, że ustawa o działalności lombardowej nie przewiduje nadzoru KNF nad przedsiębiorcami wykonującymi działalność lombardową. "Oznacza to w szczególności brak uprawnień KNF do żądania od tych podmiotów informacji i wyjaśnień oraz do kontrolowania ich działalności w zakresie zgodności z prawem, jak również przeprowadzania oceny spełniania przez nie wymagań przewidzianych prawem" - tłumaczy Komisja.
Jak dodała, w konsekwencji wpis danego podmiotu do rejestru "nie powinien być interpretowany jako jakakolwiek forma zabezpieczenia przez KNF prawidłowości prowadzonej przez ten podmiot działalności, a w szczególności przestrzegania przez niego ustawy o działalności lombardowej". "Wpis taki może być traktowany jedynie jako stwierdzenie spełniania przez dany podmiot określonych wymogów według stanu na dzień wprowadzenia wpisu" - podkreśliła w informacji prasowej.
Kontrolę przestrzegania ustawy o działalności lombardowej przeprowadza Inspekcja Handlowa.
Wniosek o wpis do rejestru należy złożyć przy użyciu profilu Login.gov.pl. Można go złożyć wyłącznie w formie elektronicznej przez przeznaczony do tego system dostępny na stronie https://rdl.knf.gov.pl/wnioski. Wniosek przekazany do KNF w formie papierowej lub na platformie ePUAP zostanie pozostawiony bez rozpoznania.
Opinia ZBP
Wejście w życie przepisów, zawartych w ustawie o konsumenckiej pożyczce lombardowej, może utrudnić lub uniemożliwić finansowanie działalności rolniczej – uważa ZBP w opublikowanym w piątek stanowisku.
"7 stycznia 2024 r. wchodzą w życie nieuzasadnione ekonomicznie, jak i prawnie zmiany wprowadzone na mocy ustawy z dnia 14 kwietnia 2023 r. o konsumenckiej pożyczce lombardowej (...) polegające na stosowaniu wobec rolników, w zakresie prowadzonej przez nich działalności rolniczej, rozwiązań konsumenckich. (...) Wejście w życie przedmiotowych zmian niesie za sobą poważne skutki dla sektora rolnego, bankowego i finansowego, co może powodować utrudnienia w otrzymaniu czy nawet brak dostępu do finansowania działalności rolniczej do czasu usunięcia lub zmiany wadliwych przepisów. Powody potencjalnego ograniczenia lub zatrzymania akcji kredytowej" – stwierdził Związek Banków Polski w opublikowanym w piątek stanowisku.
W ustawie o konsumenckiej pożyczce lombardowej zapisano, że jej przepisy stosuje się także do umów o pożyczkę lombardową zawieranych z osobą fizyczną prowadzącą gospodarstwo rolne. Poza tym zapisano w niej zmianę w ustawie o kredycie konsumenckim, w efekcie której ta ustawa również objęła rolników. Według definicji z ustawy o kredycie konsumenckim, "przez umowę o kredyt konsumencki rozumie się umowę o kredyt w wysokości nie większej niż 255 550 zł".
"Ustawa o konsumenckiej pożyczce lombardowej i wynikające z niej zmiany w kodeksie cywilnym i ustawie o kredycie konsumenckim powodują, że w stosunku do rolnika będą miały zastosowanie różne przepisy regulujące prawa i obowiązki stron. W zależności od rodzaju zabezpieczenia, celu finansowania czy kwoty kredytu, do umowy będą miały zastosowanie odmienne regulacje. Wprowadza to chaos oraz kłopot z adekwatnym ustaleniem i poinformowaniem klientów, jakie przepisy i dlaczego w określonych sytuacjach mają zastosowanie" – stwierdzono w stanowisku ZBP.
Dodano, że rolnicy byli chronieni jako konsumenci, jeśli finansowanie nie było powiązane z prowadzoną działalnością rolniczą, jeśli było przeznaczone na cele konsumpcyjne. Wskazano, że przepisy ustawy o kredycie konsumenckim dotyczyły głównie kredytów gotówkowych (najczęściej ratalnych), które z "założenia mają znacznie prostszą konstrukcję" i które stanowią "produkt finansowy, ustandaryzowany, kierowany do nieograniczonego adresata".
"Zgoła inaczej wygląda finansowanie działalności rolniczej. Niejednokrotnie wymaga ono indywidualnego podejścia, choćby w zakresie sposobu spłaty kredytu (raty sezonowe) lub karencji w spłacie. Jest to także często finansowanie inwestycyjne, celowe. W praktyce wykorzystanie wprost aktualnych rozwiązań stosowanych w kredytach konsumenckich jest niemożliwe, a przeniesienie tych rozwiązań na kredyty udzielane rolnikom ograniczy ich elastyczność i dostosowanie do specyfiki sektora rolnego" – wskazał ZBP.
Związek w swoim stanowisku ocenił także, że ustawa o kredycie konsumenckim nie jest dostosowana do kredytów ze wsparciem publicznym.
"Regulacje programów publicznych narzucają konieczność wprowadzenia do umowy kredytowej określonych postanowień, które mogą nie odpowiadać wymogom ustawy o kredycie konsumenckim lub zostać ocenione jako klauzule niedozwolone. Banki i instytucje finansowe będą zmuszone znacznie zaostrzyć ocenę ryzyka prawnego związanego ze stosowaniem tych przepisów w ww. umowach" – stwierdzono.
ZBP wskazał, że ustawa nie zawiera także przepisów, które dawałyby bankom czas na anektowanie czy też restrukturyzację umów, zawartych przed datą wejścia w życie ustawy. Chodzi m.in. o odnowienia dotychczasowych kredytów w rachunku bieżącym.
"Wątpliwości interpretacyjne oraz szeroki zakres zmian (konieczność zmian w produktach, procesach, dokumentacji kredytowej, przygotowania nowych narzędzi, zmiany systemów) spowodowały, że prace dostosowujące w większości banków wciąż trwają" – stwierdzono w stanowisku.
Przypomniano w nim, że przedstawiciele sektora od początku wskazywali na problemy, jakie wiążą się z objęciem rolników przepisami o kredycie konsumenckim, jednak reakcja bankowców "nie spotkała się ze zrozumieniem ze strony ówczesnego ustawodawcy".
"Banki wyrażają chęć dalszego finasowania działalności rolniczej i są otwarte na wszelkie propozycje, które przyczynią się do usunięcia zidentyfikowanych ryzyk prawnych oraz przywrócą możliwość elastycznego podejścia do finansowania działalności rolniczej. Jednocześnie deklarują uczestnictwo w pracach przyczyniających się do rozwiązania obecnej sytuacji" – dodano w stanowisku ZBP. (PAP)
autor: Marek Siudaj
autorka: Aneta Oksiuta
