Pożary w USA nie ustają. Szacunków na razie nikt, zapewne ze względu na liczbę zer, nie podaje, a przynajmniej robi to ostrożnie. Spłonęły bowiem nie tylko domy, ale także i to, co jest w środku. Nie wiadomo więc, ile dzieł sztuki i pamiątek z planów filmowych poszło bezpowrotnie z dymem gwiazdorskich posiadłości. Kalifornia wciąż walczy z żywiołem, lecz już staje przed poważnym dylematem: czy odbudowywać domy tam, gdzie zagrożenie pożarów od lat jest wysokie, czy może zostawić te tereny "w spokoju"?
Los Angeles z krainy marzeń i filmu zmieniło się w przedsionek piekła i to dosłownie. W każdej sekundzie pożar pochłaniał obszar wielkości boiska do futbolu amerykańskiego (jest tylko minimalnie mniejsze od tego do piłki nożnej). Do walki z żywiołem zaangażowano 2 tys. strażaków i 780 więźniów (ich dniówka za pracę przy pożarze wynosi od 5 do 10 dolarów, gdy płaca minimalna to 18). W walce z żywiołem nie pomagają silne wiatry, dochodzące do 100 km/godzinę, i niska wilgotność powietrza.
Złapano kilku podpalaczy i szabrowników, którzy przeszukują zniszczone posiadłości gwiazd. W związku z pożarem odwołano lub przełożono wiele wydarzeń, m.in. premierę kolejnego sezonu "Fallout" czy Critics Choice Awards.
ReklamaTo tylko kilka faktów odnośnie do największego i najbardziej niszczycielskiego pożaru, z jakim do tej pory miał do czynienia stan Kalifornia. Raport JP Morgan Chase ocenia, że straty samych ubezpieczalni mogą wynieść 20 mld dolarów. Na rozliczenie (w tym także teorii spiskowych) przyjdzie czas, jednak już teraz stan stoi przed poważnym dylematem: co dalej?
Czy to więc koniec Kalifornii, jaką znamy? Czy gwiazdy przeniosą się do "bezpieczniejszych" stanów, skoro Hollywood i tak traci swój czar? Czy fabryka snów poszła dosłownie z dymem?
"AAA wynajmę strażaków, płacę każdą kwotę"
Gdy pożary w Palisades zaczęły przybierać na sile, pojawiły się posty proszące o namiary na prywatne firmy gaszące pożary. "Czy ktoś ma dostęp do prywatnych strażaków, którzy ochronią nasz dom w Pacific Palisades? Tu trzeba działać szybko. Domy wszystkich sąsiadów płoną. Zapłacę KAŻDĄ kwotę" - napisał dyrektor firmy inwestycyjnej Gelt Venture Partners Keith Wasserman.
@Keith_Wasserman deleted his tweet because people uncovered his predatory loan service and alleged tax scams 😔 pic.twitter.com/lI5TaS9Qyn
— Not Jenelle Evans (@HaveAHeartx3) January 8, 2025
Choć już zniknął z X, to stał się szeroko komentowanym postem. "Czyj dom zostanie uratowany, nie powinno zależeć od konta bankowego" - ripostował tiktoker.
To nie jedyne działanie, które za pieniądze miało uchronić dobytek bogatych. Część z nich zapłaciła tysiące dolarów (1000, jeśli sytuacja nie stwarza zagrożenia, 5000 gdy ogień jest już blisko) za spryskanie nieruchomości żelami zmniejszającymi łatwopalność budynków. Dochodziło do sytuacji, w której jedna celebrytka oferowała 100 tys. dolarów za natychmiastową usługę. Jest to ten sam środek, który m.in. zrzucają samoloty gaśnicze czy rozpylają cysterny strażackie.
Inni postawili prywatne hydranty, które pozwalały strażakom podłączyć się do źródła wody tuż przy ich domach. Koszt to około 100 tys. dolarów, które obejmują m.in. instalację oraz jednorazową opłatę na rzecz miejskich wodociągów za podłączenie (35 tys. dolarów). Są jednak i tańsze - takie za 2,5 tys. dolarów, jednak są podłączone do domowych rur, a co za tym idzie - nie zawsze może być w nich odpowiednie ciśnienie.
Jak się okazuje, prywatnych strażaków wynajęły wcześniej już... firmy ubezpieczeniowe. Ratują oni posiadłości, za których zgliszcza towarzystwa zapłaciłyby krocie.
Strajki to tylko jedna wygrana bitwa. Hollywood toczy wojnę o przetrwanie
Z pompą ogłoszono koniec czteromiesięcznego strajku aktorów w Hollywood (protest scenarzystów zakończył się wcześniej). Porozumienie, które związek zawodowy wypracował ze Stowarzyszeniem Producentów Filmowych i Telewizyjnych to sukces finansowy. Palące kwestie związane z AI nie do końca zostały rozstrzygnięte, a samo Hollywood nadal stoi nad przepaścią.
Przenieść się czy odbudować?
W wyniku pożarów ewakuowano tysiące mieszkańców. Już teraz trzeba podjąć decyzję, czy ich przeprowadzka jest na stałe, czy też będą mogli wrócić i odbudować swoje domy. Część kosztów bez względu na ostateczną decyzję pokryją firmy ubezpieczeniowe. Już teraz wiadomo, że te pójdą w miliony dolarów.
- Polisa zwykle pokrywa koszty utrzymania, kiedy poszkodowany jest poza domem, do którego wrócić nie może. Ma zapewnić mu utrzymanie takiego samego standardu życia - poinformowała Karen Collin, wiceprezes Amerykańskiego Stowarzyszenia Ubezpieczeń Majątkowych i NNW w CNN News. W praktyce oznacza to, że jeśli ubezpieczenie opiewa na 100 tys. dolarów wartości nieruchomości, to firma ubezpieczeniowa może pokryć dodatkowe 20 proc., czyli 20 tys. dolarów kosztów utrzymania.
Przeczytaj także
I to zapewne te same firmy ubezpieczeniowe zdecydują o tym, czy Kalifornijczycy zmienią adres na stałe. Mogą bowiem nie mieć funduszy na pokrycie różnicy między przeprowadzką a odbudową domu. Według HomeAdvisor sama przeprowadzka (w obrębie hrabstwa) kosztuje od 884 do 2569 dolarów.
Główny ekonomista Roosevelt Institute Mike Madowitz przytoczył w CNN News dane odnośnie do innej katastrofy, czyli huraganu Katrina. Wówczas więcej osób dotkniętych żywiołem zdecydowało się pozostać na miejscu. Zwykle po takiej tragedii gospodarka lokalna "dostaje kopa", ponieważ mieszkańcy podczas odbudowy kupują wszystko - od samochodów przez kanapy po doniczki. - Nie powinniśmy mieć jednak złudzeń, że jest to znaczący rodzaj wzrostu gospodarczego - podkreśla Aaron Terrazas, główny ekonomista Glassdoor i starszy ekonomista w Zillow.
Ubezpieczyciele anulowali polisy tuż przed pożarem
Z danych Kalifornijskiego Departamentu Ubezpieczeń w latach 2020-2022 firmy ubezpieczeniowe odmówiły odnowienia 2,8 mln polis właśnie dla mieszkańców domów w tym stanie, w tym 531 tys. w hrabstwie Los Angeles. Część z polis dodatkowo anulowano czy sztucznie przedłużano procedury. Nic dziwnego. Pożary w latach 2017 i 2018 zniweczyły zyski z dziesięciu lat. To tylko oczywiście podsyciło teorie spiskowe, więc nie dziwi, że administracja stanu oficjalnie się na ten temat wypowiedziała, zaznaczając, że sprawy będące w toku mają być rozstrzygane na korzyść ubezpieczonych.
Najbardziej popularne teorie spiskowe:
- Zniszczono dzielnice, by zbudować SmartLA 2028. Projekt zakłada stworzenie smart city, w którym do 15 minut drogi mieszkańcy będą mogli załatwić wszystkie swoje sprawy: od lekarza przez przedszkole po zakupy w małych sklepach. Do tego dochodzi także kwestia olimpiady także w 2028 roku. By ułatwić rozprzestrzenianie się pożarów, a tym samym "zrobić miejsce" na nowe - smart - miasto, tuż przed pożarami zaczęto remont zbiornika przeciwpożarowego w Pacific Palisadres. (zdaniem strażaków choć poprawiłby ciśnienie wody, to nie uratowałby dzielnicy). Dodatkowo burmistrz Los Angeles Karen Bass obcięła budżet straży pożarnej o 17,6 mln dolarów, przekierowując środki na pomoc dla nielegalnych imigrantów oraz walki z bezdomnością
- Kalifornia jest stanem demokratów, więc chce pogrążyć początek prezydentury Trumpa, każąc wypłacać odszkodowania także z budżetu i kontra ponieważ jest to stan demokratów, to ogień podkładają republikanie, by złamać go "finansowo i duchowo".
- Puff Diddy jest oskarżony o gwałty, przemoc seksualną i tortury, zorganizowany handel ludźmi i - podobno - zlecenia morderstw. W jego posiadłości odkryto m.in. ukryty tunel z celami, duże ilości narkotyków i tysiące butelek olejku dla dzieci. Jak wskazują zebrane przez śledczych materiały Diddy zbierał kompromitujące nagrania wielu znanych osobistości ze świata polityki, finansów i popkultury. Miał mieć m.in. powiązania z Jeffreyem Epsteinem. Pożary miały zniszczyć dowody, które można było znaleźć w domach innych celebrytów.
Trend odmawiania podpisania polis, szczególnie tych zakładających odszkodowania od ognia, narasta już od kilku lat. Ubezpieczyciele odmawiają właścicielom domów położonych na obszarze obarczonym wysokim ryzykiem pożarów, co stanowi znaczną część stanu. Dlatego też stan Kalifornia postanowił stworzyć specjalny program - California FAIR. Oferuje on polisy od pożaru, ale po znacznie wyższych stawkach niż polisy tradycyjnych ubezpieczycieli. I chociaż ma to być ubezpieczenie ostatniej szansy, to popyt na nie znacznie wzrósł (w samym wrześniu o 61 proc. do kwoty 458 mld dolarów). I choć California FAIR zapewnia, że "będąc przede wszystkim ubezpieczycielem od katastrof, jest przygotowany i aktywnie obsługuje klientów, którzy ponieśli szkody. [...] Plan FAIR obejmuje mechanizmy płatności, w tym reasekurację, aby zapewnić spłatę wszystkich objętych roszczeń".
Czy to uspokaja ubezpieczonych? Raczej nie, ponieważ jeśli wszystkie obecne ubezpieczenia zostaną wypłacone, to przyszłoroczne składki pójdą znacznie w górę. W konsekwencji życie w Kalifornii może stać się jeszcze droższe. Przekładając to na kryzys finansowy studiów filmowych i platform streamingowych, przenoszenie produkcji filmów do tańszych lokacji i cięcie gaży artystów może spowodować odpływ także gwiazd ze słynnych wzgórz.
Trump utrudni odbudowę?
Według Biura Statystyk Pracy w 2023 roku 18 proc. pracowniku urodziło się poza USA. Jedna czwarta branży budowlanej to imigranci, zwłaszcza w regionach takich jak Los Angeles. Jeśli prezydent elekt Donald Trump ich deportuje, co zapowiedział, może spowodować wstrzymanie prac.
Dołożenie ceł, które także proponował, odbije się na cenach materiałów budowlanych, a więc rykoszetem uderzy także powstanie z popiołów. Drewno, którego ceny i tak były wysokie przez poprzednie cła trumpowe, teraz ponownie podrożeje.
Domy m.in. tych gwiazd uległy zniszczeniu:
- celebrytka Paris Hilton
- aktor Anthony Hopkins (m.in. "Milczenie owiec")
- aktor i reżyser Mel Gibson, który skomentował zniszczenia w typowym dla siebie czarnym humorze "przynajmniej odpadły mi problemy z hydrauliką"
- aktor John Goodman (m.in. "Cloverfield Lane 10" czy "Big Lebowski")
- aktor Jeff Bridges (m.in. "Big Lebowski, "Tron", "Iron Man")
- autorka tekstów piosenek Diane Warren (m.in. "Because You Loved Me" Celine Dion czy "Could I Have This Kiss Forever Whitney Houston)
- aktor Mark Hamill (głównie Skywalker z "Gwiezdnych Wojen")
- aktor Ed Hariss (m.in. serial "Westworld czy film "Apollo 13")
- aktor Billy Cristal (m.in."Kiedy Harry poznał Sally" i "Depresja gangstera")
- muzyk Travis Barker (m.in. Blink-182, prywatnie mąż Kourtney Kardashian)
- para aktorska Adam Brody i Leighton Meester (m.in. "Życie na fali" czy "Plotkara")
- aktorka Anna Faris (m.in. z serii "Straszny film")
- dziennikarka Maria Shriver (była pierwsza dama Kalifornii jako żona gubernatora Arnolda Schwarzeneggera, nalezy do klanu Kennedych)
- aktorka Mandy Moore (m.in. "Tacy jesteśmy")
- aktorka Cobie Smulders (m.in. serial Jak poznałem waszą matkę")
- dermatolożka Sandra Lee (znana z programu "Dr Pryszczylla")
- małżeństwo celebrytów Heidi Montag i Spencer Pratt
***
Popkultura i pieniądze w Bankier.pl, czyli seria o finansach "ostatnich stron gazet". Fakty i plotki pod polewą z tajemnic Poliszynela. Zaglądamy do portfeli sławnych i bogatych, za kulisy głośnych tytułów, pod opakowania najgorętszych produktów. Jakie kwoty stoją za hitami HBO i Netfliksa? Jak Windsorowie monetyzują brytyjskość? Ile kosztuje nocleg w najbardziej nawiedzonym zamku? Czy warto inwestować w Lego? By odpowiedzieć na te i inne pytania, nie zawahamy się zajrzeć nawet na Reddita.
aw
