Turecki Bank Centralny zdecydował o niespodziewanym zawieszeniu tygodniowych aukcji repo. Decyzja ta nie uratowała jednak tureckiej liry, która gwałtownie tanieje. Tło dla wydarzeń tworzą kontrowersyjne słowa Donalda Trumpa wspierające izraelskie pretensje dotyczące wzgórz Golan.
Bank nie określił na jak długo zawiesza aukcje. Podano jedynie zdawkowo, że decyzja ta ma związek z "obecnym rozwojem sytuacji na rynkach finansowych". Mogło to mieć jednak związek z mocnym porannym osłabieniem się liry. Po decyzji banku spadki przyhamowały, jednak później lira pogłębiła jeszcze straty i wobec dolara około godziny 16:50 traciła blisko 4 proc. Tym samym turecka waluta jest obecnie najsłabsza wobec dolara od początku stycznia.
Tygodniowe transakcje repo pełnią bardzo istotną rolę w tureckim systemie monetarnym. To właśnie one miały być głównym narzędziem finansowania dla banków. Ich zawieszenie sprawia, że banki będą musiały być finansowane w inny sposób. W tureckim systemie są przewidziane np. stopy procentowe dla pożyczek jednodniowych i opóźnionej płynności, wynoszą one jednak odpowiednio 25,5 procent i 27 procent. Tymczasem stawka za zawieszone aukcje repo wynosiła 24 procent. Realny efekt zawieszenia aukcji to więc podwyżka stóp, co miało umocnić lirę. Operacja się jednak nie udała. Być może rynek przestraszył się, że skoro bank decyduje się na taki ruch, sytuacja w Turcji jest naprawdę zła. Przypomnijmy, ta znajduje się w kryzysie walutowym i w ciągu pięciu lat dolar umocnił się wobec liry aż o 153 proc.
After 52 years it is time for the United States to fully recognize Israel’s Sovereignty over the Golan Heights, which is of critical strategic and security importance to the State of Israel and Regional Stability!
— Donald J. Trump (@realDonaldTrump) March 21, 2019
Dzisiejsze osłabienie się liry to zaś najprawdopodobniej pochodna rosnących napięć na linii Waszyngton-Ankara. W czwartek Donald Trump oświadczył, że po 52 latach nadszedł czas, by uznać, że Wzgórza Golan należą do Izraela. Ostro zareagowali na to przywódcy okolicznych krajów, w tym prezydent Turcji Recep Erdogan, który na Twitterze napisał, że wypowiedź Trumpa wspiera prowadzoną przez Izrael "politykę okupacji" i pogłębia konflikt bliskowschodni. Z kolei szef tureckiej dyplomacji oświadczył, że "podejmowane przez USA próby legitymizowania naruszania prawa przez Izrael wywołają dalszą przemoc i ból w regionie. Warto dodać, że słabo radziły sobie dzisiaj także inne waluty rynków wschodzących. Złoty wobec dolara stracił dziś ponad 1 proc.
Adam Torchała
