Komisja Wenecka, organ doradczy Rady Europy, oceniła w opublikowanej w środę opinii, że zakończenie kadencji wszystkich obecnych sędziów polskiego Trybunału Konstytucyjnego byłoby niezgodne z europejskimi standardami. Według Komisji kroki wybrane przez władze Polski muszą być zgodne z zasadą nieusuwalności prawidłowo powołanych sędziów.
W przedstawionej opinii Komisja Wenecka oceniła projekt poprawek do konstytucji dotyczących TK oraz dwa projekty ustaw w sprawie Trybunału. O wydanie opinii zwrócił się minister sprawiedliwości Adam Bodnar.
W dokumencie, opracowanym na podstawie raportów ekspertów odnotowano, że projekt poprawki do konstytucji przewiduje usunięcie wszystkich zasiadających obecnie w Trybunale Konstytucyjnym sędziów, włącznie z trzema nieprawidłowo powołanymi. Komisja odnotowała zarazem, że przedstawione poprawki nie mają obecnie szans na uchwalenie.
Komisja stwierdziła, że kluczową kwestią jest sprawa udziału trzech nieprawidłowo powołanych sędziów w podejmowaniu decyzji przez TK i że powinna ona jako priorytetowa zostać rozwiązana na poziomie legislacyjnym.
"Należy zapobiec temu, by trzech nieprawidłowo powołanych sędziów decydowało w rozważanych sprawach i otrzymywało nowe" - dodała Komisja Wenecka.
Zwróciła uwagę na to, że pytaniem wynikającym z poprawek do konstytucji jest to, czy można uzasadnić całkowitą odnowę składu Trybunału.
Komisja odpowiedziała: "Podczas gdy cel przywrócenia legalnego składu Trybunału Konstytucyjnego i generalnie naprawy zasad praworządności jest prawnie uzasadniony, kroki wybrane przez polskie władze, by ten cel osiągnąć muszą pozostać zgodne z europejskimi standardami i rządami prawa".
Takim standardem, przypomniano, jest "nieusuwalność sędziów prawidłowo powołanych".
W ocenie organu doradczego Rady Europy "radykalne kroki, nawet jeśli przyjęte przez konstytucyjną większość mogą wydawać się konieczne, może doprowadzić to do ryzyka nadania poprawkom obiektywnie charakteru i dostarczenia argumentów przyszłej konstytucyjnej większości, by zrobiła to samo".
"Za każdym razem gdy w parlamencie znajdzie się większość zdolna do zmiany Konstytucji, sędziowie Trybunału Konstytucyjnego mogliby się obawiać, że ich kadencja zostanie zakończona, a wszyscy nowi sędziowie zostaną mianowani przez polityczną większość danej chwili" - ostrzegła Komisja.
"W przywracaniu praworządności - dodała - odbudowa publicznego zaufania do instytucji ma najwyższe znaczenie". (PAP)
sw/ ap/ mhr/
