Darowizna przedsiębiorcy a forma opodatkowania
Darowizny obniżają podstawę opodatkowania, a w niektórych przypadkach mogą także zwiększać koszty uzyskania przychodu przedsiębiorców. Możliwość obniżenia podatku w ten sposób pojawia się w zależności od formy opodatkowania.
foto: Thinkstock
Z tytułu darowizny zmniejsza się podstawę opodatkowania w zeznaniu rocznym. Pomniejszenie zobowiązania podatkowego w ten sposób jest jednak możliwe tylko u przedsiębiorców, którzy wybrali jedną z dwóch poniższych form opodatkowania:
skala podatkowa (zasady ogólne) - darowizna obniża dochód,
ryczałt od przychodów ewidencjonowanych - darowizna obniża przychód.
Przedsiębiorcy opodatkowani podatkiem liniowym nie mogą odliczać darowizn od podstawy opodatkowania, a jedynie w pewnych przypadkach mogą ujmować darowiznę w kosztach uzyskania przychodu (ta kwestia jest opisana poniżej). Natomiast firmy korzystające z karty podatkowej nie mogą zmniejszyć podatku dochodowego w związku z darowizną w żaden sposób.
Jak darowizna wpływa na wysokość podatku?
 | » Jak przekazać firmę w formie darowizny? |
Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych mówi, że przekazane darowizny i ofiary nie stanowią kosztów uzyskania przychodu (z pewnym wyjątkiem opisanym poniżej) oraz, że darowizny pomniejszają podstawę opodatkowania przedsiębiorcy.
Innymi słowy, darowizna obniża wysokość dochodu przedsiębiorcy, co oznacza, że jest podatkowo opłacalna tylko dla tych osób, które dochód uzyskały i płacą podatek. Przedsiębiorcy, którzy w danym roku podatkowym ponieśli stratę z tytułu prowadzonej działalności nie uzyskają korzyści podatkowej w związku z darowizną.
Jednak nie cała darowizna wpływa na wysokość podstawy opodatkowania. Zgodnie z przepisami, łączna wysokość odliczonych darowizn nie może przekroczyć 6% dochodu uzyskanego w danym roku podatkowym. Każde 100 złotych przekazanej darowizny pozwala na obniżenie podatku o 18 złotych.
Darowizna jako koszt uzyskania przychodów
Przepisy podatkowe przewidują wyjątek, w którym przekazane darowizny stanowią koszt uzyskania przychodu przedsiębiorcy. Koszty nabycia lub wytworzenia produktów spożywczych (z wyjątkiem alkoholi), przekazanych na rzecz organizacji pożytku publicznego z przeznaczeniem wyłącznie na działalność charytatywną, mogą być zaliczone do kosztów uzyskania przychodu i w ten sposób zmniejszać podstawę opodatkowania.
Nie ma limitu wartościowego dotyczącego darowizn w formie produktów spożywczych. Ważne jedynie, aby w dokumentach potwierdzających przekazanie takiej darowizny znalazła się informacja, że darowane produkty zostaną wykorzystane w działalności charytatywnej. Jest to jedyny sposób dla podatników korzystających z podatku liniowego, aby darowizna w jakikolwiek sposób mogła pomniejszyć podatek dochodowy.
Które darowizny można odliczyć od dochodu?
Nie każda darowizna pozwala na obniżenie podstawy opodatkowania przedsiębiorcy. Darowizny, które obniżą podstawę opodatkowania, muszą zostać przekazane na rzecz:
 | » Darowizna w spółce akcyjnej |
organizacji pożytku publicznego (tzw. OPP), oraz innym organizacjom, które działają w Polsce lub na terenie UE, na podstawie ustawy o działalności pożytku publicznego lub tożsamych przepisów innego państwa UE,
organizacji religijnych,
krwiodawstwa (honorowi dawcy krwi).
Organizacje pożytku publicznego to zwykle różnego rodzaju fundacje i stowarzyszenia, które realizują rozmaite cele związane z pomocą. Szczegółowy zakres takiej działalności można znaleźć w przepisach Ustawy o działalności pożytku publicznego. Jeżeli przedsiębiorca chce wspomóc konkretną osobę i zachować prawo do odliczenia darowizny od dochodu, to musi zrobić to za pośrednictwem jednej z takich organizacji. Wówczas można sprecyzować, na jaki cel środki z darowizny mają zostać spożytkowane, ale odbiorcą wciąż musi być organizacja.
Warto także pamiętać, że istnieje szereg przypadków, w których przekazana darowizna nie może wpływać na wysokość podatku dochodowego. Chodzi tutaj m.in. o darowizny przekazane osobom fizycznym lub innym podmiotom (w tym organizacjom) działającym w takich branżach, jak: elektroniczna, paliwowa, tytoniowa, spirytusowa, czy jubilerska. Podobnie jest w przypadku darowizn przekazanych na rzecz partii politycznych i fundacji utworzonych przez partie, czy związków zawodowych i organizacji pracodawców.
Jak udokumentować przekazanie darowizny?
Aby spełnić ustawowe wymogi, przekazanie darowizny obniżającej podstawę opodatkowania, należy właściwie udokumentować. W zeznaniu rocznym (np. PIT-36) należy podać dane identyfikujące obdarowany podmiot oraz załączyć:
 | » Ryzykowna darowizna dla zarządu spółki |
potwierdzenie przelewu środków na rachunek bankowy obdarowanego, gdy przekazywane są środki pieniężne,
dokument zawierający dane identyfikujące obdarowanego, wartość darowizny oraz oświadczenie obdarowanego o przyjęciu darowizny, gdy darowizna ma charakter materialny,
zaświadczenie z jednostki krwiodawstwa o ilości oddanej krwi,
inne dokumenty potwierdzające poniesienie wydatków, w przypadku darowizn nie kwalifikujących się do powyższych grup.
Darowizny księguje się w KPiR tylko wówczas, gdy stanowią koszty podatkowe (chodzi o opisane powyżej produkty spożywcze) i w takim przypadku dokumenty potwierdzające darowiznę (w tym np. dowód zakupu) należy przekazać do biura rachunkowego wraz z innymi dokumentami kosztowymi. Natomiast darowizna innego rodzaju, która nie stanowi kosztu, tylko zmniejsza podstawę opodatkowania, widnieje wyłącznie w zeznaniu rocznym. Oznacza to, że podczas sporządzania i składania zeznania rocznego, trzeba pamiętać o wymienionej powyżej dokumentacji potwierdzającej darowiznę. Niezależnie od rodzaju darowizny, w dokumentacji firmowej należy zachować potwierdzenie przekazania darowizny.
Sebastian Bobrowski
dyrektor finansowy InFakt
