Europejski Bank Odbudowy i Rozwoju utrzymał prognozę wzrostu gospodarczego Polski w 2023 r. na poziomie 0,6 proc. i obniżył szacunek na 2024 r. o 0,3 pkt., proc. do 2,7 proc. - podała PAP Biznes główna ekonomistka EBOiR Beata Javorcik. Głównymi ryzykami dla wzrostu gospodarczego są sytuacja geopolityczna i globalne trendy handlowe.
"W Polsce konsumpcja prywatna spadła i nie wspiera wzrostu gospodarczego – budżety gospodarstw domowych są nadszarpnięte inflacją, a oszczędności nagromadzone w czasie pandemii skończyły się. Ponadto fakt, że Polska nie ma dostępu do funduszy unijnych, odbija się na wzroście gospodarczym. Kilka lat temu Ministerstwo Finansów szacowało, że napływ funduszy byłby w stanie przyspieszyć wzrost gospodarczy o 0,4 pkt. proc., co przy prognozowanym przez nas wzroście PKB w 2023 r. na poziomie 0,6 proc. jest dość istotne. Niemniej dla Polski pozytywnym czynnikiem jest konkurencyjność kosztów pracy – o ile Węgry, Litwa, Łotwa tracą ją, w Polsce tego jeszcze nie widać" - powiedziała Javorcik.
"Na 2024 r. prognozujemy wzrost polskiej gospodarki na poziomie 2,7 proc." - dodała.
Wiosną tego roku Europejski Bank Odbudowy i Rozwoju prognozował wzrost PKB Polski na poziomie 0,6 proc. w 2023 r. i 3,0 proc. w 2024 r.
Główna ekonomistka EBOiR wskazała, że prognozy dla globalnej gospodarki na 2023 r. są niskie w porównaniu do ostatnich dekad.
"Dotyczy to zarówno krajów rozwiniętych, jak i rynków wschodzących. W Chinach widać ochłodzenie koniunktury, spowodowane słabością sektora nieruchomości – kluczowym pytaniem jest, czy to zmiana strukturalna, czy to tylko tymczasowa słabość. W Niemczech jest recesja, a to dla Polski najistotniejsza gospodarka i główny parter handlowy – słaba koniunktura w Niemczech to niski popyt na polski eksport" - powiedziała Javorcik.
Jakie są pozytywy?
"Pozytywne jest to, że ceny gazu w Europie spadły i pozostają na poziomie sprzed wojny. Niemniej jednak pozostają one cztery razy wyższe niż ceny gazu w USA. To oznacza obniżenie konkurencyjności europejskiej gospodarki w porównaniu do USA. Co więcej, rynki oczekują, że w zimie ceny gazu ziemnego wzrosną, co dodatkowo osłabi konkurencyjność Europy. Ponadto, sytuacja w Chinach też nie wróży dobrze – kraj ten jest ważnym rynkiem dla niemieckich eksporterów" - dodała.
W rozmowie z PAP Biznes Javorcik wskazała, że choć inflacja spada, to proces jej obniżania się może być wydłużony.
"Rynki zostały zaskoczone w Polsce większą, niż oczekiwano obniżką stóp procentowych. To oczywiście przełożyło się na słabość złotego. Inflacja co prawda spada, ale przyczyniają się do tego w dużej mierze czynniki zewnętrzne, takie jak spadek cen gazu i niższe ceny zbóż – ceny na rynkach światowych powróciły do poziomu sprzed wojny, ponadto lato to też okres niższych cen żywności. W regionie krajów EBOiR widać też, że ceny usług nie obniżają się, to też spowoduje, że następna faza walki z inflacją będzie trudniejsza. Istnieje szansa, że proces dezinflacji w Polsce się przedłuży" - powiedziała ekonomistka.
"Słuchając tego, co mówi się we Frankfurcie czy Waszyngtonie, widać jak bankierzy centralni bardzo ostrożnie wypowiadają się o inflacji – mówią, że jeszcze jest za wcześnie, by deklarować zwycięstwo nad inflacją" - dodała.
Wojna ma znaczenie
W ocenie głównej ekonomistki Europejskiego Banku Odbudowy i Rozwoju wciąż jednym z głównych ryzyk dla wzrostu gospodarczego jest trwająca wojna w Ukrainie.
"Bardzo dużo będzie zależało od tego, jak potoczy się wojna w Ukrainie. Zakończenie konfliktu na pewno byłoby pozytywne dla polskiej gospodarki, ponieważ byłaby to szansa dla polskich przedsiębiorstw, by uczestniczyć w odbudowie Ukrainy. Z drugiej strony eskalacja konfliktu oznaczałby większą niepewność i niższe inwestycje" - powiedziała PAP Biznes Javorcik.
Jej zdaniem, drugim, istotnym czynnikiem są globalne trendy handlowe.
"Z jednej strony w Europie dużo mówi się o zielonej transformacji, z drugiej strony Europa coraz ostrożniej odnosi się do relacji z Chinami. W Brukseli toczą się dyskusje czy i jak limitować transfer technologii do Chin. Jeżeli nastąpiłaby eskalacja stosunków z Chinami, prawdopodobnie wiązałaby się ona z ograniczeniem chińskiego eksportu surowców, które są potrzebne do zielonej transformacji" - powiedziała ekonomistka.
"Widzieliśmy to w przypadku tzw. 'Chips Act' - Stany wprowadziły ograniczenie transferu technologii do Chin, a Chiny odpowiedziały zakazem eksportu konkretnych surowców. Istnieje niebezpieczeństwo, że Europa również może ucierpieć z powodu restrykcji eksportowych, jeśli stosunki z Chinami ulegną pogorszeniu. Globalnie, w tym momencie 30 proc. tzw. surowców krytycznych podlega restrykcjom eksportowym. To dosyć duża eskalacja w porównaniu do tego co było w przeszłości" - dodała.
Javorcik wskazała, że dużą niewiadomą jest też kształtowanie się cen gazu w kolejnych kwartałach.
"Zimą obserwowaliśmy, że Europa bardzo dobrze dała sobie radę w sytuacji, gdy ceny gazu były rekordowo wysokie. Było to zasługą m.in. pogody, która była lepsza, niż oczekiwano, niższej niż zazwyczaj produkcji przemysłowej, a także zmian w kompozycji produkcji przemysłowej – zaobserwowaliśmy spadek produkcji w sektorach, które używają dużo gazu ziemnego, a wzrost w sektorach, które nie potrzebują dużo tego surowca. Pozostaje pytanie, jak będzie to wyglądało podczas kolejnej zimy" - powiedziała.
Eksport szansą dla Polski
"Teraz bardzo dużo firm patrzy na swój ślad węglowy – a outsourcing do Indii wiąże się ze stosunkowo wysokim śladem węglowym. Jest to szansa dla Polski i dla Europy Środowo-Wschodniej, szczególnie jeśli wzrośnie dostęp do odnawialnych źródeł energii. Wtedy Polska będzie mogła eksportować usługi o niskim śladzie węglowym, co może być interesujące dla wielu firm" - powiedziała PAP Biznes Javorcik.
"Sprzyjać temu może też to, że koszty pracy w Polsce są niższe niż w Europie Zachodniej. Sektor usług w Polsce w ostatnich kilku latach bardzo mocno się rozwija, więc wydaje się, że eksport usług może być dużą szansą dla Polski" - dodała.
Patrycja Sikora (PAP Biznes)
pat/ ana/
