Europejski Bank Centralny zdecydował się na siódmą z rzędu obniżkę stóp procentowych, sprowadzając stopę depozytową niemal do poziomu inflacji HICP. Oznacza to spadek realnej stopy procentowej w strefie euro w pobliże zera.
- Rada Prezesów postanowiła dziś obniżyć trzy podstawowe stopy procentowe EBC o 25 punktów bazowych. W szczególności decyzja o obniżeniu stopy depozytowej – poprzez którą Rada Prezesów steruje nastawieniem polityki monetarnej – jest oparta o uaktualnioną prognozę inflacji, dynamiki procesów inflacyjnych oraz siły transmisji monetarnej – głosi kwietniowy komunikat Europejskiego Banku Centralnego.
Stopa procentowa podstawowych operacji refinansujących zostanie obniżona z 2,65% do 2,40%. Stopa depozytowa pójdzie w dół z 2,50% do 2,25%, a stopa kredytu z 2,90 % do 2,65%. W ten sposób podstawowa stopa procentowa w EBC (którą od ubiegłego roku jest stawka oprocentowania depozytów) niemal zrównała się z inflacją HCIP za ostatnie 12 miesięcy, która w marcu wyniosła 2,2%. Oznacza to, że realna stopa procentowa w strefie euro liczona ex post jest obecnie zbliżona do zera.
- Proces dezinflacji wyraźnie postępuje. Inflacja wciąż kształtuje się zgodnie z przewidywaniami ekspertów: w marcu obniżyła się zarówno inflacja ogółem, jak i inflacja bazowa. Inflacja cen usług w ostatnich miesiącach również znacznie się zmniejszyła. Z większości wskaźników inflacji bazowej wynika, że inflacja trwale ustabilizuje się na poziomie zbliżonym do średniookresowego celu Rady Prezesów wynoszącego 2% – tak kwietniową decyzję uzasadniła Rada Prezesów.
Kwietniowa decyzja Rady Prezesów dla nikogo nie była zaskoczeniem. Na rynku powszechnie spodziewano się redukcji stóp procentowych w wymiarze 25 pb. Kwestią otwartą jest harmonogram kolejnych obniżek. Zdaniem analityków Goldman Sachs EBC zapewne zetnie stopy o 25 pb. także w czerwcu i w lipcu. Ich zdaniem „poziom docelowy” wynosić będzie 1,50%. A więc najprawdopodobniej poniżej stopy inflacji HICP. W ten sposób euroland powróci do reżymu niedodatnich zerowych stóp procentowych.
EBC ostry jak brzytwa – tnie na każdym posiedzeniu
Była to już siódma obniżka stóp procentowych w Europejskim Banku Centralnym w ramach rozpoczętego w 2024 roku cyklu poluzowania polityki pieniężnej. W czerwcu ubiegłego roku zapadła decyzja o pierwszej od 2019 roku obniżce stóp procentowych w strefie euro. Wcześniej przez dziewięć miesięcy stopy w EBC utrzymywane były na najwyższych poziomach od 2001 roku. Łączna skala tych obniżek wynosi już 175 pb. w przypadku stopy depozytowej oraz 210 pb. w przypadku stopy operacji refinansujących.
Do poprzedniej obniżki stóp w EBC doszło na początku marca, a wcześniejszej pod koniec stycznia. W połowie grudnia Rada Prezesów obniżyła koszty kredytu o kolejne 25 pb. W październiku EBC zdecydował się na cięcie stóp o 25 pb., zaś we wrześniu obniżył stopę depozytową także o 25 pb., jednocześnie redukując stopę referencyjną aż o 60 pb. w ramach zapowiedzianego jeszcze w marcu „zawężenia” korytarza stóp procentowych.
Luzowanie polityki monetarnej w EBC rozpoczęło się na kilka miesięcy przed spadkiem inflacji HICP w strefie euro do pożądanego przez bank centralny poziomu. W marcu 2025 roku inflacja HICP w strefie euro obniżyła się do 2,2% i nadal utrzymywała się powyżej 2-procentowego celu EBC. Po marcowym posiedzeniu Rady Prezesów podniesiono prognozę dla tegorocznej inflacji HICP do 2,3%. Dopiero w roku 2026 ma się ona obniżyć do 1,9% i ustabilizować na poziomie 2,0% w rok później. Inflacja bazowa ma wynieść 2,2% średniorocznie w tym roku, 2,0% w przyszłym i 1,9% w 2027 r.
- Rada Prezesów jest zdeterminowana w dążeniu do tego, by inflacja trwale ustabilizowała się na docelowym poziomie 2% w średnim okresie. Biorąc pod uwagę zwłaszcza obecne warunki nadzwyczajnej niepewności, Rada Prezesów będzie ustalać odpowiednie nastawienie polityki pieniężnej na podstawie danych i na bieżąco, z posiedzenia na posiedzenie – zapewniły po raz kolejny władze monetarne strefy euro, gdyby ktoś miał jakieś wątpliwości, obserwując gwałtowne redukcje stóp w eurolandzie.
QT zostało utrzymane
Równolegle do obniżek stóp procentowych EBC prowadzi politykę „ilościowego zacieśniania” (QT) warunków monetarnych. W ramach QT portfel programu APP jest zmniejszany w określonym i przewidywalnym tempie, ponieważ Eurosystem nie reinwestuje już spłat kapitału z tytułu zapadających papierów wartościowych. Od lipca 2023 Rada Prezesów zaprzestała reinwestycji w ramach programu APP.
- Portfele programów APP i PEPP są zmniejszane w określonym i przewidywalnym tempie, ponieważ Eurosystem nie reinwestuje już spłat kapitału z tytułu zapadających papierów wartościowych – napisano. EBC zaprzestał reinwestycji w ramach programu PEPP z końcem 2024.
Następne posiedzenie Rady Prezesów zaplanowane jest na 4-5 czerwca.
Lagarde: Napięcia w handlu ryzykiem dla wzrostu, wpływ na inflację jeszcze niejasny
Rosnące napięcia w handlu i zwiększona niepewność mogą zaważyć na perspektywach gospodarczych dla strefy euro, a wpływ ceł na inflację nie jest jeszcze jasny - oceniła podczas konferencji po obniżeniu stóp procentowych o 25 pb. przez EBC szefowa banku, Christine Lagarde.
"Strefa euro buduje odporność wobec globalnych szoków, ale perspektywa wzrostu uległa pogorszeniu ze względu rosnące napięcia w handlu. Zwiększona niepewność prawdopodobnie obniży zaufanie wśród firm i gospodarstw domowych, a negatywna i niestabilna odpowiedź rynku na napięcia w handlu będzie miała prawdopodobnie zaciskający efekt na warunki finansowania" - powiedziała Lagarde.
Jej zdaniem, te czynniki mogą zaważyć na perspektywach gospodarczych dla strefy euro.
Szefowa banku centralnego strefy euro zapewniła jednocześnie, że EBC pozostaje zdeterminowany, by inflacja ustabilizowała się w sposób zrównoważony na poziomie średnioterminowego celu 2 proc.
Zaznaczyła, że wpływ ceł na inflację jest wciąż niejasny i stanie się jasny tylko z upływem czasu.
"Rosnące napięcia w globalnym handlu zwiększają niepewność co do perspektyw dla inflacji w strefie euro. Spadające globalnie ceny energii i aprecjacja euro mogłyby przynieść presję w dół na inflację. To mogłoby być wzmocnione poprzez niższy popyt na eksport ze strefy euro ze względu na wyższe cła i przekierowanie eksportu do strefy euro z krajów z nadwyżką zdolności (produkcyjnych)" - powiedziała Lagarde.
Dodała, że z drugiej strony, w średnim terminie inflacja może zostać podbita przez wzrost wydatków na obronność i infrastrukturę w Europie, także ewentualne wydarzenia pogodowe mogą zwiększyć ceny żywności.
Lagarde wskazała, że z komunikatu EBC zostało usunięte określenie "restrykcyjne" dla stóp procentowych, bo było potrzebne w przeszłości, gdy inflacja była daleko od celu, ale w tym momencie jest "bez znaczenia".
Prezes EBC podkreśliła, że teraz bank będzie trzymać wszystkie opcje otwarte, jeśli chodzi o swoje podejście, a decyzje będą podejmowane "spotkanie po spotkaniu" w zależności od napływających danych.
Jej zdaniem EBC musi pozostać "zwinny" i uważać na nowe szoki, zaś nowe podejście banku wymaga jeszcze zdefiniowania.
Poinformowała, że czwartkowa decyzja członków EBC o obniżeniu stóp procentowych o kolejne 25 pb. była jednomyślna. (PAP Biznes)
jz/ asa/
