Europejski Bank Centralny tnie stopę procentową i łagodzi politykę monetarną. Program luzowania ilościowego, po który EBC ponownie sięga, bywa nazywany „finansową bazooką”.
Rada Prezesów Europejskiego Banku Centralnego obniżyła depozytową stopę procentową oraz postanowiła o uruchomieniu programu luzowania ilościowego (QE).
- Stopa depozytowa został obniżona o 10 punktów bazowych, do -0,50 proc. Stopa procentowa podstawowych operacji refinansujących oraz stopa kredytu w banku centralnym pozostaną bez zmian, na poziomie odpowiednio 0 proc. i 0,25 proc. – czytamy w komunikacie. Jak zaznaczono, Rada nadal spodziewa się, że stopy procentowe w strefie euro pozostaną „na obecnym lub niższym poziomie” w najbliższych latach.
Po raz ostatni stopy procentowe w strefie euro zmienione zostały w marcu 2016 r. Ich obecny poziom jest oczywiście najniższy w historii.
- Rada Prezesów EBC obecnie oczekuje, że podstawowe stopy procentowe EBC pozostaną na obecnym lub niższym poziomie, dopóki inflacja w horyzoncie projekcji wyraźnie nie zbiegnie do poziomu wystarczająco bliskiego, ale niższego niż 2 proc., a dostosowanie inflacji będzie wystarczająco odzwierciedlone w dynamice inflacji bazowej - napisano.
W tym samym komunikacie władze monetarne strefy euro poinformowały o rozpoczęciu programu zakupu aktywów (QE). Przedsięwzięcie nazywane kolokwialnie „finansową bazooką” ruszy 1 listopada i opiewać będzie na 20 mld euro miesięcznie. To mniej niż przed dzisiejszym posiedzeniem prognozowała większość rynkowych analityków. Końcowa data nowego QE nie została dokładnie określona – podano jedynie, że zakończy się dopiero "tuż przed tym", jak Rada Prezesów zdecyduje się podnieść stopy procentowe.
Pierwsza runda programu luzowania ilościowego, w ramach którego EBC skupował obligacje państw członkowskich strefy euro (oraz inne aktywa) za specjalnie wykreowane w tym celu pieniądze, trwała od marca 2015 do końca 2018 r. Skala programu była kilkukrotnie modyfikowana, a jego łączna wartość opiewała na 2,5 biliona euro.
Dodatkowo, aby chronić znajdujące się w trudnej sytuacji europejskie banki, EBC wprowadzi dwupoziomowy mechanizm dotyczący oprocentowania rezerw banków komercyjnych na rachunkach w banku centralnym (ujemna stopa depozytowa sprawiła, że banki płacą za przechowywane pieniędzy w banku centralnym).
Rada Prezesów poinformowała ponadto, że zarządzona w marcu nowa seria kwartalnych ukierunkowanych długoterminowych operacji refinansujących (TLTRO3) zostanie zmodyfikowana w celu zapewnienia bankom korzystnych warunków oraz wsparcia mechanizmu transmisji monetarnej. Szczegóły dotyczące podjętych dziś kroków zostaną opublikowane o 15.30.
Reakcja rynku walutowego nie była specjalnie mocna. O 13:49 kurs EUR/USD obniżył się do 1,0986 wobec ok. 1,1023 tuż przed ogłoszeniem decyzji Rady Prezesów. W trakcie konferencji Mario Draghiego, kurs wrócił do poprzedniego poziomu.
Tło dzisiejszej decyzji znajdziesz w zapowiedzi posiedzenia: „Wielka decyzja EBC. Inwestorzy liczą na cięcie stóp i QE”.
O 14.30 rozpocznie się konferencja prasowa z udziałem prezesa Draghiego. Będzie to przedostatnia konferencja, na której Włoch pojawi się w roli prezesa EBC. Kolejne posiedzenie decyzyjne zaplanowano na 24 października. Z kolei 1 listopada funkcję prezesa banku centralnego strefy euro obejmie Christine Lagarde, dotychczasowa szefowa Międzynarodowego Funduszu Walutowego.
Trump twittuje, Draghi odpowiada
Niedługo po ogłoszeniu decyzji przez EBC, swój komentarz na Twitterze zamieścił Donald Trump. Amerykański prezydent ma na pieńku z własnym bankiem centralnym, od którego domaga się cięcia stóp do zera lub wręcz poniżej.
- Europejski Bank Centralny, działając szybko, obniżył stopy o 10 punktów bazowych. Starają się doprowadzić do deprecjacji euro względem bardzo silnego dolara i wychodzi im to, co szkodzi amerykańskiemu eksportowi. Tymczasem Fed tylko siedzi, siedzi i siedzi. Im płacą za pożyczenie pieniędzy, a my płacimy odsetki – napisał prezydent USA.
European Central Bank, acting quickly, Cuts Rates 10 Basis Points. They are trying, and succeeding, in depreciating the Euro against the VERY strong Dollar, hurting U.S. exports.... And the Fed sits, and sits, and sits. They get paid to borrow money, while we are paying interest!
— Donald J. Trump (@realDonaldTrump) September 12, 2019
- Nasz mandat zakłada dbanie o inflację, a nie kurs walutowy. Kropka – w ten sposób prezes EBC skomentował przytaczany wyżej wpis Donalda Trumpa na Twitterze. Na pytanie "co EBC zrobi, jeżeli Amerykanie celowo osłabią dolara". odpowiedział, że kierowana przez niego instytucja "nie będzie się wdawać w dewaluację na wyścigi" i będzie przestrzegać ustaleń G20.
W trakcie konferencji prasowej, Mario Draghi stwierdził, że dzisiejsze posunięcia EBC stanowią „całościowy pakiet decyzji z zakresu polityki monetarnej, który zapewni pozostanie korzystnych warunków finansowych w strefie euro”. Jak zaznaczył, negatywnym elementem krajobrazu ekonomicznego wciąż pozostaje zbyt niska zdaniem EBC inflacja, zaś z najnowszych informacji wynika, że spowolnienie gospodarcze w strefie euro będzie głębsze niż sądzono.
| prognozy z: | wrzesień | | | czerwiec | ||||
| prognozy na: | 2019 | 2020 | 2021 | | | 2019 | 2020 | 2021 |
| Realny PKB | 1,1 | 1,2 | 1,4 | | | 1,2 | 1,4 | 1,4 |
| Inflacja HICP | 1,2 | 1 | 1,5 | | | 1,3 | 1,4 | 1,6 |
| HICP bazowy | 1,1 | 1,2 | 1,5 | | | 1,1 | 1,4 | 1,6 |
Prezes EBC przedstawił także nowe prognozy makroekonomiczne. Wynika z nich, że inflacja ma być niższa niż wcześniej prognozowano, słabszy będzie także wzrost PKB.
W trakcie odpowiedzi na pytania dziennikarzy, Włoch sporo mówił o zgodności, która panowała wewnątrz Rady Prezesów oraz o roli, jaką jego zdaniem do odegrania ma polityka fiskalna (czyli zwiększenie wydatków przez rządy).
- Byliśmy zgodni co do tego, że polityka fiskalna powinna być głównym instrumentem w obencych realiach. Wskazują na to przykłady innych regionów świata - dodał.
- Obchodzi nas kondycja funduszy emerytalnych. Ujemne stopy procentowe są jednak koniecznym instrumentem polityki monetarnej. Wytworzyły wiele pozytywnych efektów. Jak je przyspieszyć, żeby stopy procentowe mogły wzrosnąć? Odpowiedzią jest polityka fiskalna – dodał.
- Staramy się być ekstremalnie powściągliwi w formułowaniu zaleceń dla rządów. Musimy być świadomi, że istnieją konkretne przeszkody dla wdrożenie różnych rozwiązań w poszczególnych krajach – powiedział.
- Nie dyskutowaliśmy o zmianie stopie procentowej podstawowych operacji refinansujących. Nie dyskutowaliśmy też o większej skali zakupu aktywów, ani o tym co kupować – powiedział Włoch.
- Ujemne stopy procentowe były bardzo pozytywnym doświadczeniem w zakresie stymulowania wzrostu i utrzymywania inflacji. Jest jasne, że mają one negatywne efekty uboczne. Chcemy zapewnić sprawną transmisję w kanale bankowym., Nie można zapominać, że europejska gospodarka jest o nie oparta – finansowanie przedsiębiorstw idzie przez banki – dodał.
- Kiedy ostatni raz zostałem zapytany o „helicopter money”, to powiedziałem: „może to ciekawa propozycja, ale o tym nie rozmawialiśmy”. I wtedy podniosła się wrzawa, że bierzemy to pod uwagę. Odpowiadam więc - nie, nie rozmawialiśmy o tym, nie jest to opcja, którą rozważamy – dodał.
Michał Żuławiński
