Minister finansów Andrzej Domański zapowiedział w poniedziałek, że w kwietniu przedstawione zostaną propozycje zmian w podatku od zysków kapitałowych. Dodał, że resort nie pracuje nad wprowadzeniem podatków katastralnego i cyfrowego.
"Jeśli chodzi o podatek Belki, to pracujemy nad mechanizmem jego obniżenia" - powiedział szef MF w „Radiu Zet".
W odpowiedzi na interpelację poselską wiceminister finansów Jarosław Neneman w połowie stycznia napisał, że w Ministerstwie Finansów "trwają prace nad propozycją zmian przepisów wprowadzających preferencje podatkowe obejmujących długoterminowe inwestycje".
Wiceminister wyjaśnił, że projekt zmian w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych zakłada wprowadzenie zwolnienia z opodatkowania dochodów (przychodów) do wysokości ogłaszanego corocznie limitu, ustalanego w odniesieniu do rocznej kwoty oszczędności i inwestycji kapitałowych w wysokości 100 tys. zł. W ramach tego limitu z podatku zwolnione mają być przychody z tytułu odsetek, dyskonta lub wykupu obligacji skarbowych, o terminie wykupu przez emitenta co najmniej roku oraz z tytułu odsetek od środków znajdujących się na rachunkach terminowych lokat oszczędnościowych zawartych na okres co najmniej roku. Także w ramach limitu zwolnione mają być przychody z tytułu odpłatnego "zbycia papierów wartościowych, udziałów (akcji), pochodnych instrumentów finansowych, udziałów w spółdzielni, z tytułu realizacji praw wynikających z papierów wartościowych lub pochodnych instrumentów finansowych, z tytułu objęcia udziałów (akcji) albo wkładów w spółdzielni w zamian za wkład niepieniężny, oraz z tytułu umorzenia, odkupienia, wykupienia albo unicestwienia w inny sposób tytułów uczestnictwa w funduszach kapitałowych".
Wiceminister finansów napisał w odpowiedzi na interpelację, że projekt jest po uzgodnieniach wewnętrznych, ale resort nadal nad nim pracuje i "na obecnym etapie prac nad omawianym projektem, wskazanie terminu ich zakończenia nie jest możliwe do określenia".
Podatek od zysków kapitałowych wprowadzony został w 2002 r. przez ówczesnego ministra finansów Marka Belkę, który pełnił tę funkcję w rządzie Leszka Millera. Od jego nazwiska wzięła się popularna nazwa daniny, która często nazywana jest podatkiem Belki. Podatek obejmuje dochody – lub przychody – z obligacji, lokat bankowych oraz zysków ze sprzedaży papierów wartościowych, a więc np. jednostek funduszy czy akcji.
Stawka podatku wynosi 19 proc. Sposób poboru i rozliczenia podatku uzależniony jest od tego, od czego jest on pobierany. I tak w przypadku zysku z lokat podatek naliczany jest od wypłacanych przez bank odsetek. Przy czym sam bank wylicza wartość należnego podatku, pobiera je z należnych klientom odsetek i odprowadza na konta urzędu skarbowego. A więc bank jest płatnikiem.
Podobnie wygląda sytuacja w przypadku zysku z detalicznych obligacji skarbowych. W tym przypadku to sam resort finansów potrąca należny podatek z odsetek, które wypłaca posiadaczom papierów skarbowych. Funkcję płatnika podatku pełni samo Ministerstwo Finansów.
W obu tych przypadkach posiadacz lokaty czy obligacji nie otrzymuje żadnych formularzy od płatników, nie musi też niczego rozliczać.
Inaczej jest w przypadku zysków z funduszy inwestycyjnych, akcji oraz innych instrumentów pieniężnych.
Jeszcze do niedawna zasady rozliczania się z podatku od zysków kapitałowych w przypadku funduszy inwestycyjnych były podobne do tych, które obejmują lokaty czy obligacje. Ale od początku 2024 r. sytuacja się zmieniła – inwestor, który dokonał w ubiegłym roku sprzedaży jednostek funduszu i uzyskał przychód, musi dokonać rozliczenia. Może to zrobić na podstawie formularza PIT-8C, który otrzyma od TFI, w którym ma rachunek. Inwestor sam musi obliczyć dochód – a więc różnicę między przychodem ze sprzedaży a kosztem zakupu jednostki pomniejszoną o inne opłaty, jeśli jakieś z tytułu uczestnictw w TFI poniósł, a następnie rozliczyć podatek, a także go zapłacić. Dokonuje się tego przy okazji rozliczenia rocznego na formularzu PIT-38.
Tak samo jest w przypadku zysków ze sprzedaży akcji oraz innych papierów wartościowych, także obligacji skarbowych, które zostały kupione i sprzedane na rynku regulowanym. Biuro maklerskie, które obsługuje transakcje podatnika, ma obowiązek wystawić mu PIT-8C, w którym powinny znaleźć się informacje o kosztach nabycia, przychodach ze sprzedaży oraz wyniku transakcji. W tym przypadków również podatnik samodzielnie musi obliczyć podatek, wypełnić formularz PIT-38 i zapłacić podatek.
Również w przypadku handlu walutami wirtualnymi czy handlu różnego rodzaju instrumentami finansowymi, np. na rynku międzybankowym, należy uzyskane dochody wpisać do formularza PIT-38. W tym przypadku może się okazać, że podatnik sam będzie musiał wyliczyć sobie dochód, ponieważ nie wszystkie instytucje, które zajmują się obsługą handlu na tym rynku, wystawiają formularze podatkowe. To jednak nie zmienia obowiązku wyliczenia dochodów, uwzględnienia ich w zeznaniu rocznym i zapłaty podatku.
Podatnik nie uzyska formularza PIT-8C, jeśli w danym roku nie przeprowadził żadnej transakcji sprzedaży (chodzi o uzyskanie przychodu, bo samo posiadanie akcji, nawet jeśli zmieniła się ich wycena, nie tworzy obowiązku podatkowego). Zdarza się także, że podatnik na operacjach na papierach wartościowych w danym roku poniósł stratę. Wówczas musi ją wykazać w formularzu PIT-38. Wprawdzie podatku nie zapłaci, ale w przyszłości, jeśli uzyska dochód z handlu na giełdzie czy ze sprzedaży jednostek funduszy, będzie mógł o tę stratę pomniejszyć należny podatek.
Przy wypełnianiu PIT-38 bierze się pod uwagę wszystkie dochody ze sprzedaży papierów wartościowych, więc jeśli ktoś ma kilka rachunków – np. maklerski i konto w TFI – to składa jedno zeznanie, w którym uwzględnia wszystkie zyski i straty i wylicza jeden podatek.
W rozliczeniu za 2023 r. formularz PIT-38 złożyło 466 976 podatników. Podlegający opodatkowaniu dochód z odpłatnego zbycia papierów wartościowych wyniósł prawie 15,25 mld zł, a podatek zapłacony sięgnął 2,87 mld zł. Podatek zapłaciło 200 854 podatników.
Zmiany podatku od zysków kapitałowych (tzw. podatek Belki) znalazły się w tzw. "100 Konkretach", czyli programie wyborczym Koalicji Obywatelskiej.
Nie będzie obiecanych zmian w podatku Belki? Ministerstwo Finansów nabrało wody w usta
Wygląda na to, że w 2025 roku nie uświadczymy obiecanej przez ministra Domańskiego ulgi w podatku Belki. Szansę na niewielkie, ale korzystne zmiany daje jednak projekt poselski, który niedawno trafił pod obrady Komisji Finansów Publicznych.
Minister Domański poinformował w poniedziałek też, że resort nie pracuje nad wprowadzeniem podatków katastralnego i cyfrowego. Jego zdaniem podatek katastralny uderzyłby w emerytów, a także w osoby, które odziedziczyły mieszkania i "wcale nie są zamożne".
Wicepremier, minister cyfryzacji Krzysztof Gawkowski informował w marcu, że Ministerstwo Cyfryzacji w najbliższych miesiącach zaprezentuje model podatku cyfrowego od przychodów lub zysków big techów w Polsce.
Szef MF, zapytany w poniedziałek o sytuację finansów publicznych, zapewnił, że dzięki wpływom z VAT i CIT "jesteśmy w stanie utrzymać je w dobrej kondycji". "Dziś będziemy publikować szczegółowe dane za pierwsze dwa miesiące (2025 r. - PAP), ale już teraz mogę powiedzieć, że dochody budżetowe z VAT-u rosną z dwucyfrową dynamiką, 17 proc., to są dochody o 63 mld zł. Rosną również wyraźnie dochody z CIT-u, co stanowiło problem w 2024 r., tutaj mamy dynamikę 14 proc." - powiedział Domański.
"Dochody budżetowe po pierwszych dwóch miesiącach tego roku idą co najmniej zgodnie z planem" - dodał.
Po styczniu 2025 r. deficyt budżetu państwa wynosił 3,2 mld zł.
Marek Siudaj (PAP)
ms/ drag/ ewes/ pat/ pad/ amac/
