Wszczynając kontrole organy podatkowe nie mają zazwyczaj wiedzy o nieprawidłowościach, ale kontrolują podatnika, ponieważ spełnia on np. przesłanki, o których mowa w Krajowym Planie Dyscypliny Finansowej. Co może zrobić podatnik, gdy zorientuje się, że nie opłaci podatku w terminie? Czy złożenie deklaracji po terminie i zapłata podatku wystarczy, by nie ponieść negatywnych konsekwencji? Na te i inne pytania odpowiada Michał Kasprzak, Rzecznik Prasowy Izby Skarbowej w Katowicach.
W jakim momencie powstaje obowiązek podatkowy, obowiązek złożenia deklaracji oraz zapłaty podatku odpowiednio w podatku PIT i CIT?
W obu podatkach obowiązek podatkowy, co do zasady, powstaje w chwili osiągnięcia dochodu. Odmienne są natomiast terminy złożenie zeznań rocznych. W przypadku podatku dochodowego od osób fizycznych jest to 30 kwietnia, zaś w przypadku podatku dochodowego od osób prawnych podatnik zobowiązany jest do złożenie zeznania rocznego za rok podatkowy do końca trzeciego miesiąca roku następnego.
Tak w PIT, jaki i CIT przewidziano zbieżną regulację dotyczącą zapłaty podatku, co do zasady termin ten jest identyczny z terminem do złożenia zeznania rocznego. Należy jednak pamiętać, iż jest on niezależny od faktycznego terminu złożenie deklaracji.
Jakie nieprawidłowości są najczęstszymi przyczynami występowania kontroli podatkowej US?
Wszczynając kontrole organy podatkowe nie mają zazwyczaj wiedzy o nieprawidłowościach, ale kontroluje podatnika, ponieważ spełnia on np. przesłanki, o których mowa w Krajowym Planie Dyscypliny Finansowej. W niektórych tylko wypadkach podejmuje się kontrole mając informacje o prawdopodobnych nieprawidłowościach. Podstawą takich kontroli mogą być np. pisma z prokuratury, policji, pisma nadesłane przez inne organy podatkowe lub własne analizy. Zdarzają się również sytuacje, gdy kontrole przeprowadzane są w oparciu o donosy i anonimy.
Raport specjalny Bankier.plA CO, JEŚLI NIE ZAPŁACĘ?Nie zapłaciłeś podatku PIT, CIT, VAT lub Akcyzy? A może zapomniałeś odprowadzić składki do ZUS? Czy wiesz, co Ci za to grozi i jak zminimalizować kary? Ten raport jest właśnie dla Ciebie! |  |
Czym różni się odpowiedzialność za niezłożenie deklaracji od unikania zapłaty podatku?
W jednym i drugim przypadku spóźnialskich czeka kara.
Zgodnie z art. 56 § 4 Kodeksu karnego skarbowego karze grzywny podlega podatnik, który mimo ujawnienia przedmiotu lub podstawy opodatkowania nie składa w terminie organowi podatkowemu deklaracji. Grzywna taka może zostać wymierzona w wysokości od 1/10 do dwudziestokrotności minimalnego miesięcznego wynagrodzenia (aktualnie od 131,7 zł do 26 340 zł). Najczęściej w takich sytuacjach podatnicy karani są jednak mandatami, których wysokość nie może przekroczyć kwoty 2 634 zł (dwukrotności minimalnego miesięcznego wynagrodzenia). W o wiele trudniejszej sytuacji znajdą się podatnicy, których zachowanie zostanie zinterpretowane jako narażającą podatek na uszczuplenie próbę uchylenia się od opodatkowania poprzez niezłożenie zeznania podatkowego (art. 54 § 1 Kodeksu karnego skarbowego). Takim osobom grozi grzywna w wysokości do 720 stawek dziennych, a nawet kara pozbawienia wolności.
Natomiast na karę grzywny za wykroczenie skarbowe narażony jest podatnik, który uporczywie nie wpłaca w terminie podatku.
W jaki sposób US kontroluje podatników? Czy kontrola ta jest wcześniej zapowiedziana i wymaga obecności podatnika?
Naczelnicy urzędów skarbowych przeprowadzają kontrolę w oparciu o przepisy Działu IV Ordynacji Podatkowej.
Możliwość prowadzenia kontroli została również uregulowana w przepisach ustaw o swobodzie działalności gospodarczej, z przepisów tej ustawy wynika obowiązek zawiadomienia przedsiębiorcy o zamiarze wszczęcia kontroli, przy czym kontrolę wszczyna się nie wcześniej niż w terminie 7 dni od dnia doręczenia zawiadomienia. Obowiązek zawiadomienia kontrolowanego nie dotyczy jednak, między innymi, sytuacji, gdy przeprowadzenie kontroli niezbędne jest dla przeciwdziałania popełnieniu przestępstwa skarbowego lub wykroczenia skarbowego lub zabezpieczenia dowodów jego popełnienia.
Co do zasady kontrolowany lub osoba upoważniona przez niego do reprezentowania w trakcie kontroli winni być obecni w trakcie podejmowanych przez organ czynności. Niemniej jednak kontrola może zostać przeprowadzona pod nieobecność tych osób – umocowanie do takiego działania organu podatkowego dają miedzy innymi art. 284 § 3 i 4 oraz art. 284a § 1a Ordynacji Podatkowej.
Co może zrobić podatnik, gdy zorientuje się, że nie opłaci podatku w terminie? Czy złożenie deklaracji po terminie i zapłata podatku wystarczy, by nie ponieść negatywnych konsekwencji?
Podatnik powinien jak najszybciej spłacić zaległości podatkowe wraz z odsetkami, dzięki temu uniknie dodatkowych kosztów, które mogą powstać w toku egzekucji administracyjnej.
Taka osoba powinna również pamiętać o wspominanej już na wstępie odpowiedzialności za wykroczenie skarbowe jakim jest uporczywe niepłacenie podatków. Podatnik może uniknąć takiej odpowiedzialności, jeśli skorzysta, z przewidzianej w art. 16 Kodeksu karnego skarbowego, instytucji czynnego żalu, tj. gdy po popełnieniu wykroczenia zawiadomi o tym organy ścigania oraz wpłaci, w terminie wyznaczonym przez organ, w całości wymagalną należność publicznoprawną. Przy czym z dobrodziejstwa art. 16 kks można korzystać jedynie do momentu, gdy organ zdobędzie wyraźnie udokumentowaną wiadomość o popełnieniu czynu zabronionego.
W jaki sposób podatnik może chronić się przed płaceniem odsetek za zwłokę w przypadku gdy odsetki te już wystąpią. Czy po złożeniu deklaracji podatkowej po czasie podatnik musi je opłacać w całości czy może tylko w części?
Co do zasady po powstałe odsetki za zwłokę muszą zostać uiszczone w całości.
Niemniej jednak przepisy Ordynacji podatkowej dają organowi podatkowemu, działającemu na wniosek podatnika, a nawet urzędu, możliwość umorzenia odsetek za zwłokę, bądź rozłożenia zaległości podatkowej wraz z odsetkami na raty.
Czy podatnik może wystąpić do US z prośbą o odroczenie lub rozłożenie na raty zaległości podatkowej po terminie? Jakie dokumenty w takim przypadku musi przedstawić?
Oczywiście, podatnik może zwrócić się do naczelnika urzędu skarbowego o odroczenie zapłaty lub rozłożenie na raty zaległości podatkowej wraz z odsetkami.
Ustawa uzależnia możliwość udzielenia ulgi w spłacie zobowiązanie podatkowego od spełnienia przynajmniej jednej z dwóch przesłanek, tj. za udzielenie ulgi musi przemawiać ważny interes podatnika lub interes publiczny. Zatem podatnik chcąc uzyskać odroczenie zapłaty podatku lub rozłożenie na raty zaległości podatkowej powinien przedstawić wszelkie dokumenty, które potwierdzają zaistnienie tych przesłanek. Nie można jednak zapomnieć, iż to na organie podatkowym ciążył będzie, stosownie do przepisu art. 122 Ordynacji podatkowej, obowiązek podjęcia wszelkich niezbędnych działań w celu dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego sprawy. Przy czym, w praktyce, bez aktywności samego zainteresowanego, ustalenie czy istnieje ważny interesu strony lub interes publiczny może być bardzo trudne, a nawet niemożliwe.
Czy pozytywna decyzja US zwalnia podatnika z konieczności zapłaty odsetek za zawłokę?
Tak. Pozytywna decyzja naczelnika urzędu skarbowego umarzająca odsetki za zwłokę zwalnia podatnika z obowiązku ich uregulowania. Dodatkowo umorzenie zaległości podatkowej powoduje również umorzenie odsetek za zwłokę w całości lub w takiej części, w jakiej została umorzona zaległość podatkowa.
Dziękuję za rozmowę
Iwona Karkus
Bankier.pl
Zobacz też:
» Niczego już nie ukryjesz przed kontrolą skarbową!
» Łowcy haraczy polują na przedsiębiorców
» Przedsiębiorca to nie przestępca
» Niczego już nie ukryjesz przed kontrolą skarbową!
» Łowcy haraczy polują na przedsiębiorców
» Przedsiębiorca to nie przestępca
Źródło:
