Czy "Polski ład" ograniczy stosowanie ulgi rehabilitacyjnej? Wyjaśniamy

Uchwalone w ramach "Polskiego ładu" przepisy ustaw podatkowych to nie tylko podniesienie kwoty wolnej od podatku czy podwyższenie pierwszego progu podatkowego do 120 000 zł. Zmiany wprowadzono aż do 26 aktów prawnych, nowe regulacje zmienią zasady rozliczania wielu popularnych ulg podatkowych, w tym ulgi rehabilitacyjnej. Wyjaśniamy, co się zmieni.

Od 1 stycznia 2022 r. zaczną obowiązywać nowe regulacje dotyczące "Polskiego ładu". Szereg zmian w ustawach podatkowych dotknął ulgi na cele rehabilitacyjne.

Aktualnie ulga przysługuje osobom niepełnosprawnym bądź podatnikom mającym na utrzymaniu osoby niepełnosprawne. Dla celów ulgi uznaje się, że osoba jest na utrzymaniu, jeżeli jej roczny dochód nie przekracza dwunastokrotności kwoty renty socjalnej określonej w ustawie z dnia 27 czerwca 2003 r. o rencie socjalnej w wysokości obowiązującej w grudniu roku podatkowego. Ulga jest uregulowana w art. 26 ust. 1 pkt 6, ust. 7 pkt 4, ust. 7a-7g ustawy PIT. 

Kto może skorzystać z ulgi rehabilitacyjnej?

Z ulgi może skorzystać podatnik będący osobą niepełnosprawną i posiadający orzeczenie o niepełnosprawności oraz podatnik, który ma na utrzymaniu osobę niepełnosprawną, który ponosi wydatki na cele rehabilitacyjne bądź na cele ułatwiające wykonywanie czynności życiowych. Wówczas może w zeznaniu rocznym odliczyć od dochodu (przychodu) niektóre z tych wydatków w ramach ulgi rehabilitacyjnej. W 2022 r. ulga za 2021 r. zostanie rozliczona na starych zasadach
W rozliczeniach podatkowych za 2021 r., które podatnicy zaczną przygotowywać w 2022 r., odliczą wydatki na cele rehabilitacyjne zgodnie z obowiązującymi dotąd zasadami.

W ramach preferencji można odliczyć wydatki na cele rehabilitacyjne oraz na cele ułatwiające wykonywanie czynności życiowych. Wydatki te dzielą się na wydatki limitowane oraz wydatki nielimitowane.

Wydatki limitowane i nielimitowne

W ramach wydatków limitowanych podatnik może odliczyć faktycznie poniesione wydatki w określonym limicie, z kolei w ramach wydatków nielimitowanych odliczeniu mogą podlegać faktycznie poniesione koszty.

Do wydatków limitowanych należą:

• opłacenie przewodników osób niewidomych I lub II grupy inwalidztwa oraz osób z niepełnosprawnością narządu ruchu zaliczonych do I grupy inwalidztwa – odliczenie przysługuje w wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 2 280 zł;
• utrzymanie psa asystującego, o którym mowa w ustawie o rehabilitacji zawodowej – odliczyć można kwotę nieprzekraczającą w roku podatkowym 2 280 zł;
• używanie samochodu osobowego stanowiącego własność (współwłasność) osoby niepełnosprawnej lub podatnika mającego na utrzymaniu osobę niepełnosprawną albo dziecko niepełnosprawne, które nie ukończyło 16. roku życia – odliczeniu z tego tytułu podlega kwota w wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym 2 280 zł;
• zakup leków – w odniesieniu do tych wydatków odliczyć można kwotę stanowiącą różnicę pomiędzy faktycznie poniesionymi wydatkami w danym miesiącu a kwotą 100 zł, jeśli lekarz specjalista stwierdzi, że osoba niepełnosprawna powinna stosować określone leki stale lub czasow.

Wydatki nielimitowane

Do nielimitowanych zaliczyć należy wydatki poniesione na:

• adaptację i wyposażenie mieszkań oraz budynków mieszkalnych stosownie do potrzeb wynikających z niepełnosprawności;
• przystosowanie pojazdów mechanicznych do potrzeb wynikających z niepełnosprawności;
• zakup i naprawę indywidualnego sprzętu, urządzeń i narzędzi technicznych niezbędnych w rehabilitacji oraz ułatwiających wykonywanie czynności życiowych, stosownie do potrzeb wynikających z niepełnosprawności, z wyjątkiem sprzętu gospodarstwa domowego;
• zakup wydawnictw i materiałów (pomocy) szkoleniowych, stosownie do potrzeb wynikających z niepełnosprawności;
• odpłatność za pobyt na turnusie rehabilitacyjnym;
• odpłatność za pobyt na leczeniu w zakładzie lecznictwa uzdrowiskowego, za pobyt w zakładzie rehabilitacji leczniczej, zakładach opiekuńczo-leczniczych i pielęgnacyjno-opiekuńczych oraz odpłatność za zabiegi rehabilitacyjne;
• opiekę pielęgniarską w domu nad osobą niepełnosprawną w okresie przewlekłej choroby uniemożliwiającej poruszanie się oraz usługi opiekuńcze świadczone dla osób niepełnosprawnych zaliczonych do I grupy inwalidztwa;
• opłacenie tłumacza języka migowego;
• kolonie i obozy dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnej oraz dzieci osób niepełnosprawnych, które nie ukończyły 25. roku życia;
• odpłatny, konieczny przewóz na niezbędne zabiegi leczniczo-rehabilitacyjne:

1. osoby niepełnosprawnej – karetką transportu sanitarnego,
2. osoby niepełnosprawnej, zaliczonej do I lub II grupy inwalidztwa, oraz dzieci niepełnosprawnych do lat 16 – również innymi środkami transportu niż wymienione w punkcie 1;

• odpłatne przejazdy środkami transportu publicznego związane z pobytem:

1. na turnusie rehabilitacyjnym,
2. w zakładzie lecznictwa uzdrowiskowego, zakładzie rehabilitacji leczniczej, zakładach opiekuńczo-leczniczych i pielęgnacyjno-opiekuńczych,
3. na koloniach i obozach dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnej oraz dzieci osób niepełnosprawnych, które nie ukończyły 25. roku życia.

Wskazane wyżej wydatki zarówno limitowane, jak i nielimitowane stanowią katalog zamknięty, tzn. że odliczeniu podlegają tylko te wydatki, które zostały w nim wymienione.

Zmiany w regulacjach dotyczących ulgi rozliczanej przez podatników za 2022 r., czyli w rozliczeniu, które podatnicy będą składać w 2023 r.

Emerytura bez podatku a ulga rehabilitacyjna

Jak wyjaśnia Kamila Wasilewska, radca prawny w Kancelarii Prawnej RPMS Staniszewski & Wspólnicy - „jedną ze zmian, które mają być wprowadzone przez »Polski ład«, jest zwolnienie z podatku PIT emerytur i rent pobieranych z ZUS. Zwolnieniu planowo będą podlegać wszystkie świadczenia do kwoty 2500 zł brutto. Jak zwolnienie z podatku ma się do ulgi rehabilitacyjnej, a zwłaszcza do odliczanej w ramach niej ulgi na leki? Ministerstwo podkreśla, że »Polski ład« utrzyma dotychczasowe preferencje podatkowe, a odliczenie wydatków rehabilitacyjnych od dochodu przed opodatkowaniem dalej będzie możliwe. Pamiętajmy, że ulga rehabilitacyjna jest odliczana od dochodu, nie od podatku. Odliczenie wydatków na leki pozostanie utrzymane i będzie dotyczyło emerytów z orzeczeniem o niepełnosprawności. Nowa ustawa jest wciąż na etapie prac legislacyjnych, a zastosowanie będą miały najwcześniej do rozliczeń PIT za 2022 r."

Z kolei doradca podatkowy Mariusz Korzeb wskazuje, że jeżeli dochód danej osoby nie przekroczy progu tzw. kwoty wolnej od podatku, która wyniesie od nowego roku 30 000 zł, to nie skorzysta ona z ulgi rehabilitacyjnej. Wynika to z tego, że takiej osoby nie obciążał podatek dochodowy, a więc nie będzie miała od czego odliczyć wydatków na leczenie.

Zakup, naprawa i wypożyczenie wyrobów medycznych

Resort finansów dokonał zmian w obowiązujących przepisach poprzez dodanie pkt 2a w art. 26 ust. 7a ustawy PIT. Na podstawie tego przepisu odliczeniu od podstawy opodatkowania będą podlegały wydatki na zakup, naprawę lub wypożyczenie wyrobów medycznych wymienionych w wykazie stanowiącym załącznik do rozporządzenia wydanego na podstawie art. 38 ust. 4 ustawy z dnia 12 maja 2011 r. o refundacji leków, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz wyrobów medycznych (Dz. U z 2020 r. poz. 357, z późn. zm.) oraz wyposażenia umożliwiającego ich używanie zgodnie z przewidzianym zastosowaniem, z wyjątkiem pieluchomajtek, pieluch anatomicznych, chłonnych majtek, podkładów i wkładów anatomicznych, gdyż te zostaną objęte odrębnym tytułem odliczenia (dodanie pkt 3a w art. 26 ust.7a ustawy PIT).

Pobyt opiekuna na turnusie rehabilitacyjnym

Nowe regulacje mają pozwolić na odliczenie w rozliczeniu podatkowym również wydatków za pobyt opiekuna przebywającego wraz z osobą niepełnosprawną – zaliczoną do grupy inwalidztwa lub dzieci niepełnosprawnych do lat 16 – na turnusie rehabilitacyjnym lub w zakładach lecznictwa uzdrowiskowego i rehabilitacji leczniczej. Dotychczas odliczeniu podlegały jedynie wydatki poniesione na pobyt na turnusie rehabilitacyjnym i w tych zakładach jedynie osób niepełnosprawnych.

Definicja leku

Ponadto w ustawie pojawiło się odesłanie do prawa farmaceutycznego w zakresie definicji leku. Wprowadzenie doprecyzowania, że chodzi o leki w rozumieniu ustawy – Prawo farmaceutyczne, ma dać podatnikom pewność, co do intencji ustawodawcy i zmniejszyć liczbę postępowań podatkowych w zakresie ulgi rehabilitacyjnej.

Ograniczenie w stosowania ulgi rehabilitacyjnej od 2023 r.

Przepisy dotyczące ulgi rehabilitacyjnej z uwagi na podmioty, do których jest kierowana preferencja powinny być jasne i przejrzyste. Polski ład dodał do katalogów wydatków limitowanych i nielimitowanych zmiany. Jednak wiele kwestii nie zostało wyjaśnionych. Dodatkowo podwyższenie kwoty wolnej od podatku może ograniczyć stosowanie ulgi. Ulga jest odliczana od dochodu. W sytuacji kiedy dochody podatnika nie przekroczą kwoty 30 000 zł, to nie zapłaci on podatku bez konieczności korzystania z ulg. Zatem preferencja ta może przestać być używana przez wiele osób. 

Źródło: