Wyjątkowo wysokie odprawy oraz odszkodowania dla prezesów spółek skarbu państwa powinny być opodatkowane 70-proc. stawką - zakłada nowelizacja ustawy PIT uchwalona w środę przez Sejm.
Za projektem przygotowanym przez PiS opowiedziało się 282 posłów z klubów PiS, Kukiz'15 i PSL, 7 było przeciw (4 z klubu PO i 3 z Nowoczesnej), 142 posłów Platformy i Nowoczesnej się wstrzymało.
Zgodnie z pierwotną wersją projektu, którego pierwsze czytanie odbyło się w środę w Sejmie, odprawy i odszkodowania z tytułu zakazu konkurencji prezesów i członków zarządów spółek z udziałem m.in. Skarbu Państwa miały być opodatkowane 65 proc. podatkiem. Podatek miałby być naliczany po przekroczeniu określonych limitów. Autorzy projektu zaproponowali jednak poprawkę, by stawka ta wynosiła 70 proc. Została ona zaakceptowana przez sejmową komisję finansów i potem przez całą izbę.
W przypadku odpraw jako próg podatkowy przyjęto próg trzymiesięcznego wynagrodzenia, a wobec odszkodowań z tytułu umów o zakazie konkurencji zaproponowano wysokość odpowiadającą wynagrodzeniu za okres 6 miesięcy, w czasie których spółka wypłaca byłemu członkowi zarządu odszkodowanie za niepodejmowanie zatrudnienia u konkurencji.
Posłowie zaakceptowali także zgłoszony jako poprawka zapis, który przesądza, że podatek "od dokonywanych wypłat (świadczeń) lub stawianych do dyspozycji podatnika pieniędzy lub wartości pieniężnych" będzie odprowadzany przez firmy, które dokonują wypłat. Zdecydował również, że podatek będzie miał zastosowanie do dochodów osiągniętych od 1 stycznia 2016 r.
Czy podatek wyeliminuje patologie?
Posłowie wszystkich klubów przyznali, że w spółkach z udziałem skarbu państwa dochodzi do patologii związanych z odprawami dla prezesów. Nie ma jednak zgody, że proponowany przez PiS podatek je wyeliminuje.
Rzecznik rządu Elżbieta Witek oceniła w środę w rozmowie z dziennikarzami, że jeśli proponowana przez PiS zmiana wejdzie w życie, to "przede wszystkim naprawi tę niesprawiedliwą sytuację, że niektórzy otrzymują milionowe odprawy, a na utrzymanie dziecka niepełnosprawnego dodatek wynosi sto kilkadziesiąt złotych".
"To jest skrajnie niesprawiedliwe. Poza tym dzięki wprowadzeniu tej ustawy będziemy mieli pieniądze na sfinansowanie ambitnego programu PiS" - dodała Witek. Wyraziła nadzieję, że ustawa zostanie uchwalona do końca listopada, tak by mogła wejść w życie już 1 stycznia 2016 r.
Gabriela Masłowska z PiS wyjaśniła przedstawiając projekt, że część pracowników uzyskujących ponadprzeciętne wynagrodzenia, często w wyniku różnych powiązań i układów, została rażąco uprzywilejowana. Uzyskali oni prawo do odpraw lub wynagrodzenia z tytułu zakazu konkurencji przez okres dłuższy niż przysługujący większości zatrudnionych.
"Otrzymujemy informacje od wyborców, że wiele umów przyznających lub podwyższających wysokie odprawy lub odszkodowania z tytułu zakazu konkurencji zostało zawartych w ostatnich miesiącach, w przeddzień wyborów do Sejmu i Senatu" - mówiła.
Jej zdaniem zmiana wyeliminuje patologie w spółkach z udziałem skarbu państwa, z udziałem jednostek samorządu terytorialnego, w spółkach komunalnych i w państwowych osobach prawnych. Wskazała, że chodzi o spółki, w których te podmioty mają większość głosów.
"Jesteśmy przekonani, że nie ma powodów do dalszego pogłębiania rozwarstwienia płacowego. Aż 91 proc. badanych Polaków ocenia poziom rozwarstwienia, jako zbyt wysoki w Polsce" - powiedziała.
Zaznaczyła, że rozwarstwienie dochodów jest jedną z głównych przyczyn nierówności społecznych, jest to niekorzystne dla gospodarki, stwarza bowiem barierę dla popytu.
Jasiński: Zarobki prezesów spółek skarbu państwa są "zanadto godne"
Szef sejmowej komisji finansów Wojciech Jasiński z PiS oceniając projekt powiedział, że prezesi dużych spółek powinni godnie zarabiać, ale w przypadku spółek skarbu państwa można dojść do wniosku, że ich zarobki są "zanadto godne".
"W niektórych spółkach skarbu państwa udział skarbu państwa obniżono do poziomu poniżej 50 proc., a głównym celem tego obniżenia było zapewnienie nadmiernie wysokich zarobków" - powiedział Jasiński. Według niego propozycje zawarte w projekcie są słuszne. "Chcemy doprowadzić do tego, że nadmiernie wysokie odprawy, czy odszkodowania () będą ograniczane" - mówił.
Na poświęconej projektowi konferencji prasowej Jasiński przyznał, że trudno na razie oszacować, ile budżet uzyska z tytułu tego podatku, ale będzie to zapewne "kilkanaście milionów".
Podkreślał, że są spółki, gdzie zarobki wynoszą w granicach 1-3 mln zł, a "te uposażenia często nie są uzasadnione kondycją spółki". "Dlaczego spółki mają mieć tak wysokie wynagrodzenia, jeśli wyniki za tym nie przemawiają" - pytał szef komisji finansów.
Opozycja ma wątpliwości
Michał Jaros z PO poinformował, że posłowie PO są zwolennikami likwidacji patologii w spółkach z udziałem skarbu państwa, czy komunalnych, dotyczących wielomilionowych odpraw, często nieadekwatnych do kompetencji.
"Jesteśmy zwolennikami kompleksowego uregulowania tej sytuacji" - zapowiedział. Zastrzegł, że projekt budzi jednak wiele wątpliwości prawnych, w związku z tym ostateczną decyzję w sprawie poparcia zmian PO podejmie po dyskusji nad nimi.
Marek Jakubiak reprezentujący klub Kukiz '15 mówił, że patologia polega na tym, iż ludzie zarabiają nienależne pieniądze; chodzi o miliony złotych.
Jego zdaniem zmniejszenie poziomu wynagrodzeń prezesów spółek skarbu państwa do poziomu 30-50 tys. zł nie spowoduje niczego poza tym, że skarb państwa zaoszczędzi trochę pieniędzy. "Spółki jak działały, tak będą działać nadal" - powiedział i oświadczył, że jego klub poprze zmiany.
"Jesteśmy absolutnie przeciw dodatkowemu komplikowaniu podatków, w tym CIT i PIT. Jesteśmy za likwidacją CIT, a w późniejszym terminie również PIT" - zadeklarował.
Także Paulina Hennig-Kloska z Nowoczesnej mówiła, że w spółkach skarbu państwa dochodzi do patologii, ale jej zdaniem ani PiS, ani PO z tym zjawiskiem wcześniej nie walczyły.
Wskazała, że w 2008 r. odprawy dla prezesów nominowanych przez polityków PiS, LPR i Samoobrony kosztowały ponad 100 mln zł, a nie lepiej było za rządów PO-PSL. Zaapelowała o odpolitycznienie spółek skarbu państwa.
"Jak usuwać patologie w spółkach skarbu państwa? () Prywatyzacja, nie karne odsetki są rozwiązaniem" - oceniła.
Jej zdaniem zmiany zaproponowane w projekcie będą nieskuteczne i budzą wątpliwości konstytucyjne, dlatego posłowie Nowoczesnej wstrzymają się od głosu.
Genowefa Tokarska z PSL powiedziała, że projekt będzie przeciwdziałał patologiom w spółkach skarbu państwa, ale jego autorzy nie podali, jak częste jest o zjawisko.
"Jeżeli takowe mają miejsce, to projekt ustawy należy uznać za uzasadniony" - powiedziała. Zastrzegła, że nie ma jednak zgody PSL na tempo prac, bowiem jeszcze dziś zmiana ma być przegłosowana przez Sejm (aby obowiązywała w 2016 r. musi zostać ogłoszona do końca listopada - PAP).
"Niepokojem napawa fakt, że to kolejny projekt przedłożony przez PiS procedowany w taki sposób" - zwróciła uwagę. Dodała, że do projektu nie ma właściwego uzasadnienia, opinii kogokolwiek, czy kalkulacji finansowej.
(PAP)
pś/ as/ abr/
