Prokuratura Okręgowa w Zielonej Górze poinformowała o wszczęciu postępowania przygotowawczego dotyczącego nieprawidłowości związanych z funkcjonowaniem programu "Poland. Business Harbour". Sprawa została zainicjowana na podstawie zawiadomień złożonych przez sejmową komisję śledczą ds. afery wizowej oraz prezesa NIK.
W styczniu NIK poinformowała, że w wyniku kontroli przeprowadzonej w 2024 r. w MSZ w przedmiocie działalności konsularnej, Izba sporządziła i skierowała do prokuratury cztery zawiadomienia o podejrzeniu popełnienia przestępstwa przeciwko łącznie 12 funkcjonariuszom publicznym.
Jedno z tych zawiadomień dotyczyło dopuszczenia do przystąpienia i do realizacji przez MSZ nieuchwalonego przez żaden organ i niespisanego w żadnym dokumencie programu Poland. Business Harbour. W konsekwencji, jak wskazała NIK, w latach 2020-2023 doszło do wydania ponad 95 tys. wiz.
Program "Poland. Business Harbour" zakładał uproszczoną procedurę wizową dla firm, startupów i specjalistów IT.
W sprawozdaniu sejmowej komisji śledczej ds. afery wizowej z grudnia 2024 roku stwierdzono, że program ten "był realizowany bez odpowiedniego nadzoru, bez odpowiednich mechanizmów kontroli i weryfikacji jego beneficjentów, w tym obywateli Rosji, co pogorszyło stan polskiego bezpieczeństwa".
Zielonogórska prokuratura przekazała, że postępowanie ma ustalić, czy w latach 2020-2023 doszło do przekroczenia uprawnień oraz niedopełnienia obowiązków przez funkcjonariusz publicznych, w tym urzędników Ministerstwa Spraw Zagranicznych, w związku z procedurami wizowymi w ramach programu "Poland. Business Harbour".
Prokuratura powiadomiła, że czynności wskazane w zawiadomieniach miały polegać m.in. na kierowaniu do polskich konsulatów pism zawierających polecenia preferencyjnego traktowania wniosków wizowych, w ramach programu „Poland. Business Harbour”, mimo że program ten nie został formalnie przyjęty przez Radę Ministrów, ani nie wprowadzono odpowiednich zmian w obowiązujących przepisach.
Ponadto w pismach instruowano konsulów m.in. o priorytetowym rozpatrywaniu wniosków wizowych obywateli Białorusi z sektora technologii informacyjno-komunikacyjnych, zakwalifikowanych do programu PBH oraz wydawaniu im i ich rodzinom wiz z adnotacją "Poland. Business Harbour" oraz o rozszerzeniu programu na kolejne kraje (m.in. Ukrainę, Rosję, Armenię, Gruzję, Mołdawię) oraz na firmy i specjalistów branży IT.
Jak wyjaśnia prokuratura, te działania mogły skutkować wydaniem 95 115 wiz z adnotacją „PBH” w trybie nieprzewidzianym przez ustawę o cudzoziemcach.
Na chwilę obecną postępowanie znajduje się na początkowym etapie i prowadzone jest w sprawie. (PAP)
wbr/ par/ lm/
