Sieci handlowe rzucają wyzwanie OLX i Vinted. Czy elektronikę opłaca się sprzedać w sklepie?

Choć zakup i sprzedaż produktów używanych są powszechnie znane i dostępne, to ostatnie lata pokazują, że zjawisko nie jest już domeną serwisów aukcyjnych i społecznościowych. Programy typu buy back i trade-in, znane dotąd głównie z rynku smartfonów, stają się nowym standardem w segmencie elektroniki, a sieci prowadzą także zbiórki odzieży czy sprzętu sportowego. Klienci coraz chętniej sprzedają swoje używane produkty bezpośrednio sklepom, zamiast wystawiać je na portalach ogłoszeniowych, a cały proces przynosi korzyści zarówno konsumentom, jak i handlowcom.

Re-commerce w Polsce: drugie życie warte miliardy

Re-commerce (inaczej reverse commerce), czyli rynek produktów używanych, nie jest już kojarzony z odzieżą z drugiej ręki czy lokalnymi ogłoszeniami. Segment rozwija się dynamicznie, napędzany przez poszukiwanie oszczędności, ale także większą świadomość ekologiczną konsumentów - w 2024 r. rynek online szacowano na ok. 9,5 mld zł przy 15% tempie wzrostu (dane za Rzeczpospolitą).

Badania pokazują, że od 56% do 61% polskich internautów kiedykolwiek kupiło produkt używany online. Według raportu Gemius "E-commerce 2024" częściej odbywa się to w najmłodszej grupie wiekowej 15-24 lata, a najchętniej kupowane kategorie to odzież i akcesoria (68-79%), książki, płyty i filmy (60-71%) oraz smartfony i elektronika (ponad 30%). Tegoroczne opracowanie "Omni-commerce. Kupuję wygodnie" Izby Gospodarki Elektronicznej pokazuje natomiast rosnące trendy w zakupach z drugiej ręki, które w porównaniu do 2024 roku wyraźnie przybrały na znaczeniu.

Kluczowe platformy, na których odbywa się handel w modelu C2C (konsument-konsument), to niezmiennie Vinted, Allegro oraz OLX, jednak rosnąca popularność programów odkupu, oferowanych przez duże sieci w modelu B2C (biznes odkupujący od konsumenta), zmienia ten obraz.

Jak działa odkup sprzętu przez sklepy?

Na rynku produktów używanych spotkamy się z dwoma typami programów odkupu sprzętu przez sieci handlowe.

Pierwszym jest buy back, gdzie klient sprzedaje swój używany sprzęt, a w zamian otrzymuje gotówkę lub kartę podarunkową do wykorzystania w danej sieci. Jest to zwykła transakcja sprzedaży bez konieczności kupowania nowego produktu, w której od razu można otrzymać wstępną wycenę urządzenia. W zależności od sieci rozwiązanie jest dostępne online, z bezpłatną wysyłką do partnera, który ocenia stan urządzenia, lub stacjonarnie, w punktach handlowych.

Drugim modelem jest trade-in, w którym wartość oddanego używanego produktu jest odliczana od ceny zakupu nowego urządzenia, oferując natychmiastową zniżkę. Rozwiązanie to jest szczególnie popularne przy wymianie smartfonów i oferowane przez operatorów sieci komórkowych, którzy w salonach oferują pomoc w przeniesieniu danych na nowy telefon.

Obie metody są korzystne dla obu stron transakcji. Klient musi jedynie wysłać lub osobiście dostarczyć produkt, nie martwi się jego wystawieniem na aukcję i przygotowaniem do sprzedaży ani kontaktami z potencjalnymi kupującymi. Sieci handlowe, z drugiej strony, odkupują od konsumenta sprawny sprzęt, który mogą odnowić i ponownie wprowadzić do obiegu. Dzięki temu sklepy zwiększają przychody ze sprzedaży, a tym samym wspierają gospodarkę obiegu zamkniętego.

Elektronika wraca do obiegu

Elektronika jest kategorią, w której programy odkupu i wymiany są najbardziej rozwinięte. Sieci współpracują ze wyspecjalizowanymi partnerami (np. Foxway), którzy zajmują się profesjonalną wyceną, czyszczeniem danych i regeneracją urządzeń. Najczęściej odkupowany sprzęt w programach sieciowych to przede wszystkim telefony i smartfony, ale chętnie skupowane są również laptopy, tablety, konsole do gier oraz smartwatche i sprzęt audio. Odkup większego sprzętu RTV/AGD jest rzadszy i zazwyczaj ograniczony do opcji trade-in na nowy model.

Programy odkupu mają ścisłe kryteria dotyczące stanu technicznego sprzętu, ponieważ ich celem jest ponowne wprowadzenie urządzenia do obiegu. Urządzenie musi być sprawne, ale w zależności od usługi może posiadać niewielkie uszkodzenia, ważne bowiem, aby jego naprawa i odnowienie były opłacalne. Najczęstsze powody odrzucenia to:

• Brak możliwości uruchomienia lub ładowania sprzętu,
• Poważne uszkodzenia mechaniczne uniemożliwiające użytkowanie, takie jak złamane zawiasy laptopa, wygięta obudowa smartfona czy oderwane ekrany,
• Wada płyty głównej lub trwałe uszkodzenie wewnętrzne, zwłaszcza po zalaniu,
• Obecność nieoryginalnych części, które zostały użyte do wcześniejszych napraw,
• Aktywne blokady (np. iCloud w sprzęcie Apple, Google) lub urządzenia, które są nadal własnością operatora (zablokowane za niespłacone raty).

Warto pamiętać, że przy procesie online, choć otrzymujemy wstępną wycenę, to urządzenie wciąż musi trafić do specjalistycznego serwisu, który oceni jego stan. Jeśli okaże się, że sprzęt nie nadaje się do odkupu, zostanie odesłany na koszt sklepu do konsumenta, w przeciwnym razie po akceptacji klienta dane zostaną profesjonalnie skasowane, a urządzenie odnowione i przekazane do sieci handlowej.

Odkup odzieży i sprzętu sportowego mniej popularny

W branży odzieżowej czy sportowej nie znajdziemy typowego odkupu, obie opierają się bowiem bardziej na zbiórkach niż na transakcjach kupna-sprzedaży, niemniej wciąż można znaleźć sieci handlowe, które skupiają się na recyklingu.

H&M od lat prowadzi Program Zbiórki Tekstyliów, w ramach którego klienci mogą przynieść do sklepu niepotrzebną odzież i tekstylia dowolnej marki. Klubowicze zyskują punkty w programie lojalnościowym, które można wymienić na bony rabatowe. Na podobnej zasadzie działa program "Ubrania do oddania" w 4F, gdzie klient otrzymuje 20% zniżki za przekazaną odzież, natomiast w sklepach grupy LPP (marki Sinsay, Mohito, Reserved, Cropp, House) są umieszczane specjalne pojemniki na używane ubrania, co ma ograniczyć odpady tekstylne i wspierać inicjatywy lokalne.

Interesującym przykładem re-commerce jest sieć Decathlon ze swoją usługą Buy Back. Klienci mogą sprzedać używany, sprawny sprzęt sportowy (np. rowery, hulajnogi, sprzęt fitness) i otrzymać kartę podarunkową Decathlon, a odkupiony sprzęt jest odnawiany i sprzedawany z gwarancją pod szyldem Decathlon Second Life. W przypadku części produktów sieć przyjmuje także marki inne niż Decathlon.

Kiedy odkup w sklepie jest lepszy niż Vinted czy OLX?

Chociaż popularne platformy ogłoszeniowe typu Vinted i OLX wciąż są dla wielu pierwszym wyborem jeśli chodzi o używane produkty, to mają swoje wady, np. nierzetelnych, czasem uciążliwych kupujących, ryzyko wyłudzeń, konieczność przygotowania i wysyłki towaru oraz negocjacji cen. Jeśli wystawiamy więcej rzeczy, szczególnie o większej wartości, może się nami zainteresować urząd skarbowy i wezwać do zapłaty podatku.

Programy buy back czy trade-in eliminują te niedogodności, ale warto mieć świadomość, że zaproponowana przez sklep cena może nie trafiać w nasze oczekiwania. Takie rozwiązania są z reguły szybsze i wygodniejsze, ale sprzęt musi być w dobrym stanie technicznym, inaczej nie zostanie przyjęty do ponownej sprzedaży. Jeśli zależy nam na czasie, odkup przez sklep może okazać się lepszą opcją, jeśli jednak mamy większą elastyczność i możemy poczekać ze sprzedażą, serwisy ogłoszeniowe nie są złym rozwiązaniem.

Źródło: