Możliwość udzielenia pomocy publicznej przedsiębiorcom oraz operatorom infrastruktury, którzy ponieśli straty, przewiduje projekt nowelizacji ustawy o usuwaniu skutków powodzi. Środki z pomocy uzyskanej w związku z powodzią mają być wyłączone z egzekucji sądowej i administracyjnej.
Rządowe Centrum Legislacji opublikowało w poniedziałek projekt nowelizacji ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z usuwaniem skutków powodzi oraz niektórych innych ustaw, przygotowany przez Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji.
W przypadku przedsiębiorców projekt umożliwia ministrowi właściwemu ds. rozwoju regionalnego wydawanie programów pomocowych, by kierować pomoc publiczną do przedsiębiorców poszkodowanych wskutek powodzi. Wsparcie ma być udzielane ze środków zwrotnych pochodzących z programów krajowych oraz będących w dyspozycji zarządów województw tj. środków zwrotnych pochodzących z programów regionalnych. Zaznaczono też, że wprowadzono przepis tymczasowy umożliwiający wybieranie projektów w trybie niekonkurencyjnym.
Zgodnie z projektem utworzony zostanie Fundusz Odbudowy Systemów Informacyjnych, z którego będzie udzielane wsparcie na odbudowę systemów informacyjnych. Ze środków Funduszu beneficjenci (jednostki samorządu terytorialnego, samodzielne publiczne zakłady opieki zdrowotnej, organy rządowej administracji zespolonej w województwie, organy niezespolonej administracji rządowej) będą mogły także refinansować już poniesione wydatki. Jak podkreślono, pozwoli to na szybką odbudowę systemów informacyjnych i przywrócenie świadczenia usług.
W projekcie wskazano też art. 50 rozporządzenia Komisji (UE) nr 651/2014 z 17 czerwca 2014 r. uznający niektóre rodzaje pomocy za zgodne z rynkiem wewnętrznym UE., co - według projektodawcy - umożliwi udzielanie ulg w spłacie zobowiązań podatkowych po uchwaleniu noweli bez konieczności oczekiwania na decyzję Komisji Europejskiej.
Zaproponowano też wprowadzenie ogólnej regulacji wyłączającej spod egzekucji sądowej i administracyjnej środki pochodzące ze świadczeń uzyskanych w związku z powodzią. "Regulacja ta pozwoli na wykorzystanie wsparcia udzielonego przez państwo na likwidację skutków powodzi" - zaznaczyli autorzy projektu.
W Ocenie Skutków Regulacji projektu wskazano, że powódź z września 2024 r. doprowadziła do znacznych zniszczeń infrastruktury elektroenergetycznej służącej do wytwarzania oraz dystrybucji energii elektrycznej, a także infrastruktury oświetleniowej i pocztowej. Niezbędne jest zatem udzielenie przez budżet państwa wsparcia finansowego dla podmiotów prowadzących taką działalność w gminach objętych stanem klęski żywiołowej.
Projekt wprowadza możliwość pokrycia strat operatorowi systemu dystrybucyjnego elektroenergetycznego lub podmiotowi prowadzącemu działalność gospodarczą polegającą na wytwarzaniu energii elektrycznej, lub podmiotowi będącemu właścicielem infrastruktury oświetleniowej, a także operatorowi wyznaczonemu (Poczta Polska - PAP) w celu naprawienia szkód powstałych w wyniku wystąpienia powodzi. Zaznaczono jednak, że rekompensaty stanowiłyby pomoc publiczną, ale udzielaną zgodnie z art. 50 rozporządzenia Komisji (UE) nr 651/2014 z 17 czerwca 2014 r. uznającym niektóre rodzaje pomocy za zgodne z rynkiem wewnętrznym UE.
W projekcie zaproponowano, aby przychody (rekompensaty) były zwolnione od podatku, a wydatki i koszty bezpośrednio sfinansowane z tych przychodów nie były uważane za koszty uzyskania przychodów.
Zgodnie z projektem na wniosek Poczty Polskiej będzie można ustanowić odstępstwo od obowiązku świadczenia usług w zakresie częstotliwości doręczeń i opróżniania skrzynek pocztowych, zachowania wskaźników czasu przebiegu przesyłek lub sposobu rozmieszczenia placówek pocztowych na obszarze objętym stanem nadzwyczajny lub stanem klęski żywiołowej.
W projekcie znalazły się też przepisy umożliwiające wejście przedstawicieli przedsiębiorstwa energetycznego na teren nieruchomości w celu usunięcia skutków powodzi w sytuacji, w której właściciel lub zarządca nieruchomości nie wydaje na to zgody. Przedsiębiorstwo energetyczne będzie zobowiązane do naprawienia ewentualnych szkód, powstałych w wyniku wejścia na nieruchomość i usuwania skutków powodzi.
Projekt upraszcza procedury uzyskiwania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach. Proponowana zmiana ma ułatwić szybką odbudowę zniszczonej infrastruktury przez przedsiębiorstwa energetyczne.
Zgodnie z projektem na potrzeby usuwania skutków powodzi będzie można wykorzystać posiadane przez Państwowe Gospodarstwo Leśne Lasy Państwowe rzeczy ruchome oraz drewno. Podstawą dla Lasów do ich użyczenia lub nieodpłatnego przekazania ma być wniosek wojewody.
Na zlecenie gminy lub powiatu jednostki ochrony przeciwpożarowej, jednostki Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej, zarządcy dróg, zarządcy infrastruktury kolejowej, gminne lub powiatowe jednostki oczyszczania lub inne podmioty działające w tym zakresie będą mogły usuwać drzewa i krzewy zagrażające złomem lub wywrotem na skutek powodzi. Obecnie nie jest to możliwe w krótkim czasie ścieżką określoną w ustawie o ochronie przyrody.
Projekt umożliwia szkołom leśnym, parkom narodowym i jednostkom organizacyjnym Lasów Państwowych organizowanie zajęć opiekuńczo-wychowawczych dla dzieci i młodzieży. Zdaniem ustawodawcy wspomoże to organizację pomocy dla osób poszkodowanych przez powódź oraz umożliwi kontynuowanie nauki przez dzieci i młodzież. Przewidziano realizację tygodniowych lub dwutygodniowych pobytów dzieci i młodzieży. Koszt organizacji zajęć w parkach narodowych w 2024 r. to ok. 150 000 zł, pokryć go ma budżet państwa.
Projekt przewiduje także zmianę ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach w zakresie kar związanych z nieosiągnięciem określonych poziomów przygotowania do ponownego użycia i recyklingu, czy składowania odpadów. W stosunku do podmiotów odbierających odpady komunalne oraz gmin z obszaru objętego klęską żywiołową założono zwolnienie z kar, natomiast w przypadku gmin i podmiotów z pozostałych obszarów kraju przewidziano obniżenie ich o połowę.
"W efekcie zmniejszone zostaną obciążenia gmin i wskazanych podmiotów, które będą zaangażowane w usuwanie skutków powodzi oraz będą dotknięte stanem klęski żywiołowej" - wskazano w uzasadnieniu projektu. W OSR zapewniono, że będzie to rozwiązanie tymczasowe, które nie wpłynie na ogólny obowiązek związany z osiąganiem coraz wyższych poziomów przygotowania do ponownego użycia i recyklingu odpadów komunalnych oraz ograniczania składowania. (PAP)
ab/ mmu/ ktl/
