Od 19 marca weszły w życie przepisy wprowadzające zasiłek macierzyński dla tych rodziców wcześniaków i dzieci wymagających hospitalizacji tuż po narodzinach, którzy skorzystają z uzupełniającego urlopu macierzyńskiego. Urlop będzie udzielany jednorazowo i nie będzie można podzielić go na części.
Rodzice wcześniaków i dzieci wymagających hospitalizacji po narodzinach otrzymają dodatkowy zasiłek macierzyński. Nowe przepisy wejdą w życie 19 marca 2025 roku i zapewnią wsparcie finansowe w trudnym okresie. Sprawdź, komu przysługuje i jak go otrzymać.
Dłuższy urlop macierzyński dla rodziców wcześniaków
Nowe przepisy, wynikające z ustawy z dnia 6 grudnia 2024 r. o zmianie ustawy - Kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw wprowadzająca uzupełniający urlop macierzyński, wprowadzają dodatkowy urlop macierzyński dla rodziców dzieci urodzonych:
- przed ukończeniem 28 tygodnia ciąży lub z masą urodzeniową nie większą niż 1000 g – dodatkowy urlop do 15 tygodni po porodzie.
- po ukończeniu 28. a przed ukończeniem 36 tygodnia ciąży i z masą urodzeniową większą niż 1000 g – dodatkowy urlop do 8 tygodni.
- po ukończeniu 37 tygodnia ciąży i wymagających hospitalizacji od 5. do 8. tygodnia po porodzie – urlop wyniesie do 8 tygodni.
Autorzy przepisów wskazują, że celem wprowadzenia uzupełniającego urlopu macierzyńskiego jest zrekompensowanie pracownikom - rodzicom dzieci przedwcześnie urodzonych oraz długotrwale hospitalizowanych braku możliwości przerwania urlopu macierzyńskiego do upływu 8 tygodni po porodzie.
|
Wymiar uzupełniającego urlopu macierzyńskiego |
|
|---|---|
|
Sytuacja, w której przysługuje zasiłek macierzyński za okres uzupełniającego urlopu macierzyńskiego |
Wymiar uzupełniającego urlopu macierzyńskiego, za który przysługuje zasiłek macierzyński |
|
urodzenie dziecka przed ukończeniem 28. tygodnia ciąży lub/i z masą urodzeniową nie większą niż 1000 g |
tydzień uzupełniającego urlopu macierzyńskiego za każdy tydzień pobytu dziecka w szpitalu do upływu 15. tygodnia po porodzie |
|
urodzenie dziecka po ukończeniu 28. tygodnia ciąży i przed ukończeniem 37. tygodnia ciąży oraz z masą urodzeniową większą niż 1000 g |
tydzień uzupełniającego urlopu macierzyńskiego za każdy tydzień pobytu dziecka w szpitalu do upływu 8. tygodnia po porodzie |
|
urodzenie dziecka po ukończeniu 37. tygodnia ciąży i jego pobyt w szpitalu, który wyniesie co najmniej 2 dni i będzie przypadał od 5. do 28. dnia po porodzie |
tydzień uzupełniającego urlopu macierzyńskiego za każdy tydzień pobytu dziecka w szpitalu w okresie od 5. dnia do upływu 8. tygodnia po porodzie |
Jak podaje ZUS, zasiłek przysługuje również ubezpieczonym, którzy przyjęli dziecko na wychowanie w ramach rodziny zastępczej, z wyjątkiem rodzin zawodowych oraz w przypadku przysposobienia dziecka. Warunkiem jest, aby dziecko musiało przebywać w szpitalu po jego przyjęciu na wychowanie.
Ile wnosi dodatkowy urlop dla rodziców wcześniaków?
Kwota miesięcznego zasiłku dla rodziców wcześniaków wynosi 100 proc. podstawy wymiaru zasiłku macierzyńskiego. Zgodnie z przepisami uzupełniający urlop macierzyński będzie udzielany jednorazowo. Nie będzie można go podzielić na części. Prawo do uzupełniającego urlopu przysługiwać będzie bezpośrednio po wykorzystaniu urlopu macierzyńskiego. W związku z tym wniosek należy złożyć przed końcem urlopu macierzyńskiego albo urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego.
Co w przypadku bliźniąt lub trojaczków?
Jak podaje Zakład Ubezpieczeń Społecznych, w przypadku urodzenia więcej niż jednego dziecka podczas jednego porodu, przy ustalaniu wymiaru uzupełniającego urlopu macierzyńskiego uwzględniane będą: waga dziecka o najniższej masie urodzeniowej oraz czas hospitalizacji dziecka, które spędziło najdłużej w szpitalu.
Brak ubezpieczenia a urlop
Co w sytuacji, gdy matka nie jest ubezpieczona lub nie pozostaje w stosunku pracy? Zgodnie z art. 180 § 1 Kodeksu pracy, prawo do urlopu macierzyńskiego przysługuje kobiecie, która urodziła dziecko w trakcie trwania stosunku pracy. W praktyce oznacza to, że jeśli matka dziecka nie była zatrudniona na dzień porodu, nie nabywa prawa do urlopu macierzyńskiego, a w konsekwencji nie może ubiegać się o uzupełniający urlop macierzyński przysługujący z tytułu pobytu dziecka w szpitalu.
Jednakże osobom bezrobotnym, nieubezpieczonym, pracującym na umowę cywilnoprawną (np. umowę o dzieło) czy studiującym w myśl ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (Dz. U. z 2024 r. poz. 323 i 858) przysługuje świadczenie rodzicielskie, które zgodnie z art. 13 ustawy z dnia 6 grudnia 2024 r. o zmianie ustawy - Kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2024 r. poz. 1871) ulega wydłużeniu o czas pobytu dziecka w szpitalu.
Jak złożyć wniosek?
Aby skorzystać z nowego świadczenia, wniosek należy złożyć przed zakończeniem urlopu macierzyńskiego lub urlopu na warunkach macierzyńskiego. ZUS podaje, że do wymaganych dokumentów należy zaświadczenie ze szpitala o długości pobytu nowo narodzonego dziecka oraz dokument potwierdzający masę urodzeniową i tydzień ciąży w momencie porodu.
Jak podaje Zakład, zaktualizowane wzory wniosku o zasiłek macierzyński (ZUS ZAM) oraz zaświadczenie płatnika składek (Z-3) będą dostępne na stronie internetowej ZUS oraz w PUE/eZUS od 19 marca 2025 r.
