Nie szanujemy, a wciąż podglądamy. Influencerzy i politycy na dnie rankingu zawodów

Strażacy i ratownicy cieszą się największym poważaniem Polaków, a po przeciwnej stronie mamy influencerów i polityków. To wyniki 5. edycji badania „Ranking prestiżu zawodów i specjalności”.

Można by powiedzieć, że w ciągu ostatniego roku niewiele się zmieniło. SW Research opublikował właśnie kolejny ranking zawodów, którego wyniki są bardzo zbliżone do zeszłorocznych. Do strażaka i ratownika medycznego, którzy są na szczycie zaufania, dołącza nowy lider rankingu, nieco zaskakujący. Influencerzy i politycy nadal zamykają zestawienie ponad 50 zawodów i specjalności.

Komu ufają Polacy? Piąty rok z rzędu na pierwszym miejscu wskazują strażaków. Zawód ten cieszy się w Polsce niekwestionowanym uznaniem. Bez zmian również na miejscu wicelidera, które w 2025 roku przypadło ratownikom medycznym. Na ostatnim miejscu podium znalazł się debiutant, trzeba przyznać, nieco zaskakujący. Chodzi o pilota samolotu pasażerskiego.

Wśród pozostałych docenianych przez Polaków profesji mamy pielęgniarkę i lekarza, a także
farmaceutów, profesorów wyższych uczelni, górników i inżynierów. 

Druga strona medalu

Jeśli spojrzeć na dół rankingu, najniższe uznanie społeczne od lat przypisane jest twórcom internetowym, czyli influencerom oraz youtuberom.

Zaraz za nimi, choć z istotną 8 punktową różnicą w poziomie społecznego poważania, uplasowali się politycy: posłowie i posłanki na Sejm RP oraz europarlamentarzyści. Tylko nieco lepiej zostali ocenieni samorządowcy, senatorowie RP czy ministrowie.

Tegoroczne wyniki rankingu społecznego poważania zawodów i specjalności potwierdzają silne zakorzenienie w polskim społeczeństwie etosu służby publicznej, zwłaszcza w kontekście bezpieczeństwa i ratownictwa. Nieprzerwana dominacja strażaków i ratowników medycznych na czołowych pozycjach oraz świetny debiut pilota samolotu pasażerskiego wskazują, że społeczne uznanie skupia się wokół zawodów niosących realną pomoc i odpowiedzialność za życie innych. Wysokie oceny tych profesji mogą być interpretowane jako wyraz zaufania obywateli do instytucji ratujących zdrowie i życie, szczególnie w kontekście współczesnych kryzysów – od pandemii po katastrofy naturalne i wypadki – komentuje Piotr Zimolzak, wiceprezes agencji badawczej SW Research.

Z kolei niskie noty influencerów, youtuberów i polityków – zarówno krajowych, jak i europejskich – mogą świadczyć o głębokim kryzysie zaufania do profesji postrzeganych jako skupione na autopromocji, kontrowersji lub oderwane od codziennych problemów zwykłych obywateli. To odzwierciedlenie szerszych zjawisk społecznych, takich jak dezinformacja w mediach społecznościowych, zmęczenie cynizmem politycznym oraz rosnące oczekiwanie wobec autentyczności i użyteczności społecznej – dodaje Zimolzak.

Warto w tym miejscu przypomnieć o dwóch sprawach.

Pierwsza to gośna afera Pandora Gate. Dowiedzieliśmy się o niej w 2023 roku po emisji filmu Sylwestra Wardęgi o możliwych kontaktach pedofilskich m.in. niektórych znanych polskich celebrytów ze środowiska internetowego. Co ciekawe, do dziś jedynym skazanym (choć nieprawomocnym wyrokiem) w tej sprawie jest sygnalista, czyli Wardęga.

Druga sprawa to nasilające się w ostatnim czasie napady na niosących pomoc medyków: zabójstwie przez pacjenta ratownika medycznego i lekarza z Krakowa.

Na liście są też strażnicy graniczni, listonosze i księża

W tegorocznym rankingu pojawiło się aż 12 debiutantów, którzy trafili do różnych stref społecznego poziomu poważania. Mamy bowiem wspomnianego, dobrze ocenianego pilota samolotu pasażerskiego oraz źle ocenianego senatora i europosła.

Na liście pojawili się strażnicy graniczni, stewardzi i stewardessy, listonosze i psychoterapeuci, ale też aktorzy, księża czy maklerzy.

Zdecydowanie największym wygranym tegorocznego rankingu jest rolnik indywidualny w średnim gospodarstwie, który zanotował awans aż o 10 pozycji.

W tym roku ranking okazał się korzystny również dla księgowych (poprawa o 3 pozycje, aktualnie 22 miejsce z wynikiem 53,1%).

W tegorocznym zestawieniu nie zabrakło też licznych spadków, bardziej lub mniej efektownych. Ten najbardziej dotkliwy można zaobserwować w przypadku przedsiębiorców i właścicieli dużych firm (spadek o 6 pozycji, aktualnie 28 miejsce z wynikiem 48,4%).

Mniej wyraźne, aczkolwiek liczne spadki (o 3 pozycje) można zauważyć w przypadku: pracowników sprzątających (17 miejsce) oraz... informatyków (19 miejsce).

Jak powstaje ranking?

Podstawą do stworzenia rankingu była odpowiedź na pytanie „Jakim poważaniem darzysz osoby o poniższym zawodzie/funkcji” udzielona na 5-punktowej skali od oceny „bardzo małym” do „bardzo dużym”. Następnie dla każdej profesji zsumowano odsetki wskazań dla „raczej dużym” i „bardzo dużym”. W ten sposób uszeregowano zawody w ranking, zaczynając od kategorii o najwyższym wyniku. Każdy z zawodów prezentowany był respondentom zarówno w formie męskiej, jak i żeńskiej.

Analizie poddano 51 kategorii zawodowych.