Banki promują swoje produkty, zapewniając o niskich kosztach. W sieci i w oddziałach roi się od reklam i opisów wspaniałych, tanich kredytów gotówkowych. Jednak prawdziwe warunki kredytowania, podane drobnym drukiem na dole strony, mogą spędzać sen z powiek.
Najważniejsze informacje o ofercie bankowej często są wstydliwie drukowane najmniejszą czcionką. Koniecznie trzeba czytać również to, co w pierwszej chwili wydaje się nieistotne. Między innymi tam znajdziemy tzw. przykłady reprezentatywne, czyli informację o prawdziwych warunkach kredytów gotówkowych.

Wymóg umieszczania w reklamach kredytów gotówkowych tzw. przykładów reprezentatywnych nałożono na banki pod koniec 2011 roku, gdy znowelizowano ustawę o kredycie konsumenckim. Przykłady te mają przedstawiać warunki (a ostatecznie wszystkie koszty), na jakich bank udziela pożyczek w 2/3 zawieranych umów.
ReklamaZ założenia stosowanie przykładów reprezentatywnych miało wyeliminować reklamy prezentujące warunki dostępne wyłącznie dla niewielkiego grona konsumentów – tych o ponadprzeciętnych dochodach oraz wysokiej zdolności i wiarygodności kredytowej. Przy okazji powinny były pomóc w porównaniu ofert różnych banków. W praktyce jednak trudno tego dokonać, bo każda instytucja prezentuje inny przykład. Sprawdźmy więc, co kryje się w zapisach małym druczkiem na przykładzie popularnych kredytów gotówkowych.
Tani kredyt – tylko pod licznymi warunkami
Reklamowane przez banki „oferty tanich kredytów gotówkowych” nierzadko obarczone są dodatkowymi wymogami. Obok promowanego niskiego oprocentowania czy braku prowizji pojawia się konieczność posiadania przez klienta konta, na które wpływa wynagrodzenie, kart płatniczych, wykupienia ubezpieczenia czy dokonania zabezpieczenia. Żeby dotrzeć do tych informacji, często trzeba mocno wytężyć wzrok – prezentowane są bowiem drobnym drukiem, zazwyczaj u dołu strony.
Przykład reprezentatywny, choć jest tylko szacunkiem, przybliża warunki, na jakich klienci banków zaciągają zobowiązania w danej instytucji. Obecnie kwota kredytu waha się od 3,9 tys. zł do 60 tys. zł, okres kredytowania wynosi od roku do sześciu lat, oprocentowanie nominalne kształtuje się w przedziale 12-16%, prowizja sięga nawet 11%, a rzeczywista roczna stopa oprocentowania (RRSO) wynosi od 13,06% do nawet 36,40%. W połowie banków, które na stronach internetowych prezentują przykłady reprezentatywne, kredyt udzielany jest wraz z ubezpieczeniem.
Kredyt gotówkowy – reprezentatywne przykłady ofert
Bank | Kwota kredytu | Liczba rat | Oproc. | Prowizja | Ubezp. | Rata miesięczna | Całkowity koszt kredytu | RRSO |
Alior Bank | 21.900,00 zł | 55 | 16% | 11% | - | 564,38 zł | 33.451,19 zł | 24,22% |
Alior Sync | 6.900,00 zł | 38 | 15,50% | 0 zł | 655,50 zł | 231,06 zł | 9.435,96 zł | 24,82% |
BOŚ | 17.000,00 zł | 50 | 15,70% | 3% (510 zł) | - | 465,48 zł | 23.783,86 zł | 18,79% |
Bank BGŻ | 11.866,58 zł | 24 | 15% | 0 zł | 866,58 zł | 575,37 zł | 14.675,48 zł | 25,42% |
Bank Millennium | 11.112,80 zł | 64 | 13,50% | 3,5% | - | 244,52 zł | 15.649,16 zł | 16,04% |
Bank Pocztowy | 4.328,00 zł | 26 | 13,99% | 86,56 zł | 393,85 zł | 194,00 zł | 5.522,43 zł | 28,56% |
BZ WBK | 14.646,50 zł | 44 | 16% | 3,30% | 2.146,50 zł | 474,19 zł | 23.525,96 zł | 31,73% |
Citi Handlowy | 53.608,00 zł | 72 | 14,49% | 2,5% | - | 1.139,00 zł | 81.978 zł | 17,40% |
Credit Agricole | 3.900,00 zł | 24 | 15,40% | 312 zł | 326,79 zł | 221,00 zł | 4.304,00 zł | 36,40% |
Deutsche Bank PBC | 60.000,00 zł | 60 | 12% | 2% | - | 1.361,16 zł | 81.669,41 zł | 13,06% |
eurobank | 16.500,00 zł | 54 | 13,50% | 511,50 zł | 3.296,70 zł | 409,37 zł | 22.106,09 zł | 27,24% |
Getin Bank | 13.400,00 zł | 56 | 16% | 342,18 zł | - | 341,16 zł | 19.423,21 zł | 18,70% |
ING Bank Śląski | 10.876,00 zł | 46 | 13% | 0 zł | 1.351,02 zł | 301,44 zł | 15.217,26 zł | 19,96% |
Invest-Bank | 10.000,00 zł | 24 | 15% | 0 zł | - | 484,92 zł | 11.998,08 zł | 20,04% |
mBank | 8.700,00 zł | 36 | 14,49% | 6% | 0,096% | 329,45 zł | 12.769,50 zł | 23,63% |
Nordea Bank | 10.200,00 zł | 48 | 12,50% | 3% (306 zł) | - | 271,12 zł | 13.319,57 zł | 15,11 zł |
PKO Bank Polski | 15.000,00 zł | 60 | 15,99% | 496 zł | 2.604 zł | 365,00 zł | 22.386,00 zł | 30,86% |
Raiffeisen Polbank | 15.750,00 zł | 63 | 13,90% | 750 zł | - | 353,60 zł | 22.282,21 zł | 17,38% |
Toyota Bank | 7.000,00 zł | 12 | 13,75% | 3% (50 zł) | - | 651,00 zł | 7.812,00 zł | 22,84% |
Źródło: strony internetowe banków.
Szczegóły poznasz dopiero w banku
Banki zastrzegają, że ostateczna wysokość raty i ewentualne wymagane zabezpieczenia uzależnione są od indywidualnej oceny wiarygodności kredytowej klienta, daty wypłaty pożyczki oraz daty płatności pierwszej raty. Billboardy i spoty reklamowe mają tylko przykuć uwagę i zachęcić klienta do skorzystania z oferty konkretnego banku. Jednak nawet najbardziej szczegółowy opis kosztów kredytu nie zastąpi symulacji przygotowanej specjalnie dla danego klienta.
— Reprezentatywny przykład należy traktować raczej jako test uczciwości. Im większa rozbieżność pomiędzy warunkami podawanymi w reklamie a informacjami serwowanymi drobnym druczkiem, tym większe ryzyko, że kredytodawca, próbując przedstawić się w dobrym świetle, rozmija się z rzeczywistością — puentuje Michał Kisiel, analityk Bankier.pl.
Zuzanna Brud, Bankier.pl