Trwające przez 5 lat badanie, w którym zebrano i sprawdzono 1,87 mln plastikowych opakowań wyrzuconych w 84 krajach wykazało, że połowa odpadów została wyprodukowana przez 56 firm. Autorzy raportu wskazali, które konkretne spółki generują najwięcej plastiku.


24 kwietnia na stronie internetowej magazynu "Science" opublikowano wyniki badania, mającego odpowiedzieć na pytanie o odpowiedzialność globalnych koncernów za produkcję plastikowych odpadów. W latach 2018-2022 wolontariusze w 84 krajach na 6 kontynentów zebrali i zbadali ponad 1 870 000 odpadów z tworzyw sztucznych, szukając na nich informacji o firmach, które sprzedały w nich swoje produkty.
W przypadku 52% przeanalizowanych odpadków ustalenie marki producenta okazało się niemożliwe. Druga połowa śmieci ujawniła ciekawe wyniki. Pięć marek, których produkty generują najwięcej plastikowych odpadów na świecie to: Coca-Cola Company (11%), PepsiCo (5%), Nestlé (3%), Danone (3%) i Altria (2%).


Opakowania 5 wymienionych firm stanowiły 24% śmieci, w których przypadku ustalono producenta. Autorzy badania ustalili, że 56 spółek wyprodukowało ponad 50% "markowego plastiku", a 19 586 firm było odpowiedzialnych za wszystkie 48% oznaczonych odpadów. Zdecydowana większość śmieci z tworzyw sztucznych służyła do przechowywania żywności, napojów lub wyrobów tytoniowych.


- Branża lubi zrzucać odpowiedzialność na jednostkę – skomentował w rozmowie z "Guardianem" jeden z autorów badania, Marcus Eriksen - Chcielibyśmy jednak zwrócić uwagę, że to marki decydują o rodzaju opakowań, których używają i o przyjęciu tego jednorazowego modelu dostarczania swoich towarów. To właśnie powoduje największą ilość śmieci.
Dziennikarze "Guardiana" skontaktowali się z firmami wskazanymi w raporcie jako główni producenci plastikowych odpadów: Altrią oraz jej spółką zależną Philip Morris International, Danone, Nestlé, PepsiCo i The Coca-Cola Company.
W swoim oświadczeniu dla mediów Coca-Cola podała, że realizowanym przez nią celem jest sprawienie, że do 2025 r. 100% używanych przez nią opakowań będzie nadawać się do recyklingu, a do 2030 r. w opakowaniach marki będzie wykorzystywane ponad 50% materiałów pochodzących z recyklingu.
Przedstawiciele Danone odpowiedzieli, że w latach 2018-2023 firma zmniejszyła zużycie tworzyw sztucznych o 8% oraz zwiększyła odsetek opakowań nadających się do recyklingu do 84%. Spółka wyraziła też poparcie działań OZN zmierzających w stronę stworzenia zamkniętego obiegu tworzyw sztucznych.
Nestlé przekazało dziennikarzom, że w ciągu ostatnich 5 lat ograniczyło zużycie pierwotnego plastiku o 14,9% oraz wspiera inicjatywy związane z recyklingiem i zbiórką odpadów na całym świecie.
Interesy naftowych spółek
Dzień po publikacji raportu, 25 kwietnia, w Ottawie trwały rozmowy ONZ, w których państwa próbowały dojść do porozumienia w sprawie ograniczenia produkcji tworzyw sztucznych. Niektórzy delegaci wyrażali opinię, że do podpisania dokumentu może dojść już w przyszłym roku. Negocjacje przedstawicieli różnych państw mają trwać do końca 2024 r.
Podczas szczytu w Ottawie liczniejszą grupą niż delegaci z Unii Europejskiej (180 osób), okazali się lobbyści. Na wydarzeniu zarejestrowało się 196 przedstawicieli branży naftowej i przemysłu chemicznego, co stanowiło skok o 37% w stosunku do poprzedniej rundy rozmów toczonej w Nairobi - podała "agencja Reutera".
Traktat ma wyznaczyć ramy prowadzącego do budowy zamkniętego obiegu tworzyw sztucznych na świecie. Produkcja plastiku jest zaś bardzo intratnym źródłem dochodów dla spółek z branży paliw kopalnych. Według Carbon Tracker, tworzywa sztuczne mogą generować nawet 95% wzrostu popytu na ropę w latach 2020–2040. Międzynarodowa Agencja Energetyczna szacuje natomiast, że popyt na tworzywa sztuczne będzie odpowiadał za 45% wzrostu wydobycia ropy i gazu do 2040 r. - podaje "Guardian".
Opracował Michał Misiura