Jak dobrowolnie poddać się odpowiedzialności?

Ten, kto popełnił przestępstwo skarbowe lub wykroczenie skarbowe, może zachować status osoby niekaranej, jeśli dobrowolnie podda się odpowiedzialności. Prawomocny wyrok zezwalający na takie poddanie się odpowiedzialności karnej skarbowej nie jest wpisywany do Krajowego Rejestru Karnego. Co trzeba zrobić, aby sąd wydał taki wyrok?

Krok 1:
wniosek to podstawa

Osoba, która popełniła wykroczenie skarbowe lub przestępstwo skarbowe, może rozważyć dobrowolne poddanie się odpowiedzialności. Wniosek w tej sprawie należy zgłosić na etapie postępowania prowadzonego przez finansowy organ postępowania przygotowawczego, np. urząd skarbowy lub celny. Trzeba to zrobić zanim zostanie wniesiony do sądu akt oskarżenia. Sprawca jest zresztą przed pierwszym przesłuchaniem pouczany, że przysługuje mu takie prawo.

Wniosek może być złożony na piśmie bądź ustnie do protokołu.

Krok 2:
niezbędne wydatki

Sprawca, który chce dobrowolnie poddać się odpowiedzialności, musi nie tylko zgłosić wniosek, ale również sięgnąć do portfela. Trzeba uiścić - i to łącznie - następujące kwoty.

Po pierwsze, należy wpłacić należność publicznoprawną, jeśli w związku z przestępstwem skarbowym lub wykroczeniem skarbowym nastąpiło jej uszczuplenie (chyba że do chwili zgłoszenia wniosku wymagalna należność została w całości uregulowana).

Po drugie, należy uiścić odpowiednią kwotę tytułem kary grzywny. W przypadku przestępstwa skarbowego jest to kwota odpowiadająca co najmniej 1/3 minimalnego wynagrodzenia, a w przypadku wykroczenia skarbowego - kwota odpowiadająca co najmniej 1/10 tego wynagrodzenia.

Po trzecie, wpłaca się co najmniej zryczałtowaną równowartość kosztów postępowania. Jeśli wniosek o dobrowolne poddanie się odpowiedzialności dotyczy przestępstwa skarbowego, wysokość zryczałtowanych kosztów postępowania wynosi 1/10 minimalnego wynagrodzenia obowiązującego w czasie złożenia wniosku. W przypadku wykroczenia skarbowego jest to 1/12 minimalnego wynagrodzenia obowiązującego w dniu złożenia wniosku. W obydwu przypadkach kwotę zryczałtowanych kosztów postępowania zaokrągla się do pełnych złotych w dół.

Minimalne wynagrodzenie za pracę w 2009 r. wynosi 1.276 zł.

Do wniosku o zezwolenie na dobrowolne poddanie się odpowiedzialności należy dołączyć dowody uiszczenia wymienionych kwot.

Krok 3:
zgoda na przepadek rzeczy

Nie zawsze kończy się na dolegliwościach finansowych. Jeśli za czyn, którego dotyczy sprawa, przewidziane jest obowiązkowe orzeczenie przepadku przedmiotów, sprawca musi wyrazić zgodę na ich przepadek. Gdy nie można złożyć tych przedmiotów, należy uregulować ich równowartość pieniężną.

W przypadku gdy orzeczenie przepadku przedmiotów nie jest obowiązkowe, sprawca może ograniczyć wyrażenie zgody na przepadek. Jeśli złożenie tych przedmiotów jest niemożliwe, może uiścić równowartość pieniężną tylko niektórych przedmiotów zagrożonych przepadkiem albo złożyć wniosek o całkowite zaniechanie orzeczenia przepadku lub uiszczenia równowartości pieniężnej.

Uiszczenie równowartości pieniężnej przedmiotów zagrożonych przepadkiem nie dotyczy przedmiotów, których wytwarzanie, posiadanie, obrót, przechowywanie, przewóz, przenoszenie lub przesyłanie jest zabronione.

Krok 4:
dodatkowe warunki

Trzeba pamiętać, że to nie urząd skarbowy bądź celny decyduje o tym, czy dana osoba może dobrowolnie poddać się odpowiedzialności karnej skarbowej. Po wypełnieniu przez sprawcę określonych obowiązków, finansowy organ postępowania przygotowawczego wnosi jedynie do sądu wniosek o udzielenie zezwolenia na takie poddanie się odpowiedzialności.

Może on uzależnić złożenie tego wniosku od spełniania dodatkowych wymogów. Zostały one wymienione w art. 146 § 2 Kodeksu karnego skarbowego. Złożenie wniosku o udzielenie zezwolenia na dobrowolne poddanie się odpowiedzialności może być uzależnione chociażby od uiszczenia dodatkowej kwoty tytułem kary grzywny. Nie może ona jednak przekraczać łącznie z kwotą już wpłaconą wysokości połowy sumy odpowiadającej górnej granicy ustawowego zagrożenia za dany czyn. Czas, rodzaj i sposób wykonania dodatkowych obowiązków określany jest po wysłuchaniu sprawcy.

Sąd, do którego trafia wniosek o udzielenie sprawcy zezwolenia na dobrowolne poddanie się odpowiedzialności, sprawdza, czy istnieją podstawy do jego uwzględnienia. Nie zawsze odniesie się do niego z aprobatą. Sąd może udzielić zezwolenia na dobrowolne poddanie się odpowiedzialności, jeżeli wina sprawcy i okoliczności popełnienia przestępstwa skarbowego lub wykroczenia skarbowego nie budzą wątpliwości. Udzielenie takiego zezwolenia nie wchodzi jednak w rachubę, gdy przestępstwo skarbowe zagrożone jest karą ograniczenia wolności albo więzienia. Jest to niedopuszczalne także w przypadku, gdy przestępstwo skarbowe, zagrożone tylko karą grzywny, popełniono w warunkach nadzwyczajnego obostrzenia kary, określonych w art. 37 § 1 lub art. 38 § 2 Kodeksu karnego skarbowego. Na zezwolenie na dobrowolne poddanie się odpowiedzialności nie ma także co liczyć, gdy zgłoszono interwencję co do przedmiotu podlegającego przepadkowi, chyba że zostanie ona cofnięta przez interwenienta do czasu wniesienia aktu oskarżenia do sądu.

Podstawa prawna: ustawa z dnia 10.09.1999 r. - Kodeks karny skarbowy (Dz. U. z 2007 r. nr 111, poz. 765 ze zm.).

Źródło: