Polisy z ubezpieczeniowym funduszem kapitałowym, pożyczki pozabankowe czy reklamy produktów finansowych – między innymi tych zagadnień dotyczyły nieuczciwe praktyki w sektorze usług finansowych opisane w opublikowanym właśnie sprawozdaniu z działalności Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów za 2014 rok.
– Banki i inne instytucje finansowe powinny być wzorem uczciwości kupieckiej, polegającej na tym, że na każdym etapie jasno, rzetelnie i obiektywnie informują o warunkach, kosztach i ryzykach, a także pomagają dobrać produkt do rzeczywistych potrzeb i możliwości klienta – twierdzi Adam Jasser, prezes UOKiK.
Tymczasem wciąż nie brak sygnałów od klientów tych instytucji o stosowaniu nieuczciwych praktyk. – Mimo ostrzeżeń [wystosowanych przez UOKiK - red.] wiele instytucji finansowych nie działa zgodnie z prawem, czego dowodzi fakt, że od 2012 r. niezgodne z prawem praktyki przedsiębiorców z branży finansowej zostały zakwestionowane przez UOKiK w ponad 170 decyzjach – czytamy w najnowszym raporcie UOKiK-u.
Reklama| Liczba decyzji wydanych przez Prezesa UOKiK w sprawie naruszenia zbiorowych interesów konsumentów przez przedsiębiorstwa z branży finansowej i ubezpieczeniowej | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Rok | 2010 | 2011 | 2012 | 2013 | 2014 |
| Liczba decyzji | 34 | 27 | 49 | 102 | 57 |
| Źródło: opracowanie Bankier.pl na postawie uokik.gov.pl | |||||
Na pierwszym planie polisy z ufk
Jako niewątpliwie nieuczciwą praktykę UOKiK ocenił oferowanie klientom polis z ubezpieczeniowym funduszem kapitałowym, zwanych potocznie polisolokatami. Produkty oferowane jako bezpieczne inwestycje stanowiące alternatywę dla lokat bankowych w ubiegłym roku wielokrotnie okazywały się pułapką. Klienci nie zdawali sobie bowiem sprawy z tego, że mogą utracić znaczną część środków w momencie wycofania się z umowy i chęci wcześniejszej wypłaty oszczędności. Wiele z takich spraw trafiło do sądów. W jednym z głośnych wyroków, opisywanych na łamach Bankier.pl, Sąd Okręgowy w Warszawie uznał tzw. polisolakaty za nieważne i „niewiarygodnie oszukańcze”.
Przeczytaj także
W ubiegłym roku UOKiK wydał cztery głośne decyzje w sprawie polis z ufk stwierdzające stosowanie przez banki i ubezpieczycieli niezgodnych z prawem metod. Kary finansowe za naruszanie zbiorowych interesów konsumentów poprzez nierzetelne informowanie o produktach oraz o prawach i obowiązkach stron umowy, nałożone zostały na: Aeogon Towarzystwo Ubezpieczeń na Życie, Idea Bank, Open Finanse oraz Raiffeisen Bank Polska (dawniej: Polbank EFG). Opiewały one łącznie na ponad 50 mln zł.
UOKiK wraz z Rzecznikiem Ubezpieczonych zaproponował zmiany prawne mające na celu „ucywilizowanie” tzw. polisolokat i nałożenie na instytucje, które je sprzedają, obowiązku usunięcia negatywnych skutków dla wprowadzonych w błąd klientów. Stosowna ustawa zawierająca propozycje UOKiK-u jest właśnie procedowana, obyło się już jej II czytanie w Sejmie.
Reklamy produktów finansowych pod lupą UOKiK
UOKiK wskazuje również w swoim raporcie na sygnały, jakie konsumenci zgłaszają w związku z reklamami produktów finansowych. Przedstawiają je jako wykorzystujące brak specjalistycznej wiedzy potencjalnych klientów, w sposób niepełny lub nieprecyzyjny informujące o skomplikowanych produktach kredytowych, ubezpieczeniowych czy inwestycyjnych.
W minionym roku UOKiK wszczął postepowania administracyjne przeciwko pięciu instytucjom, których reklamy konsumenci zgłaszali jako wprowadzające w błąd. Kontroli poddano: Alior Bank (kampania „Gwarancja najniższej raty”), Bank Gospodarki Żywnościowej (kampania „Orzech odsetkowy”), Euro Bank (kampania „Warto sprawdzić jakość i cenę. Kredyt gotówkowy z atrakcyjnym oprocentowaniem już od 5,7 proc.”), Provident Polska (kampania „Spróbuj i zostań”) oraz banku Credit Agricole (kampania „Kredyt prostoliczony za 10 zł”). Postępowania są w toku.
Ponadto, jak czytamy w sprawozdaniu UOKiK-u, w grudniu 2014 r. Urząd przeprowadził monitoring reklam produktów finansowych. Z analizy reklam 28 instytucji finansowych - banków, firm pożyczkowych, SKOK-ów i pośredników - wynikało, że przekazy nie zawsze jasno i rzetelnie informowały konsumentów o warunkach oferty. Naruszenia pojawiały się głównie w obszarze przepisów ustawy o kredycie konsumenckim oraz ustawy o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym. Między innymi na tej podstawie UOKiK skierował do rządu propozycję modyfikacji przepisów określających minimalne standardy, jakie powinny spełniać reklamy bądź oferty usług finansowych, tak aby klient od początku otrzymywał rzetelną, porównywalną informację o danym produkcie i wszelkich kosztach z nim związanych.
Pożyczki pozabankowe i niezgodne z prawem praktyki
Niezgodne z prawem praktyki Urząd zaobserwował również na rynku pożyczek pozabankowych. W ubiegłym roku UOKiK dopatrzył się m.in.: reklam wprowadzających w błąd, utrudniań w odstąpięniu od umowy, niedopełnianiu obowiązków informacyjnych i stosowania wygórowanych opłat.
W tym kontekście przywołany jest przykład postępowania w sprawie spółki Provident. Po analizie wzorców umów i formularzy informacyjnych dotyczących udzielanych przezeń pożyczek, UOKiK dopatrzył się nieprawidłowości w sposobie naliczania należności i opłat związanych z udzielaniem, obsługą i spłatą pożyczek. Po interwencji Urzędu, Provident zobowiązał się do zmiany kwestionowanych praktyk.
