Premier Donald Tusk zapowiedział, że wycofał z Trybunału Konstytucyjnego wniosek b. premiera Mateusza Morawieckiego o zbadanie zgodności Konwencji stambulskiej z konstytucją.
Taki wniosek w 2020 r. złożył do TK ówczesny szef rządu Mateusz Morawiecki.
"Wycofanie tego wniosku przeze mnie, jako premiera rządu, zakończy - mam nadzieję, że definitywnie - tę niepotrzebną kłótnię wokół oczywistej konwencji, którą uzgadnialiśmy lata temu. Byłem w to zaangażowane wtedy, kiedy po raz pierwszy byłem premierem" - mówił premier.
Podkreślił, że ochrona kobiet i dzieci przed przemocą to coś, co nigdy nie powinno być przedmiotem kłótni politycznej, a przedmiotem wspólnej troski. Zaznaczył, że mamy w Polsce ciągle bardzo dużo do zrobienia, jeśli chodzi o zwalczenie przemocy wobec kobiet.
Konwencję podpisało 45 państw i UE, ratyfikowały ją 34 kraje. Polska podpisała konwencję w grudniu 2012 r., a ratyfikowała w 2015 r.
W lipcu 2020 r. ówczesny premier skierował do Trybunału Konstytucyjnego wniosek o zbadanie zgodności konwencji stambulskiej z konstytucją. Morawiecki argumentował, że "w dyskusji publicznej wiele osób formułuje poważne zarzuty w stosunku do konwencji stambulskiej, a mianowicie, że godzi ona w nasz porządek prawny, że ma ideologiczne podłoże, niewłaściwie definiuje realne źródła przemocy wobec kobiet i nie dostarcza skutecznych narzędzi do walki z przemocą domową".
Również w lipcu 2020 r. ówczesny minister sprawiedliwości i szef Solidarnej Polski Zbigniew Ziobro złożył do minister rodziny, pracy i polityki społecznej wniosek o wszczęcie procedury wypowiedzenia konwencji. Według Ziobry "w warstwie ideologicznej jest ona niezgodna z Konstytucją RP i polskim porządkiem prawnym".
O zaprzestanie podważania autorytetu konwencji stambulskiej i zaniechania wszelkich prac zmierzających do jej wypowiedzenia przez Polskę wezwał wtedy rzecznik praw obywatelskich Adam Bodnar.
Czym jest Konwencja Stambulska?
Jak wyjaśnia Centrum Praw Kobiet, konwencja stambulska, czyli Konwencja Rady Europy o zapobieganiu i zwalczaniu przemocy wobec kobiet i przemocy domowej, zwana też w skrócie „antyprzemocową”, to dokument międzynarodowej rangi, który zakreśla ramy polityki ochrony i wsparcia osób doświadczających przemocy (głównie kobiet).
Zapisy Konwencji są nastawione na profilaktykę i zwalczanie przemocy oraz na politykę równościową względem kobiet i mężczyzn.
Konwencja stambulska jest dokumentem nakładającym na państwa konkretne obowiązki wobec kobiet i dziewcząt doznających przemocy. Jak pokazują badania, zjawisko przemocy wobec kobiet jest wciąż bardzo poważnym problemem, dotykającym rocznie nawet 700 tysięcy kobiet w Polsce. Przemoc wobec kobiet ma charakter strukturalny i systemowy, jest jednym z narzędzi dyskryminacji i wykluczenia społecznego, które uniemożliwia kobietom i dziewczętom pełen rozwój tak w sferze osobistej, jak i publicznej.
Przemoc wobec kobiet ze względu na płeć oznacza przemoc skierowaną przeciwko kobiecie ze względu na jej płeć lub taką przemoc, która w szczególności dotyka kobiety.
Konwencja uznaje, że wszelkie przejawy przemocy są naruszeniem podstawowych praw i wolności człowieka. Nie traktuje więc przemocy jako, prywatnej sprawy między sprawcą i osobą pokrzywdzoną, lecz nakłada na władze publiczne obowiązek wypracowania komplementarnej strategii wspierania i ochrony osób doznających przemocy, organizowania działań profilaktycznych oraz karania sprawców przemocy.
Konwencja stambulska jest pierwszym prawnie wiążącym międzynarodowym dokumentem dotyczącym zapobiegania przemocy ze względu na płeć. Wskazuje na związek między przemocą ze względu na płeć a nierównym traktowaniem ? dlatego za ważny aspekt przeciwdziałania przemocy uznaje walkę ze stereotypami i dyskryminacją.
Punktem wyjścia dla Konwencji stambulskiej jest założenie, że prawna i faktyczna równość kobiet i mężczyzn ma zasadnicze znaczenie dla zapobiegania przemocy wobec kobiet. Z tego powodu Konwencja stambulska kładzie duży nacisk na szerzenie świadomości społecznej nt. przyczyn i skutków przemocy, dyskryminacji i nierówności płci.
