Urząd Ochrony Konkurencji i konsumentów w ciągu ostatnich 5 lat wydał 3 tys. 119 decyzji dotyczących ochrony interesów konsumentów - poinformował UOKiK w poniedziałkowym komunikacie i przypomniał, że w tym roku urząd obchodzi 35-lecie działalności.
UOKiK podał, że w ostatnich 5 latach urząd przeprowadził ponad 3,2 tys. postępowań właściwych i wyjaśniających w zakresie ochrony konkurencji i konsumentów oraz kontroli koncentracji i wydał łącznie 1 tys. 740 decyzji związanych z ochroną konkurencji.
Do pięciu przełomowych spraw i działań z ostatnich 5 lat urząd zaliczył decyzję prezesa UOKiK z 2024 r., dotyczącą niedozwolonego porozumienia pomiędzy spółką KIA Poland a dealerami pojazdów osobowych KIA. Przedsiębiorcy zmówili się między sobą w sprawie cen samochodów i podzielili rynek. Kary w łącznej wysokości prawie 408 mln zł nałożone na 12 przedsiębiorców i 5 osób fizycznych. Decyzja jest nieprawomocna.
Z kolei w 2020 r. prezes UOKiK nałożył blisko 120 mln zł kar na spółki z grupy Veolia Polska za porozumienie ze spółkami z grupy PGNiG dotyczące podziału rynku, zmowy cenowej i przetargowej, a w efekcie - wyższych cen za ogrzewanie w Warszawie. Po raz pierwszy ukarany został również menedżer bezpośrednio odpowiedzialny za naruszenie przepisów. Decyzja jest nieprawomocna.
W roku 2022 prezes UOKiK wydał Rekomendacje dotyczące oznaczania treści reklamowych przez influencerów w mediach społecznościowych. Dokument powstał po konsultacjach z przedstawicielami branży influencer marketingu. Rok później prezes UOKiK zainicjował „okrągły stół reklamy w mediach społecznościowych”, w którym uczestniczyli przedstawiciele trzech największych platform społecznościowych w Polsce: Facebooka i Instagrama, YouTube’a oraz TikToka.
Urząd przywołał także sprawę Jeronimo Martins Polska, dot. tego, że właściciel sieci Biedronka „w bezprawny sposób uzyskiwał od dostawców produktów rolno-spożywczych nieumówione wcześniej rabaty. W 2024 r. Sąd pierwszej instancji zgodził się z ustaleniami urzędu, tym samym potwierdzając linię orzeczniczą prezesa UOKiK w zakresie przewagi kontraktowej” - dodano w komunikacie.
W 2024 r. powołana przez prezesa urzędu grupa robocza z udziałem m.in. Urzędu Komisji Nadzoru Finansowego oraz ekspertów z sektora bankowego pracowała nad rozwiązaniami mającymi ograniczyć ryzyko transakcji oszukańczych. W efekcie powstał zbiór zaleceń dla dostawców usług płatniczych. Dokument przygotowany w UOKiK zawiera listę czynników ryzyka oraz zbiór zaleceń, które mają na celu ograniczenie możliwości dokonania oszukańczych transakcji przez internet.
„Gdyby zsumować wpływy skarbu państwa z tytułu kar nałożonych przez przeze mnie i moich poprzedników, uzbierałaby się wielomiliardowa kwota. Jednak o wiele ważniejsze jest to, co dzięki działaniom urzędu i wydawanym decyzjom zyskaliśmy wszyscy jako konsumenci. Znaczenia zdrowej konkurencji pomiędzy przedsiębiorcami i uczciwych relacji na linii konsument-sprzedawca nie sposób wprost wyrazić w „złotówkach”. Jubileusz Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów to święto każdego z nas. W końcu „wszyscy jesteśmy konsumentami” – powiedział cytowany w komunikacie prezes UOKiK Tomasz Chróstny.
W tym roku UOKiK obchodzi 35-lecie działalności. 13 kwietnia 1990 r. powołano Urząd Antymonopolowy, którego zadaniem była kontrola koncentracji przedsiębiorców, przeciwdziałanie zawieraniu antykonkurencyjnych porozumień oraz nadużywaniu pozycji dominującej na rynku. W roku 1996 UOKiK otrzymał swoją obecną nazwę, a zadania urzędu rozszerzono o ochronę interesów konsumentów i nadzór nad Inspekcją Handlową. W kolejnych latach kompetencje Urzędu zwiększały się m.in. o monitorowanie pomocy publicznej (2001), przeciwdziałanie nieuczciwemu wykorzystywaniu przewagi kontraktowej (2017) oraz zwalczanie zatorów płatniczych (2020).
Na działania Urzędu miały również wpływ zmiany prawne. W 2001 r. weszła w życie ustawa o ochronie konkurencji i konsumentów. Uporządkowała ona dotychczas obowiązujące rozwiązania, uwzględniając konieczność dostosowania regulacji krajowych do przepisów unijnych.
Obecnie obowiązująca ustawa została uchwalona w 2007 r. W 2015 r. nastąpiła jej nowelizacja. W nowej wersji wprowadzała m.in. dwuetapowe postępowania w sprawach z zakresu kontroli koncentracji, możliwość nakładania kar na osoby fizyczne czy ostrzeżenia konsumenckie. Rok później wprowadzono m.in. instytucję „tajemniczego klienta” oraz możliwość publikowania komunikatów i ostrzeżeń w publicznym radiu i telewizji. Ostatnia zmiana polskich przepisów ochrony konsumentów miała miejsce w 2023 r. To wtedy pojawił się m.in. wymóg oznaczania najniższej ceny z ostatnich 30 dni przy promocji lub wyprzedaży.(PAP)
pif/ malk/
