Złoto w ostatnich latach przeżywa hossę, ale w 2025 roku zwyżki przybrały momentami formę hiperboli. Notowania „barbarzyńskiego reliktu” wspiera niepewność gospodarcza na świecie, konflikty zbrojne oraz słabnący dolar. Na świecie przed punktami sprzedaży fizycznego złota ustawiły się kolejki chętnych na zakup złotej monety lub sztabki, nie inaczej jest w Polsce. Ale czy kupowanie kruszcu po rekordowych cenach ma sens?
Od początku 2025 roku notowania złota wzrosły o ponad 50%. Wzrost był nawet większy – w szczycie w październiku przekraczał 65%. W ostatnich dniach nastąpiła natomiast zasłużona korekta notowań.
Przeważnie można wskazać trzy główne cele zakupów złota:
- „safe haven” – złoto od wieków pełni funkcję bezpiecznej przystani w niepewnych czasach. Współcześnie cena złota jest szczególnie wrażliwa na napięcia geopolityczne, wojny czy recesje. Złoto nie przynosi odsetek, ale oferuje coś ważniejszego – poczucie bezpieczeństwa w czasach chaosu;
- inwestycja długoterminowa – dodanie złota do portfela zmniejsza ogólne ryzyko inwestycyjne dzięki jego niskiej korelacji z innymi klasami aktywów. W długoterminowej perspektywie cena kruszcu generalnie rośnie, co daje nadzieję na zysk kapitałowy dla cierpliwych inwestorów;
- spekulacja – w okresie wzmożonej zmienności także i złoto może być okazją dla spekulantów na to, by zarobić nie tylko na wzrostach, ale i na spadkach cen za pośrednictwem np. kontraktów terminowych.
Wielu inwestorów traktuje złoto jako „antyinflacyjne” remedium. Warto jednak pamiętać, że złoto nie zawsze jest w stanie pobić inflację. Długoterminowa analiza cen złota ujawnia wyraźną cykliczność i pokazuje, że kruszec reaguje na kluczowe czynniki makroekonomiczne i zjawiska globalne. Złoto w ostatnich kilku dekadach miało okresy zarówno świetności, jak i stagnacji:
- lata 70. XX wieku: era inflacji i szoku naftowego. Był to jeden z najsilniejszych okresów hossy na złocie. Po zerwaniu w 1971 roku systemu z Bretton Woods, który wiązał dolara ze złotem, oraz w obliczu wysokiej inflacji napędzanej kryzysami naftowymi, cena kruszcu wystrzeliła, osiągając swoje szczyty na początku lat 80. Był to klasyczny przykład reakcji złota na utratę zaufania do walut fiducjarnych i niekontrolowany wzrost cen.
- lata 80. i 90.: dwie dekady posuchy. Po opanowaniu inflacji przez Rezerwę Federalną i zapoczątkowaniu ery wysokich realnych stóp procentowych złoto weszło w długą bessę. Koszt alternatywny posiadania złota (które nie płaci odsetek) stał się zbyt wysoki w porównaniu z dochodami z obligacji. W tym okresie cena złota spadła z 850 USD do niespełna 300 USD za uncję trojańską.
- lata 2000-2011: wielki powrót. Odwrócenie trendu spadkowego cen złota nastąpiło na początku XXI wieku, a napędzane było m.in. przez globalne spadki realnych stóp, boom kredytowy, słabość dolara, a przede wszystkim kryzys finansowy z 2008 roku. Złoto osiągnęło wówczas historyczne maksima, udowadniając swoją rolę ubezpieczenia antykryzysowego w obliczu pękającej bańki spekulacyjnej i zagrożenia dla systemu bankowego.
- lata 2013-2023: konsolidacja i nowe szczyty. Po korekcie z lat 2013-2015 kruszec ponownie zaczął zyskiwać w obliczu rekordowych interwencji banków centralnych (QT), a kulminacją było osiągnięcie nowych historycznych szczytów w odpowiedzi na pandemię i globalną inflację w latach 2020-2022. Była to reakcja na masowy „druk pieniądza” i bezprecedensowy wzrost długu publicznego, ale i na wojnę w Ukrainie.
Co napędza wzrost cen złota?
Jak wynika z najnowszych danych Światowej Rady Złota (WGC), całkowity popyt na złoto, wliczając w to rynek OTC, wzrósł o 3% rok do roku w trzecim kwartale 2025 r. i osiągnął 1313 ton, co stanowi najwyższą kwartalną wartość w historii. Na złoto w ostatnim kwartale rzuciły się ETF-y, nabywając w sumie 221,7 t i generując wzrost o 134 proc. rok do roku, oraz banki centralne, nabywając w sumie prawie 220 ton, czyli o 10 proc. więcej rok do roku. Rósł za to popyt na sztabki i monety, który wyniósł 315,5 ton (+17 proc. rdr).
– Po spokojnych wakacjach we wrześniu nastąpiło bardzo duże ożywienie spowodowane głównie sytuacją geopolityczną i makroekonomiczną na świecie. Z kolei październik był dla Mennicy Polskiej absolutnie rekordowym miesiącem pod względem przychodów ze sprzedaży złota. Do rekordu ilościowego zabrakło nam dosłownie kilku kilogramów – mówi Marta Bassani-Prusik, dyrektor ds. produktów inwestycyjnych i wartości dewizowych w Mennicy Polskiej. Firma jest jedynym producentem złota inwestycyjnego w Polsce oraz jedną z trzech najbardziej zaawansowanych technologicznie mennic na świecie.
– Trafia do nas coraz większa liczba klientów, jednak jednocześnie zakupy są coraz mniejsze wagowo. Ze względu na bardzo wysoką cenę kruszcu gramowo, średni koszyk przesuwa się w stronę 10-20 g. Jeszcze kilka lat temu było to 100 g, następnie uncja (31,1 g). To, co nas szczególnie cieszy to fakt, że uwaga naszych klientów kierowana jest w pierwszej kolejności na produkty marki własnej. W ostatnich tygodniach sztabki cieszą się większą popularnością od monet bulionowych – dodaje Marta Bassani-Prusik.
Szał zakupów złota można tłumaczyć głównie czynnikami fundamentalnymi – częściowa utrata znaczenia (i wartości) przez dolara, a także rosnące ryzyko geopolityczne, które objawia się nie tylko wojną w Ukrainie, większymi i mniejszymi potyczkami na Bliskim Wschodzie, ale i w postaci wojny handlowej między USA i Chinami – dwiema największymi gospodarkami świata.
Co prawda prezydent USA Donald Trump po ostatnim spotkaniu z przywódcą Chin Xi Jinpingiem ogłosił, że liderzy „znacząco deeskalowali impas w handlu, uzgadniając w zasadzie roczne zawieszenie broni, które cofnie środki odwetowe, w tym wysokie cła i odcięcie dostępu do metali ziem rzadkich”. Niemniej, dopóki w Białym Domu zasiada Trump, niczego nie możemy być pewni, bo jak już nie raz pokazał on w tym roku, potrafi zmieniać decyzję praktycznie z dnia na dzień.
W złoto warto inwestować systematycznie
W kontekście inwestowania systematycznego kluczowe jest niespekulowanie na krótkoterminowym wzroście ceny, ale konsekwentne, długoterminowe uśrednianie ceny zakupu. Złoto powinno być elementem kupowanym do portfela inwestycyjnego regularnie, niezależnie od aktualnych notowań, ze stałym procentem alokacji. Eksperci najczęściej wskazują, że optymalny udział złota w portfelu inwestycyjnym to 10-15%. Złoto ma być kotwicą, a nie silnikiem napędzającym stopę zwrotu naszego portfela.
– W normalnych czasach – takich, kiedy wahania cen kruszców nie są znaczące – zalecamy utrzymywanie w portfelu inwestycyjnym 5-15% złota w zależności od wieku oraz skłonności do ryzyka. W czasach zawirowań lub kryzysów te przysłowiowe 5% może być warte więcej niż cała reszta portfela. Na tym właśnie polega idea „bezpiecznej przystani”, która w ciężkich czasach działa trochę podobnie do hedgingu – mówi przedstawicielka Mennicy Polskiej.
W obliczu globalnej niepewności gospodarczej złoto pozostaje niezastąpionym filarem portfela długoterminowego. Jest to ubezpieczenie, które nie ma daty ważności. Analiza historyczna wskazuje na jego cykliczne zwyżki w momentach słabości walut i rynków, a aktualne perspektywy makroekonomiczne i geopolityczne – zwłaszcza oczekiwane obniżki stóp przez Fed i dalsze zwiększanie rezerw złota przez banki centralne – przemawiają raczej za kontynuacją hossy.
Przykładem może być opinia analityków Goldman Sachs: „uważamy, że strukturalne zakupy złota będą kontynuowane i nadal dostrzegamy możliwość podniesienia naszej prognozy na poziomie 4900 dol. na koniec 2026 roku ze względu na rosnące zainteresowanie złotem jako strategicznym narzędziem dywersyfikacji portfela. [...] Wielu długoterminowych inwestorów, w tym m.in. państwowe fundusze majątkowe, banki centralne i fundusze emerytalne, planuje zwiększyć zakupy złota jako strategicznego instrumentu dywersyfikacji portfela. Inwestorzy ci zazwyczaj działają w oparciu o wielokwartalne cykle i wieloletnie horyzonty, co implikuje możliwość podniesienia naszej prognozy”.
Partnerem publikacji jest Mennica Polska.
