Wywiady wojskowe Holandii i Niemiec poinformowały, że Rosja używa przeciwko Ukrainie broni chemicznej i że jest to "szeroko rozpowszechnione" - przekazał w piątek holenderski minister obrony Ruben Brekelmans.
"Możemy potwierdzić, że Rosja nasila stosowanie broni chemicznej" - powiedział Brekelmans agencji Reutera. Jego zdaniem jest to dowód, że użycie przez Rosjan broni chemicznej "staje się coraz bardziej znormalizowane, ujednolicone i powszechne".
Wykorzystywanym przez Rosję środkiem jest chloropikryna. Niemiecki wywiad, który badał działania Rosji, podkreślił w piątkowym oświadczeniu, że substancja może być "śmiertelna w zamkniętej przestrzeni i przy silnym stężeniu".
Szef holenderskiej Agencji Wywiadu Wojskowego (MIVD) Peter Reesink stwierdził, że informacje pochodzą z "własnych niezależnych doniesień wywiadowczych (...) i własnych dochodzeń". Twierdzenia holenderskiego wywiadu potwierdził wywiad niemiecki BND. W oświadczeniu przekazał, że użycie chloropikryny "stanowi poważne pogwałcenie Konwencji o zakazie broni chemicznej".
Według raportu obu służb, broń chemiczna wykorzystywana jest m.in. do zmuszenia ukraińskich żołnierzy do opuszczania pozycji, dzięki czemu stają się łatwym celem dla strzelców wyborowych.
Wiosną ubiegłego roku USA oskarżyły Rosję o użycie chloropikryny. Ukraina twierdzi, że Rosja wielokrotnie wykorzystywała na froncie broń chemiczną.
Rosja zaprzeczała i oskarżała o korzystanie z chloropikryny Ukrainę: w środę rosyjskie MSZ przekazało, że Federalna Służba Bezpieczeństwa odkryła ukraiński skład ładunków wybuchowych, zawierających tę samą substancję na wschodzie kraju. Ukraina konsekwentnie zaprzecza takim oskarżeniom.
Organizacja ds. Zakazu Broni Chemicznej (OPCW) stwierdziła w zeszłym roku, że wcześniejsze wzajemne oskarżenia obu krajów nie były "wystarczająco uzasadnione". Nie wszczęła pełnego dochodzenia - musiałyby zrobić to państwa członkowskie.
Brekelmans powiedział, że co najmniej trzy zgony na Ukrainie zostały powiązane z użyciem broni chemicznej, a ponad 2,5 tys. rannych zgłosiło objawy związane z bronią chemiczną.
Zwiększone użycie broni chemicznej przez Rosję stanowi zagrożenie nie tylko dla Ukrainy, ale i dla innych krajów - dodał Brekelmans.
"Musimy jeszcze bardziej zwiększyć presję. Oznacza to rozważenie większej liczby sankcji, a konkretnie niedopuszczenie do ich (Rosji) uczestnictwa w międzynarodowych organach, takich jak Rada Wykonawcza OPCW" - powiedział.
Rotacyjne dwuletnie miejsca w radzie OPCW będą przedmiotem negocjacji w nadchodzących miesiącach - przekazała agencja. Rosja jest członkiem OPCW i, podobnie jak Stany Zjednoczone, zniszczyła swoje zadeklarowane zapasy broni chemicznej.
Holenderskie agencje wojskowe i wywiadowcze twierdzą, że odkryły konkretne dowody na wzmożoną produkcję rosyjskiej broni chemicznej. Obejmuje to zwiększone możliwości badawcze i rekrutację naukowców do rozwoju broni chemicznej - powiedział Reesink. Dodał, że rosyjscy urzędnicy wydali żołnierzom instrukcje, dotyczące stosowania trujących środków bojowych.
"To nie jest tylko doraźna dłubanina na linii frontu; to element programu na dużą skalę. (...) Jeśli nie wyjaśnimy i nie nagłośnimy działań Rosji, jest wysoce prawdopodobne, że te tendencje będą się utrzymywać" - oświadczył szef wywiadu.
Jego zdaniem stosowanie przez Rosję broni chemicznej można nazwać "niemal stałym elementem procedury operacyjnej".
Reesink stwierdził, że wywiad powiązał "użycie chloropikryny z improwizowaną amunicją, taką jak wypełnione żarówki i puste butelki zawieszone na dronie" - powiedział.
Chloropikryna jest wymieniona jako zakazany środek duszący przez OPCW. Może powodować poważne podrażnienia skóry, oczu i dróg oddechowych. W przypadku połknięcia może powodować oparzenia jamy ustnej i żołądka, nudności i wymioty, a także trudności w oddychaniu lub duszność.
Informacje mają zostać oficjalnie przedstawione w przyszłym tygodniu podczas posiedzenia Organizacji ds. Zakazu Broni Chemicznej w Hadze.(PAP)
os/ mal/
