Ulga mieszkaniowa, umożliwiająca niepłacenie podatku przy sprzedaży mieszkania przed upływem 5 lat, będzie skierowana do osób, które nie posiadają domu czy mieszkania. Zasada ta jednak nie obejmie mieszkań uzyskanych w spadku, a także jednej nieruchomości objętej współwłasnością małżeńską.
Na stronach Rządowego Centrum Legislacji został opublikowany projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw. Przygotowany przez Ministerstwo Finansów projekt zawiera propozycje kilkunastu zmian, w tym także zmiany w działaniu tzw. ulgi mieszkaniowej. Chodzi o zwolnienie z podatku dochodu ze sprzedaży mieszkania, które zostało nabyte w okresie krótszym niż 5 lat przed sprzedażą. Zgodnie z obecnie obowiązująca wykładnią przepisu, środki takie nie są objęte podatkiem, jeśli w ciągu 3 lat zostaną przeznaczone na cele mieszkaniowe, przy czym – jak czytamy w uzasadnieniu – „ulga ta zaczęła tracić swój pierwotny charakter”.
„Proponowane zmiany mają na celu powrót do pierwotnych założeń ulgi. Zmiany polegają na wyraźnym wskazaniu, że ulga mieszkaniowa ma zaspokajać własne potrzeby mieszkaniowe podatnika poprzez określone wydatki. Podatnik ponoszący określone wydatki będzie musiał spełniać dodatkowe warunki. Są one w pewnej mierze wzorowane na istniejącej w ustawie o podatku od spadków i darowizn konstrukcji ulgi mieszkaniowej” – czytamy w uzasadnieniu do projektu.
Wynika z niego, że zaspokajać własne potrzeby mieszkaniowe będą wydatki na nabycie nieruchomości lub praw o charakterze mieszkalnym oraz gruntu pod budowę budynku mieszkalnego, pod warunkiem, że podatnik w tym samym czasie nie będzie właścicielem (współwłaścicielem) innej nieruchomości lub praw o charakterze mieszkalnym. A jeżeli będzie, to skorzysta z ulgi, jeżeli przekaże te nieruchomości lub prawa na rzecz dzieci czy wnuków, Skarbu Państwa lub gminy.
„W przypadku współwłaścicieli istotna będzie wielkość udziału we współwłasności. Nie spełni warunku korzystania z ulgi mieszkaniowej wydatek poniesiony przez podatnika posiadającego 50 proc. i więcej udziałów we współwłasności nieruchomości lub w prawie o charakterze mieszkalnym. W przypadku małżonków projekt zakłada, że udziały we współwłasności małżeńskiej są równe. Z tym, że małżonkowie przy ocenie warunków do realizacji ulgi mieszkaniowej będą mogli nie wliczać jednej nieruchomości albo jednego prawa o charakterze mieszkalnym objętej/objętego wspólnością majątkową małżeńską. Do oceny warunków ulgi mieszkaniowej nie będą brane również pod uwagę nieruchomości oraz prawa o charakterze majątkowym nabyte w drodze spadku” – czytamy w uzasadnieniu.
Dodano w nim, że analogiczne rozwiązania będą obowiązywać w przypadku poniesienia wydatków na spłatę kredytu, zaciągniętego w związku z realizacją potrzeb mieszkaniowych podatnika.
W projekcie proponuje się także zmiany w opodatkowaniu sprzedaży rzeczy ruchomych, które zgodnie z umową leasingu zostały przez przedsiębiorcę wykupione do majątku prywatnego a następnie przekazane w ramach darowizny najbliższej rodzinie. Z uzasadnienia wynika, że według MF sprzedaż takiego przedmiotu przez członka najbliższej rodziny tuż po upływie 6 miesięcy od dnia nabycia – kiedy taka sprzedaż już nie jest opodatkowana – stanowi metodę unikania podatku.
„Zmiana uszczelniająca w tym przypadku polega na wprowadzeniu przepisu (…) wydłużającego z 6 miesięcy do 3 lat okres, w którym sprzedaż takiej rzeczy przez najbliższą rodzinę (lub inną osobę, jeśli nabycie korzysta ze zwolnienia od podatku od spadków i darowizn), spowoduje obowiązek rozliczenia podatku PIT z tytułu odpłatnego zbycia rzeczy” – czytamy w uzasadnieniu do projektu.
MF chce także uniemożliwić podatnikom zmianę wysokości podatku poprzez wsteczne zmiany stawek amortyzacji. W uzasadnieniu wskazano, że w efekcie proponowanej zmiany „podatnicy nie będą mieć możliwości obniżenia lub podwyższenia stawki amortyzacyjnej (stosowanej w danym roku podatkowym) po upływie terminu złożenia zeznania rocznego i zapłaty należnego podatku za ten rok”. Analogiczne zmiany proponuje się wprowadzić w ustawie CIT.
W projekcie znalazły się także propozycje zmian, dotyczące ulgi IP Box, w ramach których dochody z działalności badawczo-rozwojowej lub z kwalifikowanych praw własności intelektualnej płacą podatek w obniżonej stawce.
(…) proponuje się wprowadzenie warunku, zgodnie z którym opodatkowanie kwalifikowanych dochodów z kwalifikowanych praw własności intelektualnej obniżoną 5-proc. stawką będzie rozwiązaniem dedykowanym dla podatników, którzy zatrudniają na podstawie umowy o pracę co najmniej 3 osoby w przeliczeniu na pełne etaty, przez okres co najmniej 300 dni w roku podatkowym lub ponoszą w każdym miesiącu roku podatkowego koszty uzyskania przychodów z tytułu wypłaty wynagrodzeń na rzecz zatrudnionych na podstawie umowy innej niż umowa o pracę co najmniej 3 osób fizycznych w kwocie stanowiącej co najmniej trzykrotność przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw, jeżeli w związku z wypłatą tych wynagrodzeń są płatnikami podatku PIT lub płatnikami składek określonych w ustawie o systemie ubezpieczeń społecznych5 lub ustawie o świadczeniach opieki zdrowotnej6 finansowanych ze środków publicznych” – czytamy w uzasadnieniu.
Przy czym – jak wynika z projektu – osoby zatrudniane przez takiego podatnika nie mogą być podmiotami z nimi powiązanymi.
Projektowana ustawa ma wejść w życie od 1 stycznia 2026 r. (PAP)
ms/ malk/
