W systemie kaucyjnym zwrot pieniędzy za opakowanie będzie mógł nastąpić nie tylko w gotówce lub na kartę. Jest nowa opcja – operatorzy mogą wprowadzić bony wymienialne na pieniądze.
System kaucyjny wchodzi w życie już 1 października, a tymczasem jego twórcy wciąż zaskakują nowymi rozwiązaniami. Do tej pory Ministerstwo Klimatu i Środowiska podkreślało, że polskie przepisy o systemie kaucyjnym wymagają, by przy zwrocie opakowania klient otrzymywał zwrot w formie pieniężnej (np. w gotówce albo na kartę).
Natomiast we wczorajszym komunikacie resort stwierdził:
„Przykłady z innych krajów pokazują jednak, że operatorzy organizujący zbiórkę opakowań wprowadzają bony, które można wymienić na gotówkę. To rozwiązanie jest przede wszystkim związane z automatami, które dzięki temu nie muszą być zaopatrywane w monety”.
Sklep musi wymienić bon na pieniądze
Ministerstwo dodało, że „to rozwiązanie nie jest niezgodne z polskimi przepisami, jeśli taki druk da się łatwo spieniężyć”. A to oznacza, że w takim przypadku konsument z bonem miałby prawo pójść do kasy sklepu, do którego należy automat i poprosić o wypłatę pieniędzy.
Natomiast „sklep musi zapewnić możliwość realizacji bonu w formie pieniężnej i nie może uzależniać wypłaty od dokonania w nim zakupów” – podkreśla resort klimatu.
Jak długo będzie ważny bon?
Co ważne, ustawa o systemie kaucyjnym nie odnosi się wprost do instytucji bonów i nie określa minimalnego ani maksymalnego terminu jego ważności. Jednak w ocenie Ministerstwa Klimatu i Środowiska bon powinien być ważny co najmniej miesiąc. „Taki termin znajduje uzasadnienie w przepisach dot. rozliczeń pomiędzy jednostką handlową a podmiotem reprezentującym (art. 40i ust. 3 ustawy)” – tłumaczy ministerstwo.
♻️Od października 2025 roku w Polsce rusza system kaucyjny. To dobra wiadomość nie tylko dla środowiska, ale także dla naszych portfeli!
— Ministerstwo Klimatu i Środowiska (@MKiS_GOV_PL) September 8, 2025
🚩Dzięki temu mechanizmowi łatwiej będzie zwracać puste opakowania, co zwiększy poziom recyklingu i ograniczy zaśmiecenie.
Działamy dla… pic.twitter.com/3SAp8hfVAR
W przypadku korzystania z tej opcji rozliczenie - czyli zwrot przez podmiot reprezentujący wypłaconej konsumentowi kaucji przez jednostkę handlową - powinno nastąpić po wykorzystaniu przez niego bonu, czyli po zwrocie kwoty pieniężnej. „Samo wydrukowanie bonu nie jest tożsame z wypłaceniem kaucji” – podkreślił resort klimatu.
System kaucyjny: start już za kilkanaście dni
Przypomnijmy, system kaucyjny zacznie obowiązywać 1 października. Od tego dnia duże sklepy o powierzchni powyżej 200 m kw. będą miały obowiązek odbierania pustych opakowań i oddawania klientom kaucji. Natomiast mniejsze punkty sprzedaży będą pobierały kaucję, ale nie muszą przystępować do systemu – w ich przypadku jest to dobrowolne.
Zwrot kaucji będzie obejmował następujące opakowania: butelki plastikowe do 3 litrów, metalowe puszki do 1 litra (kaucja w wysokości 50 gr), a od 1 stycznia 2026 r. również szklane butelki wielorazowego użytku do 1,5 litra (kaucja 1 zł). System nie obejmie szklanych butelek jednorazowego użytku i nie będzie można otrzymać za nie kaucji. Natomiast to, czy dana butelka jest jednorazowego, czy wielorazowego użytku, ustala sam producent napoju.
System kaucyjny budzi wiele wątpliwości. Odpowiedzi na najczęstsze pytania znajdziesz w tym artykule.
