Razem lub samodzielnie
Aby inwestować na rynku kapitałowym należy wykazywać się dużymi umiejętnościami oraz wykorzystywać je we właściwym czasie.Można inwestować:
- powierzając środki instytucjom zbiorowego inwestowania (fundusze inwestycyjne),
- powierzając środki wyspecjalizowanym instytucjom finansowym zarządzającym cudzym portfelem na zlecenie (ang. asset management),
- korzystając przy podejmowaniu decyzji inwestycyjnych ze wspomagania instytucji finansowej,
- podejmując wszelkie decyzje inwestycyjne samodzielnie - inwestowanie indywidualne.
Inwestowanie indywidualne wymaga niejednokrotnie, w zależności od wybranej metody, dużych nakładów pracy analitycznej oraz narzędzi wspomagających (oprogramowanie, dostęp do płatnych serwisów informacyjnych, literatury, mediów). Podejmowanie indywidualnych decyzji inwestycyjnych winno być poprzedzone analizą fundamentalną, techniczną lub portfelową. W przypadku wykorzystywania analizy fundamentalnej niezbędne jest śledzenie informacji płynących ze spółek: raporty bieżące i okresowe, spotkania zarządów z inwestorami. Analiza techniczna polega na przewidywaniu kursów akcji w oparciu o trendy, formacje na wykresach oraz wskaźniki. Dobierając akcje na podstawie analizy portfelowej inwestor dokonuje dywersyfikacji aktywów w oparciu o historyczne stopy zwrotu oraz współczynniki korelacji stóp zwrotu pomiędzy nimi. Wskazane jest wykorzystywanie jednocześnie więcej niż jednej z metod analizy. Ta forma zarządzania przynosi najlepsze efekty, gdy inwestor jest profesjonalistą.
Dzięki różnorodności instrumentów rynku kapitałowego istnieją duże możliwości kreowania strategii inwestycyjnych. Można inwestować w proste instrumenty finansowe, jak akcje czy obligacje. Bardziej doświadczeni inwestorzy mogą wykorzystywać możliwości zarabiania, jakie dają instrumenty pochodne lub kombinacje instrumentów podstawowych z pochodnymi.
Style inwestowania
Każdy inwestor posiada swój styl inwestowania, który zależy głównie od jego osobowości: konserwatywny, zrównoważony, agresywny.Konserwatywny styl inwestowania - polega na lokowaniu w najbardziej bezpieczne instrumenty finansowe, bezpieczne fundusze inwestycyjne, produkty strukturyzowane z gwarancją zwrotu kapitału lub lokaty bankowe. Poziom ryzyka - niski.
Zrównoważony styl inwestowania - polega na inwestowaniu w akcje oraz bezpieczne instrumenty finansowe, jakimi są obligacje, szczególnie skarbowe. Umiarkowani inwestorzy, inwestują na rynku pieniężnym, w obligacje oraz czasami w akcje. Poziom ryzyka - średni, w zależności od proporcji pomiędzy aktywami ryzykownymi oraz aktywami bezpiecznymi.
Agresywny styl inwestowania - polega na lokowaniu wszystkich środków w akcje. Instrumenty te charakteryzują się dużą zmiennością cen oraz kształtowanie się ich w przyszłości jest trudno przewidywalne. Poziom ryzyka - wysoki. Ten styl inwestowania mogą wybierać jedynie doświadczeni inwestorzy.
Metody i strategie
Najprostsze strategie inwestycyjne nie wymagają wysokiej wiedzy z dziedziny finansów ani prowadzenia żadnych analiz. Można przyjąć pewne zasady i konsekwentnie ich przestrzegać. Oto najbardziej znane:Metoda średniego kosztu - polega na kupowaniu określonej liczby akcji jednej spółki w stałych odstępach czasu. W wyniku tego średnia cena nabycia pakietu akcji jest bliska średniej ceny na rynku w okresie inwestowania. Efekt tej metody widoczny jest po dłuższym okresie.
Metoda stałej kwoty kapitału - polega na podzieleniu kapitału na dwie części, z których jedna jest przeznaczona na zakup akcji, a druga na zakup obligacji (najlepiej obligacji skarbowych). W zależności od sytuacji na rynku inwestor dokonuje przemodelowania portfela, tak aby wartość posiadanych akcji była stała.
Metoda stałego współczynnika - polega na podzieleniu kapitału na dwie części w określonej proporcji. Jedna część jest przeznaczona na finansowanie zakupu akcji, a druga - na zakup papierów wartościowych o niskim poziomie ryzyka (np. obligacji skarbowych). Później w zależności od sytuacji na rynku inwestor dokonuje zakupów bądź sprzedaży papierów wartościowych, z jednej bądź drugiej części tak, aby została zachowana ustalona na początku proporcja.
Metoda cenowo-wskaźnikowa - polega na tym, że inwestor podejmuje decyzję o nabyciu lub sprzedaży akcji w oparciu o założone na początku dwie graniczne wartości wskaźnika cena/zysk (C/Z, ang. P/E). W przypadku, gdy wskaźnik P/E danych akcji wzrośnie powyżej górnej wartości granicznej inwestor dokonuje ich sprzedaży. Natomiast, jeżeli nastąpi spadek P/E poniżej dolnej wartości granicznej, wówczas inwestor dokonuje zakupu akcji. Jeżeli wartość wskaźnika P/E znajduje się w tunelu ograniczonym dolną i górną wartością graniczną, wówczas nie są dokonywane żadne transakcje.
Inwestycje można również prowadzić w oparciu o metodę zachowania kapitału lub metodę bieżącego dochodu.
Metoda zachowania kapitału, poprzez minimalizację ryzyka poniesienia strat, co jednak wiąże się z niskim potencjałem zarabiania. Stosowana przez inwestorów posiadających awersję do ryzyka. Polega na inwestowaniu w płynne instrumenty finansowe, przynoszące zazwyczaj niski, lecz pewny dochód i umożliwiają w każdym momencie odzyskanie zainwestowanego kapitału. Wskazać tu można na obligacje skarbowe lub jednostki funduszy dłużnych papierów wartościowych.
Metoda bieżącego dochodu, która polega na takim doborze składników portfela inwestycyjnego, aby dostarczał on przede wszystkim bieżący dochód z ulokowanego kapitału. Tą strategię stosują inwestorzy pragnący powiększyć aktualnie osiągane dochody. Inwestycje obejmują instrumenty finansowe o stałym i pewnym dochodzie (np. odsetki od obligacji, dywidendy).
Inne strategie
W zależności od zachowania się na rynku można wyróżnić dwie ważne strategie:- kup i trzymaj (ang. buy and hold),
- wyczucia rynku (ang. market timing).
Strategia "wyczucia rynku" polega na ciągłym analizowaniu sytuacji na rynku oraz modyfikowaniu poziomu zaangażowania kapitałowego z jednej klasy aktywów do innej, co zdaniem inwestora winno dać maksymalne zyski lub uchronić go przed poniesieniem straty. Strategia ta wymaga dużych nakładów pracy analitycznej. Inwestor nie może pozwolić sobie na dłuższą przerwę w śledzeniu tendencji rynkowych.
Inwestowanie można opierać o analizę sytuacji oraz perspektyw rozwoju w poszczególnych sektorach gospodarki. Analiza w tym zakresie ma znacznie szerszy wymiar, niż w przypadku pojedynczych spółek. Wyniki danej branży mogą zależeć od stanu gospodarki krajowej lub światowej, w tym kosztów strategicznych surowców oraz kierunków rozwoju technologicznego świata. Na przykład duże perspektywy rozwojowe mogą mieć spółki funkcjonujące w dziedzinie nanotechnologii, z którymi świat wiąże rozwiązanie wielu obecnych problemów.
Inwestowanie może być oparte również na dogłębnych analizach sytuacji rynkowej i przewidywanych trendach gospodarczych, w tym wskaźnikach makroekonomicznych, jak inflacja, stopy procentowe, bezrobocie, czy wskaźniki wzrostu gospodarczego. Czynniki te mają fundamentalny wpływ na sytuację przedsiębiorstw. Stąd mogą stanowić podstawę do prognozowania sytuacji na rynku kapitałowym.
Wybrana strategia inwestycyjna winna zapewniać wykorzystanie potencjału w spółce, branży, cenach surowców czy rynku. Właściwa jego identyfikacja daje szanse na osiągnięcie zysku. Stąd inwestycje w rynki wschodzące (emerging markets) były niezwykle intratne.
Bez względu na wybór strategii inwestor winien zachować konsekwencje w jej realizacji. Naruszenie przyjętych na początku zasad inwestowania może doprowadzić do utraty znacznej części zainwestowanego kapitału..
14