Prawo nie przewiduje „wstępnej zgody” na rozpoczęcie procesu wyłaniania kandydata na ambasadora – tak szef MSZ Radosław Sikorski skomentował apel Karola Nawrockiego m.in. do dyplomatów, by nie przyjmowali propozycji rządu dot. objęcia placówek dyplomatycznych przed „wstępnym zaakceptowaniem” ich przez prezydenta.
We wtorkowej rozmowie w Radiu Zet prezydent Karol Nawrocki zapowiedział, że w pierwszej połowie października dojdzie do spotkania między nim a wicepremierem, ministrem spraw zagranicznych Radosławem Sikorskim. Jak mówił, jednym z elementów dyskusji będą oczekiwania obu polityków względem naprawienia sytuacji w polskiej dyplomacji.
Ponadto prezydent zwrócił się podczas rozmowy do ambasadorów i MSZ, aby „przed wstępnym zaakceptowaniem swojej kandydatury przez prezydenta Polski (...) nie wchodzili w procedurę w komisjach sejmowych, parlamentarnych i nie przyjmowali propozycji polskiego rządu”. - Z ministrem Sikorskim niech rozmawiają, tylko dojdźmy do sytuacji, w której bez wstępnej akceptacji prezydenta Polski, który zagwarantuje, że takiego ambasadora, gdy przejdzie całą procedurę, podpisze - żeby dla dobra Polski nie wykonywali niepotrzebnych ruchów, które skończą się brakiem nominacji - powiedział prezydent.
Apel prezydenta skomentował w czwartek wicepremier, szef MSZ Radosław Sikorski. - Polskie prawo nie przewiduje procedury „wstępnej" zgody na rozpoczęcie procesu wyłaniania kandydata – podkreślił podczas konferencji prasowej w Gdańsku.
Sikorski wskazał też, że to przyjęta za rządów PiS w 2021 r. ustawa o służbie zagranicznej daje szefowi MSZ prawo do składania wniosku ws. mianowania na ambasadora, a resort „będzie realizować to prawo”.
Ambasadorów mianuje i odwołuje Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej na wniosek ministra spraw zagranicznych, zaakceptowany przez Prezesa Rady Ministrów. Minister właściwy do spraw zagranicznych przed skierowaniem wniosku zasięga opinii Konwentu, w skład którego wchodzą: minister właściwy do spraw zagranicznych, szef Służby Zagranicznej oraz przedstawiciele Kancelarii Prezydenta RP i Prezesa Rady Ministrów.
Spór o nominacje ambasadorskie między rządem a prezydentem trwa od marca 2024 r. Wtedy Sikorski zdecydował, że ponad 50 ambasadorów zakończy misję, a kilkanaście kandydatur zgłoszonych do akceptacji przez poprzednie kierownictwo resortu zostanie wycofanych. Ówczesny prezydent Andrzej Duda podkreślił natomiast, że „nie da się żadnego ambasadora polskiego powołać, ani odwołać bez podpisu prezydenta”.
W miejsce ambasadorów, którzy opuścili placówki, ale nie zostali formalnie odwołani przez prezydenta, trafili wskazani przez MSZ dyplomaci, którzy nie mają statusu ambasadorów, lecz charge d’affaires – taka sytuacja jest np. w USA, gdzie były szef MON w rządzie PO-PSL Bogdan Klich zastąpił Marka Magierowskiego. Andrzej Duda, gdy był prezydentem, wielokrotnie dawał do zrozumienia, że nie uważa Klicha za odpowiednią postać na stanowisku ambasadora w USA. Z kolei Karol Nawrocki wielokrotnie deklarował, że popiera główne kierunki polityki zagranicznej prezydenta Dudy i krytykował rząd za niektóre nominacje ambasadorskie, w tym Klicha i Ryszarda Schnepfa na ambasadora RP w Rzymie.
Na początku lipca Nawrocki powiedział, że jest gotowy na spotkanie z ministrem Sikorskim, które miałoby dotyczyć nominacji ambasadorskich. Szef MSZ także zadeklarował, że jest gotów spotkać się z prezydentem, aby omówić ten problem. (PAP)
nl/ sdd/ lm/
