Mamy kolejny incydent w pobliżu portu w Szczecinie - powiedział w czwartek w Kopenhadze premier Donald Tusk. Cały Zachód jest zagrożony, a agresja na Ukrainę to dopiero pierwszy etap nowego podejścia Rosji - dodał.
Tusk podczas szczytu Europejskiej Wspólnoty Politycznej w stolicy Danii wziął udział w panelu razem z prezydentką Mołdawii Maią Sandu, premierem Wielkiej Brytanii Keirem Starmerem i francuskim prezydentem Emmanuelem Macronem.
Wezwał do pozbycia się złudzeń.
Musimy położyć kres tego typu iluzjom. Pierwszą iluzją było i jest to, że nie ma wojny. Niektórzy z nas lubią tę definicję, taką jak pełna agresja, incydenty lub prowokacja. Nie, to wojna. Nowy rodzaj wojny, bardzo złożony, ale to wojna - podkreślił premier zwracając uwagę na tzw. rosyjską flotę cieni.
- Otrzymałem wiadomość z Warszawy. Mamy kolejny incydent w pobliżu portu w Szczecinie - powiedział. - To są rosyjskie jednostki i tak naprawdę mamy nowe incydenty w naszym regionie i na Morzu Bałtyckim co tydzień, prawie każdego dnia. Atak lub prowokacja z udziałem dronów była najbardziej spektakularna, jeśli chodzi o stronę polską. Ale tak naprawdę mamy podobne prowokacje również każdego dnia na naszej granicy z Białorusią - dodał Tusk.
- Wojna nie jest dla nas abstrakcją, ponieważ na granicy z Białorusią mamy ponad 100 prób dziennie - mówił. Dodał, że akcje przeciwko polskim żołnierzom na granicy przynoszą ofiary. - Ta ciągła konfrontacja z białoruskimi służbami i ta słabo uzbrojona, nielegalna migracja, (jest) naprawdę dobrze zorganizowana przez Putina i Łukaszenkę. To też jest rodzaj wojny - podkreślił szef rządu.
Jak dodał, naruszenie przestrzeni powietrznej Estonii też nie było pierwszą taką próbą. - Dlatego właśnie to jest wojna, my także jesteśmy celem rosyjskiej agresji - zaznaczył.
Rzeczniczka MSWiA: w środę w okolice rurociągu z gazem podpłynął rosyjski kuter
– Pierwszego października (w środę) Straż Graniczna zaobserwowała niebezpieczne zachowanie się kutra. Została szybko podjęta akcja przez Straż Graniczną, która skutecznie podjęła działania odstraszające – powiedział szef MON Władysław Kosiniak-Kamysz. Jak zaznaczył, w takich i podobnych sytuacjach musimy być „bardzo rozważni, interweniować stanowczo, ale z głową”.
Wicepremier podkreślił, że polskie służby muszą monitorować również tzw. flotę cieni, czyli sieć statków, często należących do niejasnych podmiotów i pozbawionych ubezpieczenia, wykorzystywanych m.in. przez Rosję do obchodzenia międzynarodowych sankcji gospodarczych.
– Musimy monitorować i monitorowane są również te statki, które należą do floty cieni, które budzą jakiekolwiek podejrzenia. Czynią to następujące jednostki: Straż Graniczna, Centrum Operacji Morskich pod dowództwem Dowódcy Operacyjnego Rodzajów Sił Zbrojnych i oczywiście Centrum Operacji Powietrznych – wyliczał. Jak dodał, do incydentów, m.in. w obszarze polskich wód terytorialnych, dochodzi „każdego dnia”.
Rzeczniczka prasowa Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji Karolina Gałecka poinformowała w czwartek na konferencji prasowej, że w środę ok. godz. 6.37 doszło do incydentu w pobliżu rurociągu z gazem. – Straż Graniczna przez swoje systemy obserwacyjne zauważyła rosyjski kuter, który płynął oczywiście z kierunku Rosji – poinformowała.
Zaznaczyła, że na ok. 20 minut zatrzymał się w okolicach rurociągu z gazem. – Dryfował ok. 300 metrów w okolicach rurociągu z gazem, poprzez który z platformy gaz jest przesyłany na ląd. Dopytywana o lokalizację incydentu odmówiła podania szczegółowych informacji.
Gałecka przekazała, że Straż Graniczna przez system radiowy skontaktowała się z kutrem z poleceniem natychmiastowego opuszczenia rejonu rurociągu. – Wówczas (jednostka – PAP) dostosowała się do polecenia – powiedziała.
Rosyjski kuter rybacki 1 października Straż Graniczna zauważyła w rejonie podmorskiego rurociągu należącego do spółki Petrobaltic – poinformował w czwartek Tadeusz Gruchalla z Morskiego Oddziału Straży Granicznej w Gdańsku. Rosyjska jednostka miała wykonywać podejrzane manewry.
Według informacji podanych przez Gruchallę do zdarzenia doszło 18 mil morskich (w przybliżeniu ok. 35 km) na północ od Władysławowa. Po wywołaniu przez radio szyper jednostki tłumaczył, że ma problemy z silnikiem, ale potem odpłynął ze strefy polskiej infrastruktury krytycznej.
– Na zegarze była 6.40, gdy operator Zautomatyzowanego Systemu Radarowego Nadzoru, pełniący służbę w Kaszubskim Dywizjonie Straży Granicznej, zwrócił uwagę na kuter bandery rosyjskiej. Jego szyper wprowadził jednostkę nad rurociąg i zmniejszył prędkość. Wywołany przez radio tłumaczył się problemami z silnikiem, jednak po nakazaniu odejścia znad rurociągu silnik zadziałał i kuter z prędkością 10 węzłów skierował się na północny zachód – przekazał Gruchalla.
Zaznaczył, że ruch jednostek na Bałtyku jest pod całodobowym nadzorem MOSG, a w szczególności monitorowane są obszary infrastruktury krytycznej.
– Dzięki natychmiastowym reakcjom strażników granicznych statki i kutry płynące w bezpośredniej bliskości tych stref natychmiastowo je opuszczają. MOSG na bieżąco monitoruje sytuację żeglugową na polskich obszarach morskich, a w przypadku stwierdzenia niestandardowych zachowań w czasie swobodnego przepływu podejmuje adekwatne działania – podkreślił Gruchalla.
W trakcie konferencji rzecznik ministra koordynatora służb specjalnych Jacek Dobrzyński zaznaczył, że notowane są działania służb rosyjskich. – Notujemy ostatnio kilka poważnych incydentów na morzu. (…) Mieliśmy te incydenty na granicy wschodniej. Dajemy radę. Służby białoruskie, służby rosyjskie są tam bezradne (…) i próbują innych możliwości – powiedział Dobrzyński.
Zaznaczył, że polskie służby mundurowe, służby specjalne i wojsko współdziałają ze sobą przy każdym takim incydencie.
– O każdym takim zdarzeniu są informowani komendanci służb, są informowani ministrowie, jest informowany pan premier. Ta wymiana doświadczeń i informacji też na arenie międzynarodowej, czyli wymiana informacji służb specjalnych, przynosi konkretne efekty. Rosyjskie i białoruskie służby są bezradne. Polska i Polacy są bezpieczni – zaznaczył Dobrzyński.
Z kolei rzeczniczka prasowa Zarządu Morskich Portów Szczecin i Świnoujście SA Weronika Gocłowska podkreśliła, że porty w Szczecinie i Świnoujściu są chronione oraz monitorowane przez całą dobę. – Bezpośrednio na ich terenie nie odnotowaliśmy w ostatnich dniach incydentów – przekazała. Dodała, że wszelkie incydenty czy najmniej niepokojące sytuacje są zgodnie z procedurami zgłaszane odpowiednim służbom odpowiedzialnym za bezpieczeństwo.
Podkreśliła, że bezpośrednio na terenie portu w Szczecinie ani w Świnoujściu nie zanotowano w ostatnich dniach incydentów. – Wspólnie ze służbami i administracją morską prowadzimy stały i wynikający z przepisów monitoring jednostek i ruchu w porcie – dodała.
Tusk: Cały Zachód jest zagrożony, a agresja Rosji na Ukrainę to dopiero pierwszy etap
Tusk podkreślił, że w wielu europejskich stolicach słychać, iż wojna z Rosją nie jest „naszą wojną”. - Otóż tak, to jest nasza wojna - powiedział.
Jesteśmy również celem rosyjskiej agresji nie tylko w kontekście narzędzi hybrydowych, ale także jeśli chodzi o cele polityczne, intencje - dowodził premier. Jak podkreślił, cały Zachód jest zagrożony, a agresja na Ukrainę to dopiero pierwszy etap tego nowego podejścia. - To nasza wojna i jeśli Ukraina przegra, będzie to oznaczało naszą porażkę - dodał.
Tusk podkreślił, że iluzją dobrze spreparowaną przez propagandę Putina jest to, że Ukraina i my wszyscy „nie możemy wygrać tej wojny”.
Tymczasem według premiera „jest to absurdem”. - Jedyną rosyjską przewagą jest mentalność. Jesteśmy od nich znacznie więksi. PKB Polski będzie porównywalny z rosyjskim PKB za dwa lata. Ekonomicznie nie mają z nami szans - zaznaczył.
- Mam na myśli, że są gotowi walczyć. Są gotowi coś poświęcić. Są gotowi cierpieć. To jest ta przewaga psychologiczna. Dlatego my czasami nie jesteśmy wystarczająco zdecydowani i zdeterminowani - oświadczył Tusk.
- Dla Polski pokój i zawieszenie broni jest absolutnie priorytetem. Ale wiemy - nie tylko ze względu na naszą historię, ze względu na geografię, ale także znając rosyjskie zamiary i plany - że jeśli wygrają z Ukrainą, to w przyszłości będzie to również koniec mojego kraju i Europy - dodał.
Flagowe punkty obrony UE. Tusk: Prowokacje rosyjskie obudziły resztę Europy
Z naszego punktu widzenia jest ważne, że wszyscy wiedzą, iż wschodnia flanka jest odpowiedzialnością wszystkich, także Niemców i Francuzów; tego nikt nie kwestionuje - oświadczył w czwartek w Kopenhadze premier Donald Tusk. Tym samym polski punkt widzenia stał się już powszechnym punktem widzenia. Jego zdaniem trzeba szukać metod maksymalnie zwiększających nasze bezpieczeństwo.
Starmer i Macron popierają polskie stanowisko
Premier Wielkiej Brytanii Keir Starmer zgodził się, że w ostatnich tygodniach można było zaobserwować, że Putin chce nie tylko atakować Ukrainę, ale także ingerować w całej Europie na wiele różnych sposobów, czy to w odniesieniu do przestrzeni powietrznej, czy to w postaci cyberataków.
– To nie tylko kwestia suwerenności Ukrainy, ale kwestia wartości i wolności nas wszystkich, szczególnie w Europie. Wszyscy jesteśmy w tej walce z rosyjską agresją – powiedział.
Prezydent Francji Emmanuel Macron ocenił, że jesteśmy w momencie, w którym Rosja nie do końca rozumie swoje główne cele. – To nie jest trzytygodniowa operacja specjalna. Nie zdobyli Kijowa. Nie zmienili władz (Ukrainy). Dodałbym do tego, że dwóch wielkich przyjaciół przystąpiło do NATO, co jest dla Rosji ogromną strategiczną porażką. Teraz pytanie brzmi, jak nie tylko utrzymać wysiłek wojenny, ale także wyraźnie zmienić dynamikę i pomóc Ukrainie w tym kontekście – powiedział.
Stwierdził, że Rosja nie wygrywa, a Ukraina nie przegrywa tej wojny – Sytuacja jest zupełnie inna. (..) I również frustracja prezydenta USA wynika z braku zaangażowania ze strony Rosji. Prezydent (Donald) Trump podjął szereg inicjatyw, aby ponownie nawiązać kontakt z prezydentem (Władimirem) Putinem i rozpocząć negocjacje. Teraz jest jasne, że wszystkie te słowa prezydenta Putina, że jest gotowy do negocjacji pokojowych, nie były do końca szczerym zobowiązaniem – powiedział.
Macron powiedział też, że obecnie 30–40 procent wysiłku wojennego Rosji jest finansowane z dochodów z floty cieni, dlatego niezwykle ważne jest zwiększenie presji na nią, ponieważ wyraźnie zmniejszy to możliwości finansowania wysiłku wojennego przez Rosję.
Francuski prezydent wyraził też solidarność z Polską i Estonią w związku z naruszeniem przestrzeni powietrznej tych dwóch krajów przez Rosję. – Myślę, że bardzo ważne jest, aby jasno przekazać: drony, które naruszałyby nasze terytoria, po prostu podejmują duże ryzyko. Można je zniszczyć i kropka – podkreślił Macron.
Prezydent Mołdawii Maia Sandu dowodziła, że wybory, które odbyły się 28 września w jej kraju, były testem dla demokracji. – Rosja wydała setki milionów euro w tych wyborach na nielegalne finansowanie partii politycznych. Chociaż wspierała niektóre partie polityczne od dziesięcioleci, to dopiero w ciągu ostatnich dwóch lat stworzyła w Mołdawii co najmniej siedem nowych partii politycznych – przekazała.
Dodała, że instytucje w kraju „zadziałały naprawdę, naprawdę dobrze” i w rezultacie Rosja nie zrealizowała swojego celu, jakim było zdobycie Mołdawii, a przynajmniej destabilizacja kraju i zdyskredytowanie wyników.
Premier: od lat wiadomo, że jesteśmy wobec siebie krytyczni z Orbanem - jeśli chodzi o relacje z Rosją
Premier Donald Tusk powiedział, że od lat wiadomo, że on i szef węgierskiego rządu Viktor Orban są wobec siebie krytyczni, jeśli chodzi o relacje z Rosją, ale - jak zaznaczył - nie przeszkadza im to w normalnej rozmowie. Odniósł się w ten sposób do krytycznego komentarza premiera Węgier.
„Drogi Donaldzie Tusku, możesz myśleć, że jesteś w stanie wojny z Rosją, ale Węgry nie są. Unia Europejska też nie. Grasz w niebezpieczną grę, narażając życie i bezpieczeństwo milionów Europejczyków. To bardzo źle!” – napisał we wtorek węgierski premier na platformie X, komentując wypowiedź polskiego premiera, że wojna na Ukrainie jest też „naszą wojną”.
Orban załączył do swojego wtorkowego wpisu artykuł portalu Euractiv, w którym przywołano wypowiedzi prezydenta Ukrainy Wołodymyra Zełenskiego i premiera Tuska z Warsaw Security Forum w Warszawie. Ukraiński przywódca wezwał w poniedziałek do utworzenia wspólnej europejskiej tarczy przeciwko rosyjskim zagrożeniom powietrznym. – Ukraina może przeciwstawić się wszystkim typom rosyjskich dronów i pocisków, a jeśli będziemy działać razem w regionie, będziemy mieli wystarczająco dużo broni i zdolności produkcyjnych – powiedział Zełenski.
W tej sprawie Tusk zwrócił się również do węgierskiego premiera na platformie X. Szef polskiego rządu podkreślił, że to Rosja rozpoczęła wojnę z Ukrainą. „To oni zadecydowali, że żyjemy w czasie wojny. A w takich czasach jedyne pytanie brzmi, po czyjej stronie stoisz” - dodał.
Premier Węgier w udzielonym w poniedziałek wywiadzie ocenił, że wojna na Ukrainie „jest już rozstrzygnięta i wygrali ją Rosjanie”. – Pytanie brzmi, kiedy i kto osiągnie porozumienie z Rosjanami: czy będzie to porozumienie amerykańsko-rosyjskie, czy też Europejczycy w końcu będą skłonni do negocjacji – dodał. W jego ocenie, „Ukraina mogłaby wygrać wojnę tylko wtedy, gdyby setki tysięcy żołnierzy przybyły z Europy Zachodniej lub USA do walki na froncie, ale oznaczałoby to wojnę światową, której nikt nie chce”.
andr/ pab/ mrr/ lm/
Z Brukseli Magdalena Cedro, z Kopenhagi Łukasz Osiński (PAP)
mce/ luo/ ap/ js/ akar/ mark/
