Rozwiązania zaproponowane w programie "Pierwsze mieszkanie" stanowią silny czynnik propopytowy na rynku nieruchomości - oceniło w opinii do projektu ustawy Ministerstwa Finansów. W ocenie resortu może to grozić wzrostem cen na rynku mieszkaniowym w krótkim okresie przed odpowiednim dostosowaniem podaży mieszkań
We wtorek rząd przyjął projekt ustawy ws. programu "Pierwsze mieszkanie". Projekt zakłada dopłaty państwa do kredytów hipotecznych ze stałą stopą procentową na zaciąganych na pierwsze mieszkanie lub budowę domu oraz możliwość otwarcia konta mieszkaniowego z dopłatą.
Jak wskazano w Ocenie Skutków Regulacji do projektu, źródłem finansowania dopłat do rat będzie istniejący już w Banku Gospodarstwa Krajowego Rządowy Fundusz Mieszkaniowy.
"Wskazania wymaga, iż zaproponowane w omawianym projekcie ustawy rozwiązania stanowią silny czynnik propopytowy na rynku nieruchomości. Wraz z poprawiającą się sytuacją makroekonomiczną oraz rozpoczęciem funkcjonowania proponowanych programów można spodziewać się odbudowy popytu na mieszkania, który w grudniu 2022 r. znajdował się na poziomie o ok. 60 proc. niższym niż w analogicznym okresie 2021 r. Jednocześnie po stronie podażowej również widać zdecydowane załamanie, liczba rozpoczętych inwestycji mieszkaniowych w listopadzie 2022 r. była o ok. 40 proc. niższa niż w analogicznym okresie 2021 r." - napisano w opinii.
"Wydaje się, że proponowane działania oddziałowujące bezpośrednio na popyt mogą stanowić zagrożenie dla wzrostu cen na rynku mieszkaniowym w krótkim okresie – przed odpowiednim dostosowaniem podaży mieszkań. Przedstawiony program może mieć wpływ na wzrost średnich cen mieszkań (szczególnie mniejszych mieszkań i na rynku wtórnym w II poł. 2023 r.), nie rozwiązując problemu dostępności mieszkaniowej dla gospodarstw domowych średnio i mało zamożnych, które przy obecnych stopach procentowych i kryteriach wyliczania zdolności kredytowej (nawet złagodzonych poprzez efekt dopłat) nadal nie mają wystarczającej zdolności kredytowej" - dodano.
Przeczytaj także
"Nie ma przestrzeni na nowe wydatki ponoszone z budżetu państwa"
"Stosowanie ograniczeń fiskalnych w obszarze sektora finansów publicznych determinuje wdrażanie nowych projektów oraz zmian przepisów normatywnych w sposób neutralny dla obciążeń jednostek sektora finansów publicznych poprzez przewidywanie finansowania zadań dzięki oszczędnościom i wzrostowi efektywności wydatkowania środków lub zmniejszenia środków przeznaczonych na inne cele. Zwiększenie wydatków w jednych pozycjach wymaga poszukiwania oszczędności w innych" - napisano.
"Niestety w najbliższych latach nie ma przestrzeni na nowe wydatki ponoszone z budżetu państwa. Tym samym, aby zwiększyć wydatki na nowe zadania, należy znaleźć źródło ich sfinansowania poprzez ograniczenie innych wydatków w budżecie dysponenta lub innych częściach budżetu" - dodano.
"Tworzenie nowego programu finansowanego poprzez fundusz utworzony w ramach Banku Gospodarstwa Krajowego (BGK), a nie bezpośrednio z budżetu państwa, może być negatywnie oceniane z punktu widzenia transparentności finansów publicznych. Zgodnie z Krajowym Planem Odbudowy (KPO) Polska jest zobowiązana do zwiększenia transparentności finansów publicznych, m.in. poprzez rozszerzenie zakresu SRW o wszystkie państwowe fundusze celowe (PFC) i zapewnienie mechanizmu automatycznego włączania do reguły nowopowstałych PFC" - napisano w opinii.
Jak ocenia resort finansów, utworzenie nowego programu finansowanego z funduszu BGK, może zostać ocenione przez KE jako obchodzenie/wycofanie reformy dot. zwiększania transparentności sektora finansów publicznych, której utrzymanie do końca horyzontu KPO jest warunkiem otrzymania środków.
"Działanie to zostało włączone do KPO jako kamień milowy A3G, stanowiący element pierwszego wniosku o płatność z KPO, zgodnie z załącznikiem do decyzji wykonawczej Rady w sprawie zatwierdzenia oceny Planu Odbudowy i Zwiększania Odporności Polski. Cel jaki realizuje kamień A3G w postaci zwiększania transparentności sektora finansów publicznych znajduje się w zakresie szczególnego zainteresowania Komisji Europejskiej (KE). Wymóg ten został zrealizowany w 2021 r. poprzez wejście w życie ustawy z 11 sierpnia 2021 r. o zmianie ustawy o finansach publicznych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. 2021 poz. 1535) i od tamtej pory podlega monitoringowi" - napisano.
"Utworzenie nowego programu finansowanego z funduszu BGK, może zostać ocenione przez KE jako obchodzenie / wycofanie ww. reformy, której utrzymanie do końca horyzontu KPO jest warunkiem otrzymania środków. KE zgłasza bowiem zastrzeżenia do transparentności funduszy BGK. Ograniczanie przejrzystości finansów publicznych poprzez tworzenie jednostek (lub rozszerzanie zakresu zadań istniejących jednostek) zaliczanych do sektora GG, a niebędących jednostkami sektora finansów publicznych, jest również negatywnie oceniane przez Najwyższą Izbę Kontroli" - dodano.
pat/ asa/ gor/
