Rada UE podjęła we wtorek decyzję o całkowitym zawieszeniu programu ruchu bezwizowego z Vanuatu. Powód? Leżące na 83 wyspach w Oceanii państwo utworzyło w ostatnich latach programy przyznawania obywatelstwa inwestorom - tzw. złote paszporty - które są ryzykowne z punktu widzenia UE.
Już wcześniej - 3 marca 2022 r. - Rada UE (państwa członkowskie) podjęła decyzję o częściowym zawieszeniu umowy o ruchu bezwizowym. 12 maja Komisja Europejska rozpoczęła rozmowy z Vanuatu w celu wyeliminowania wątpliwości UE. Od tego czasu kraj ten - według danych KE - nie podjął żadnych znaczących działań, a okoliczności, które doprowadziły do tymczasowego zawieszenia, nadal się utrzymują.
"Na podstawie dokładnej analizy i oceny programów obywatelstwa dla inwestorów, które stosuje Vanuatu, UE stwierdziła, że są w nich poważne niedociągnięcia mogące narażać Wspólnotę na ryzyko" - czytamy w komunikacie Rady UE.
Szczególne zaniepokojenie wzbudza skrajnie niski odsetek odrzuconych wniosków o przyznanie obywatelstwa, co może świadczyć o braku wiarygodnej kontroli bezpieczeństwa przeprowadzanej przez organy Vanuatu. Ponadto kraj ten nie ustanowił wymogów dotyczących fizycznej obecności lub zamieszkania na swoim terytorium dla inwestorów. Z zebranych danych wynika także, że obywatelstwo Vanuatu otrzymywały osoby figurujące w bazach danych Interpolu oraz pochodzące z państw, których obywatele muszą mieć wizę, by móc wjechać do UE.
Umowa między UE a Vanuatu dotycząca zniesienia wiz obowiązuje od 2015 r. Zezwala obywatelom tego kraju na wjazd do Unii bez wizy i na pobyt do 90 dni w każdym okresie 180-dniowym.
W ostatnich latach Vanuatu ustanowiło dodatkowe programy obywatelstwa dla inwestorów, a liczba wnioskodawców, którzy otrzymali obywatelstwo tego kraju, wzrosła. W 2017 r. Komisja Europejska zaczęła analizować te programy, gdyż budziły one wątpliwości ze względu na uchybienia w zakresie bezpieczeństwa. Komisja ostrzegła również władze Vanuatu przed zawartymi w umowie klauzulami zawieszającymi. Chociaż władze wyspiarskiego państwa zobowiązały się do wprowadzenia zmian w celu wyeliminowania tych wątpliwości, w kwietniu 2021 r. rząd podjął dalsze kroki w kierunku utworzenia nowego programu przyznawania obywatelstwa.
Z Brukseli Artur Ciechanowicz (PAP)
asc/ akl/
