Organizacje Pożytku Publicznego w ramach przekazywania 1% podatku otrzymały od podatników ponad 557 mln zł. Średnio 1 podatnik przekazał OPP 45 zł. Najhojniej obdarowana fundacja otrzymała blisko 25% tej kwoty, czyli 136 mln zł.
W tym roku w ramach 1% przekazaliśmy OPP blisko 46 mln zł więcej niż przed rokiem. 30 najhojniej obdarowanych OPP łącznie otrzymało 315 mln zł, czyli 56% całej kwoty zebranej w ramach 1%. W wykazie OPP uprawnionych do otrzymania 1% znajduje się 7888 fundacji i stowarzyszeń. Najwięcej otrzymała Fundacja „Zdążyć z pomocą” – ponad 136 mln zł. Najmniejszą kwotę wsparcia przekazaliśmy Fundacji Rozwoju Wioślarstwa Polskiego – tylko 70 groszy.
1% możemy przekazywać od ponad 10 lat
W 2004 roku zdecydowało się na to tylko 80 tys. podatników, którzy wówczas oddali OPP 10,4 mln zł – średnio po 130 zł na jednego podatnika. Od tamtej pory liczba podatników korzystających z mechanizmu przekazywania 1% systematycznie rosła – w 2007 roku wynosiła ona już 1,6 mln osób, a przekazana kwota wzrosła do ponad 100 mln zł. W następnym roku dokonano zmian w systemie przekazywani części podatków – przelewy na konta fundacji zaczęły realizować urzędy skarbowe, a nie podatnik samodzielnie.
W 2008 roku 1% przekazało 5,1 mln osób, w 2009 roku już 7,3 mln, w 2011 roku ponad 10 mln, a w 2015 roku już blisko 12,5 mln. Od 2012 roku liczba podatników przekazujących część swojego podatku rośnie przeciętnie o ok. 0,5 mln osób rocznie.
| Wybrane Fundacje i ich dochody z tytułu 1% |
Kwoty w mln zł | |||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| 2011 | 2012 | 2013 | 2014 | 2015 | Suma z lat 2011-2015 | |
| Fundacja "Zdążyć z pomocą" | 88 | 108 | 117 | 127 | 136,1 | 576,1 |
| Fundacja Pomocy Osobom Niepełnosprawnym "Słoneczko" | 9,8 | 13,3 | 15,3 | 17,5 | 20,7 | 76,6 |
| Avalon Bezpośrednia Pomoc Niepełnosprawnym | 1,8 | 4,8 | 8,5 | 11,5 | 15,7 | 42,3 |
| Fundacja Studencka "Młodzi młodym" | 0,215 | 1,7 | 4,7 | 6 | 8,2 | 20,8 |
| Fundacja Anny Dymnej "Mimo Wszystko" | 8,1 | 7,5 | 6,2 | 5,2 | 5,3 | 32,3 |
| Fundacja TVN "Nie Jesteś Sam" | 7,5 | 6,9 | 4,7 | 3,6 | 3,2 | 25,9 |
| Wielka Orkiestra Świątecznej Pomocy | 3,5 | 3,3 | 3,2 | 3,6 | 3,2 | 16,8 |
| Źródło: Ministerstwo Finansów, opracowanie Bankier.pl | ||||||
Dużą rolę w zwiększeniu popularności tej formy wsparcia odegrały także darmowe programy komputerowe do wypełniania PIT-ów, które często były „sponsorowane” przez wybrane OPP. Podatnik mógł skorzystać z wybranego programu do wypełniania deklaracji pod warunkiem, że akceptował przekazanie 1% swojego podatku fundacji wskazanej przez twórców aplikacji. Sejm w tym roku wprowadził poprawki, które ograniczają taką możliwość - w programach komputerowych na liście wyboru OPP nie może figurować tylko jedna fundacja.
Przeczytaj także
Obecnie podatnicy mogą korzystać z publicznej platformy do rozliczania PIT-ów przygotowanej przez resort finansów, co poprawia nie tylko sam proces składania poprawnie wypełnionych deklaracji, ale też ma wpływ na dywersyfikację środków zgromadzonych w ramach 1%.
Pół miliarda złotych śpieszy zdążyć z pomocą
Od lat liderem w zestawieniu jest Fundacja „Zdążyć z pomocą”, która przez ostatnich 5 lat w sumie otrzymała ponad 570 mln zł. Na drugim miejscu jest Fundacja Pomocy Niepełnosprawnym „Słoneczko”, która zebrała 72 mln zł, czyli 8-krotnie mniej niż lider. Dla porównania Fundacja Wielka Orkiestra Świątecznej Pomocy w tym okresie w ramach 1% przekazywanego OPP zebrała 16,8 mln zł, Fundacja TVN Nie jesteś sam – 25,9 mln zł, a Fundacja Anny Dymnej „Mimo wszystko” – 32 mln zł.
Dwie ostatnie wymienione fundacje od 2011 roku notują spadek wpływów z 1%. Jednocześnie duży sukces w zbieraniu środków osiągnęła Fundacja „Młodzi młodym”, która w 2011 roku otrzymała nieco ponad 200 tys. zł, a już w 2014 roku na jej konto wpłynęło ponad 4,7 mln zł (fundacja ponad 2 mln zł wydała na kampanię informacyjną o możliwości przekazania jej części podatku).
Przeczytaj także
Idea przekazywania 1% na rzecz OPP jest chwalebna. Jednak transparentność fundacji pozostawia wiele do życzenia. Zebranie kilku milionów złotych wymaga przeprowadzenia poważnej akcji informacyjnej, wykupienia reklamy, drukowania i kolportowania ulotek, itp. Część firm i mediów być może robi to za darmo lub po kosztach, ale nie wszystkie. OPP mają obowiązek informować o tym, ile wydały na kampanie promocyjną – przykładowo Fundacja "Zdążyć z Pomocą" w 2014 roku na ten cel wydała 568 tys. zł. To zadziwiająco dobry wynik, zważywszy na to, że pozyskali w tym roku ponad 100 mln zł. Fundacja ROSA na kampanię informacyjną wydała 2,6 mln zł a pozyskała 8,7 mln zł.
Sprawozdania finansowe są dostępne na stronach internetowych fundacji.
Transparentność fundacji pozostawia wiele do życzenia
Organizacje Pożytku Publicznego specjalnie nie chwalą się kosztami promocji, a sprawozdania publikują niechlujnie i nieczytelnie. Zdarzają się przypadki, gdzie na dwie strony merytorycznego bilansu mamy kilkanaście stron wstępu o postępach w leczeniu beneficjentów fundacji.
Nie ma to zbyt wiele wspólnego z transparentnością i psuje dobre wrażenie nt. danej OPP. W mojej opinii Fundacja, która dokładnie nie informuje ile pieniędzy wydała na materiały prasowe, wynagrodzenia celebrytów oraz reklamę w telewizji, jest po prostu nie w porządku w stosunku do swoich darczyńców. Dlatego zanim bezmyślnie przekażemy swój podatek pierwszej fundacji na liście, zastanówmy się, czy może nie lepiej przelać środki na rozwój wioślarstwa polskiego.
