Niższa od oczekiwanej dynamika inwestycji zaskoczeniem w odczycie PKB za II kwartał

W strukturze odczytu produktu krajowego brutto w II kwartale negatywnie zaskoczył niższy od oczekiwanego, poziom inwestycji - wynika z komentarzy ekonomistów do wtorkowych danych GUS. Eksperci wskazali, że składowej ciąży przede wszystkim niski poziom inwestycji publicznych.

Piotr Bartkiewicz, Pekao:

"Co do poziomu samego wzrostu - zaskoczeń nie ma, wynik jest bardzo podobny do tego, co widać było w odczycie flash. Dużo zaskoczeń pojawiło się natomiast w strukturze. Największe to inwestycje, bo spodziewaliśmy się czegoś innego. Miała być dwucyfrowa dynamika inwestycji i były na to spore szanse. Dane za II kwartał sugerowały taki odczyt, ale to się nie zrealizowało, wynik z inwestycji przedsiębiorstw nie powtórzył się. Do końca nie wiemy, co tam się stało, ewidentnie jednak wynik z I kw., gdzie inwestycje wzrosły o ponad 10 proc. kdk, był anomalią, a nie zapowiedzią lepszej serii. Perspektywy dla inwestycji firm w dalszym ciągu są dobre, natomiast dużo słabiej poradziły sobie prawdopodobnie inwestycje publiczne. To był pewnie główny czynnik, który zaważył na wyniku. Zrównoważyły to zapasy, które przyrosły solidnie, bo ich wkład to prawie 3 pkt. proc.

Inwestycje mają jeszcze szansę ruszyć, ale prawdopodobnie dopiero w przyszłym roku. Przemawiają za tym opóźnienia w zatwierdzeniu KPO, widoczna dziura w inwestycjach publicznych na szczeblu centralnym, nie ruszyły też jeszcze inwestycje samorządowe. Jest to więc kwestia kilku kwartałów. Co do poziomu prognoz PKB w tym roku nie zmieniamy prognoz, zostajemy z 5,5 proc."

ING Bank Ślaski (e-mail):

"Wciąż najważniejszy wkład do wzrostu PKB ma konsumpcja, która wzrosła 13,3 proc. rdr i odpowiada za 2/3 wzrostu PKB. Inwestycje zanotowały wzrost, tym razem o 5 proc. rdr. To relatywnie niewiele, biorąc pod uwagę niską bazę z ubiegłego roku. Po oczyszczeniu z sezonowości nakłady brutto na środki trwałe spadły o 10,8 proc. kdk niwelując w zasadzie większość wzrostu z 1kw21. O ile konsumpcja gospodarstw domowych odrobiła już straty sprzed pandemii, inwestycje realnie znowu są poniżej poziomu z IV kw. '19.

Niepokoi nas też struktura tych inwestycji, szczegółowe dane z sektora przedsiębiorstw wskazują, że rosną głównie nakłady w nieruchomościach, transporcie (boom na polskie TIR-y), magazynowaniu (boom na magazyny), natomiast inwestycje w przemyśle, gdzie mamy największych eksporterów, ledwie „przebiły się na plus” w II kw. '21, co bez efektu bardzo niskiej bazy byłoby bardzo trudne. Dodatkowo wzrost inwestycji w całej gospodarce (5,0 proc. rdr) jest znacznie niższy niż w dużych firmach (około 16 proc. rdr), co oznacza, że inwestycje krajowych małych i średnich firm są wciąż bardzo słabe.

Słabość inwestycji przy silnej konsumpcji utrwala niekorzystaną strukturę wzrostu w Polsce. Powoli odbija się to już w pogarszającym się bilansie rachunku obrotów bieżących. W strukturze PKB widać to w drugim z rzędu ujemnym wkładzie we wzrost PKB ze strony eksportu netto.

Po stronie podażowej PKB widać, że w II kw. 2021 głównym motorem PKB pozostawał przemysł - wzrost o 27,2 proc. rdr.

Od tego kwartału odpalił także drugi motor wzrostu, po poluzowaniu restrykcji sanitarnych w końcu kwietnia odbiły usługi rynkowe (składające się z handlu i usług).

Jak wskazaliśmy już w komentarzu do danych za I kw. 2021, recesja covidowa w Polsce skończyła się w IV kw. 2020, tj. kwartał wcześniej niż w strefie euro. Firmy w Polsce nauczyły się coraz lepiej funkcjonować w reżimie restrykcji sanitarnych, co stopniowo zwiększało odporność gospodarki na kolejne fale Covi-19. Od początku roku PKB w Polsce jest już w trendzie wzrostowym, który przyspieszył wraz z poluzowaniem restrykcji z końcem kwietnia.

Utrzymujące się zaburzenia w łańcuchach dostaw i rosnąca liczba zachorowań w związku z rozprzestrzenianiem się wariantu Delta koronawirusa może nieco przyhamować tempo odbicia w III kw. '21. Naszym zdaniem jednak wynik PKB będzie wciąż na solidnym plusie, choć w ujęciu rdr, z uwagi na wyższą bazę odniesienia, tempo będzie ok. dwukrotnie niższe niż w II kw. 2021. Utrzymujemy, że w całym roku realny wzrost PKB wyniesie 5,4 proc. rdr".

Urszula Kryńska, PKO BP:

"Odczyt PKB był trochę wyższy niż szacunek flash, blisko naszej prognozy 11,2 proc. Kluczowe jest to, że gospodarka odrobiła pandemiczne straty w II kw. Rekordowy wzrost mamy oczywiście przez niską bazę.

W strukturze zaskakiwać może niższa od konsensusu dynamika inwestycji. Pokazuje to, że ten cykl inwestycji jeszcze się nie rozkręcił, mamy pewną słabość w inwestycjach publicznych. Konsumpcja na poziomie 13,3 proc. - wysoko przez niską bazę statystyczną.

W III kw. roczna dynamika wzrostu będzie już dużo niższa, będziemy odnosić się do okresu, kiedy gospodarka odbudowywała już pandemiczne straty. Natomiast prognoza dla całego roku powyżej 5 proc. jest jak najbardziej aktualna. My utrzymujemy nasz szacunek na poziomie 5,4 proc."

Monika Kurtek, Bank Pocztowy (e-mail):

"Dynamika PKB w drugim kwartale br. została przez GUS nieznacznie skorygowana w górę, nie ma tu jednak zaskoczenia. Z opublikowanych szczegółowych danych wynika, że bardzo silnemu odbiciu, po rozluźnieniu restrykcji covidowych i otwarciu gospodarki, uległa przede wszystkim konsumpcja gospodarstw domowych. Dynamika na poziomie 13,3 proc. rdr, choć oczywiście jest po części efektem bardzo niskiej zeszłorocznej bazy odniesienia, odzwierciedla w głównej mierze realizację skumulowanego (w okresach obostrzeń) i odkładanego popytu na towary i usługi. Niższa od średnich oczekiwań okazała się natomiast dynamika inwestycji. Choć duże przedsiębiorstwa, jak wynika z publikowanych wcześniej danych GUS, rozpoczęły już procesy inwestycyjne, realizują je także gospodarstwa domowe (m.in. zakup mieszkań, działek, budowy domów), to na minusie są nadal inwestycje samorządów i jest to zapewne czynnik ciążący ogólnemu wynikowi. Istotnym czynnikiem odbicia PKB w drugim kwartale br., poza popytem wewnętrznym, był także eksport (wzrost aż o 29,3 proc. rdr), ale ponieważ dynamika importu była jeszcze wyższa (35,8 proc. rdr), to ostatecznie wpływ netto handlu zagranicznego na PKB okazał się ujemy.

Za nami kwartał z najwyższym w historii badań odczytem PKB, przed nami kwartały z wolniejszym już tempem wzrostu gospodarczego, ale trzeba podkreślić, że nadal powinny to być dobre dane. W trzecim i czwartym kwartale br. dynamika PKB ma szansę oscylować w okolicach 4-6 proc., a skoro tak, to w całym 2021 r. może znaleźć się ona w okolicach 5,0 proc. Jest jednak kilka czynników ryzyka dla realizacji tego scenariusza, a najważniejsze z nich to: (1) IV fala koronawirusa, (2) opóźnienie w rozpoczęciu realizacji KPO, (3) przyspieszająca z dużą siłą inflacja, obniżająca siłę nabywczą gospodarstw domowych, (4) odkładanie inwestycji przez samorządy, (5) wzrost niechęci do inwestowania po stronie MSP".

Santander

Wzrost PKB w II kw. br. jest najwyższym odczytem w historii; to efekt m.in. odbudowy popytu krajowego, w tym konsumpcji - ocenił Santander Bank Polska w komentarzu do danych GUS. Według ekonomistów banku przez kolejne dwa kwartały inflacja pozostanie w pobliżu 5 proc., a przejściowo może się zbliżyć do 6 proc.

Główny Urząd Statystyczny podał we wtorek w w szacunku flash, że ceny towarów i usług konsumpcyjnych w sierpniu wzrosły o 5,4 proc. rdr, a w porównaniu z poprzednim miesiącem ceny wzrosły o 0,2 proc.

"Inflacja CPI wzrosła w sierpniu do 5,4 proc. r/r wg wstępnych danych, w czym pomogły wyższe ceny żywności, ale też wyższa inflacja bazowa. Wygląda na to, że przez kolejne dwa kwartały inflacja pozostanie w pobliżu 5 proc. a przejściowo może nawet się zbliżyć do 6 proc." - napisał w komentarzu departament analiz ekonomicznych Santander Bank Polska.

GUS podał także we wstępnym szacunku, że Produkt Krajowy Brutto w II kwartale 2021 r. wzrósł o 11,1 proc. rdr w porównaniu ze spadkiem o 0,9 proc. rdr w I kwartale 2021 r. Wcześniej w szacunku flash GUS informował, że PKB w II kw. wzrósł o 10,9 proc. rdr.

"Wzrost PKB w II kwartale przyspieszył do rekordowego 11,1 proc. r/r (najwyższy odczyt w historii). Tak wysoki odczyt w części wynika z efektu niskiej bazy, ale jest też efektem odbudowy popytu krajowego, głównie konsumpcji i zapasów" - przekazał Santander.

W ocenie departamentu analiz ekonomicznych, inwestycje "mocno rozczarowały po ich silnym wzroście w I kw."., ale powinny one nabierać tempa w kolejnych kwartałach.

"Podtrzymujemy prognozę wzrostu PKB o 5 proc. w br. Przyspieszający wzrost gospodarczy (i bardziej oparty na konsumpcji) oraz rosnąca inflacja zwiększają naszym zdaniem prawdopodobieństwo rozpoczęcia normalizacji polityki pieniężnej w listopadzie" - przekazał bank. Jak dodano, czynnikiem, który mógłby opóźnić decyzję o rozpoczęciu podwyżek stóp jest ewentualnie rozwój pandemii w najbliższych miesiącach.

***

Poniżej składowe PKB za II kw. i I kw. 2021 r.:

Z konsensusu przeprowadzonego przez PAP Biznes wynika, że rynek oczekiwał w II kw. wzrostu inwestycji o 10,7 proc. rdr, konsumpcji prywatnej o 13,0 proc. rdr i popytu krajowego o 10,6 proc. rdr.

(PAP Biznes)

luk/ pat/ osz/