Unijni ministrowie gospodarki i finansów przyjęli we wtorek w Brukseli nową dyrektywę dotyczącą oczyszczania ścieków. Przepisy obejmą mniejsze miejscowości i dodatkowe rodzaje zanieczyszczeń. Producenci kosmetyków i leków zostaną zobowiązani do partycypacji w kosztach usuwania mikrozanieczyszczeń.
Dotychczasowa dyrektywa z 1991 r. regulująca zasady oczyszczania ścieków komunalnych w Unii Europejskiej okazała się przestarzała. Po niemal pięciu latach negocjacji państwa UE we wtorek ostatecznie przyjęły zmienione przepisy.
Nowe zasady rozszerzają zakres regulacji na miejscowości liczące powyżej 1 tys. mieszkańców (poprzednie przepisy określały próg na 2 tys.). Państwa członkowskie będą musiały zbierać i oczyszczać ścieki także z tych małych aglomeracji. Aby skuteczniej ograniczać ilość zanieczyszczeń i zapobiegać zrzutom ścieków komunalnych do środowiska, mniejsze miejscowości będą musiały być wyposażone – podobnie jak większe ośrodki – w systemy zbierania ścieków, w tym z sieci kanalizacyjnej. Dyrektywa zakłada, że do 2035 r. wszystkie źródła tzw. ścieków bytowych, czyli pochodzących z mieszkań, domów i lokali usługowych, będą musiały zostać do nich podłączone.
W mniejszych miejscowościach do 2035 r. państwa UE będą musiały również wprowadzić wtórne oczyszczanie ścieków komunalnych (drugi etap oczyszczania polegający na usuwaniu materii organicznej ze ścieków), aby mogły je odprowadzić do środowiska.
Państwa członkowskie o słabiej rozwiniętych systemach kanalizacyjnych, wymagających znacznych inwestycji, będą mogły ubiegać się o zwolnienie z tych przepisów. Dotyczy to również nowych krajów UE, w tym Rumunii, Bułgarii i Chorwacji, które zainwestowały znaczne środki we wdrażanie wcześniej obowiązującej dyrektywy.
Nowe regulacje obejmą również dodatkowe zanieczyszczenia. Do 2039 r. oczyszczalnie ścieków komunalnych obsługujące aglomeracje liczące co najmniej 150 tys. mieszkańców będą zobowiązane do usuwania ze ścieków także azotu i fosforu (oczyszczanie trzeciorzędowe), a do 2045 r. także mikrozanieczyszczeń (oczyszczanie czwartorzędowe).
W usuwaniu tych ostatnich partycypować będą musieli także producenci farmaceutyków i kosmetyków, którzy zgodnie z zasadą "zanieczyszczający płaci" mają pokryć co najmniej 80 proc. dodatkowych kosztów oczyszczania.
Jak zapewnili we wtorek unijni ministrowie, sektor oczyszczania ścieków komunalnych może przyczynić się do redukcji emisji gazów cieplarnianych i pomóc UE w osiągnięciu neutralności klimatycznej. Nowe przepisy wymagają bowiem, by do 2045 r. miejskie oczyszczalnie ścieków obsługujące miejscowości powyżej 10 tys. mieszkańców wykorzystywały energię ze źródeł odnawialnych produkowaną przez odpowiednie zakłady.
Dyrektywa wejdzie w życie 20. dnia po publikacji w Dzienniku Urzędowym UE, a państwa członkowskie będą miały 31 miesięcy na wdrożenie jej do prawa krajowego.
Z Brukseli Jowita Kiwnik Pargana (PAP)
jowi/ bst/ akl/
