Narodowy Bank Polski wydał zarządzenie zmuszające indywidualnych nabywców złota inwestycyjnego do podania danych osobowych. W ten sposób zamknięta została ostatnia w pełni legalna furtka anonimowego zakupu złota fizycznego. Pozostały tylko te „półlegalne”.
„Odbiorcy indywidualni nabywający złote monety (…) zobowiązani są do podania danych umożliwiających ich identyfikację, tj. w szczególności: imienia, nazwiska, numeru PESEL, a w przypadku osób niebędących obywatelami Rzeczypospolitej Polskiej i nieposiadających numeru PESEL – imienia, nazwiska, obywatelstwa oraz numeru dokumentu stwierdzającego tożsamość tych odbiorców” – głosi ustęp 4. pkt. 1. art. 1 uchwały zarządu NBP z dnia 23 czerwca 2016 roku.


Do tej pory, kupując złote monety bulionowe w oddziałach NBP, wystarczyło przedstawić tylko odpowiednią liczbę banknotów wyemitowanych przez NBP. Do kwoty 15 000 euro nikt nie zadawał (a przynajmniej nie powinien był) zbędnych pytań.
Uchwała NBP zrównała warunki zakupu złota z zasadami panującymi u prywatnych dilerów. Chcąc kupić nawet najmniejszą złotą sztabkę lub monetę bulionową, trzeba podać imię, nazwisko i PESEL. To obostrzenia wynikające z ustawy o podatku VAT, która zobowiązuje sprzedawców towarów zwolnionych z VAT-u do prowadzenia ewidencji nabywców.
Teoretycznie nie można wejść z ulicy, wyłożyć na stół 5,5 tysiąca złotych i zgarnąć do kieszeni błyszczącego Krugerranda. Jest jednak pewna furtka. Sprzedawca ma obowiązek uzyskać dane osobowe od kupującego, ale nie ma prawa go wylegitymować (przynajmniej przy zakupie do równowartości 15 000 €). Zatem jeśli chcesz, aby państwo nie wiedziało o tym, że posiadasz złoto, wystarczy podać zmyślone dane osobowe. Dilerzy nie mają prawa ich zweryfikować i nieoficjalnie przyznają, że wcale im na tym nie zależy.
Otwarte pozostaje pytanie, jak długo ta furtka pozostanie otwarta. No i do czego władzy jest potrzebna informacja kto, kiedy, za ile i od kogo kupił złotą sztabkę lub monetę?! Historia uczy, że taka wiedza w rękach państwa nierzadko bywa wykorzystywana przeciwko właścicielom złotego kruszcu.