Narodowy Bank Polski poinformował, że zawiadomił prokuraturę o podejrzeniu przekroczenia uprawnień przez Marszałka Sejmu Szymona Hołownię oraz szefa Komisji Odpowiedzialności Konstytucyjnej Zdzisława Gawlika w związku z wnioskiem o postawienie przez Trybunałem Stanu prezesa Adama Glapińskiego.
Jak zauważył w piątkowym komunikacie bank centralny, zawiadomienie dotyczy "bezprawnych i bezpodstawnych czynności podejmowanych przez Marszałka Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej Szymona Hołownię oraz Przewodniczącego Komisji Odpowiedzialności Konstytucyjnej Zdzisława Gawlika w odniesieniu do wstępnego wniosku o pociągnięcie do odpowiedzialności konstytucyjnej przed Trybunałem Stanu Pana prof. Adama Glapińskiego".
Według NPB Hołownia i Gawlik podjęli czynności "pomimo braku podstaw prawnych i faktycznych do określonych działań". Bank centralny wskazał też na niezastosowanie się do powszechnie obowiązujących i ostatecznych orzeczeń Trybunału Konstytucyjnego.
Marszałek Sejmu Szymon Hołownia pod koniec maja przekazał do Komisji Odpowiedzialności Konstytucyjnej wstępny wniosek o Trybunał Stanu dla prezesa NBP Adama Glapińskiego, podpisany przez grupę 191 posłów rządzącej koalicji. We wniosku zarzucono Glapińskiemu naruszenie konstytucji i ustaw, m.in. poprzez pośrednie finansowanie deficytu budżetowego w ramach skupu aktywów w latach 2020-2021, prowadzenie tego skupu bez "należytego upoważnienia" od Rady Polityki Pieniężnej i poprzez uchybienie nakazowi apolityczności prezesa NBP.
W czwartek odbyło się posiedzenie sejmowej Komisji Odpowiedzialności Konstytucyjnej w celu ustalenia harmonogramu prac nad wstępnym wnioskiem. Tuż po rozpoczęciu obrad komisji posiedzenie opuścili wszyscy przedstawiciele PiS.
Szef komisji Zdzisław Gawlik (KO) poinformował, że na kolejne jej posiedzenie może zostać wezwanych kilku świadków. Następne posiedzenie zaplanowane jest na 24 września. Jak z kolei relacjonował obrady członek komisji Ryszard Petru (Polska 2050-TD), przyjęła ona uchwałę, która przewiduje przesłuchanie listy świadków. "Również poprosiliśmy różne instytucje państwowe o dokumenty, które mogą udowodnić tezę zawartą we wniosku" - dodał Petru. Zastrzegł, że w harmonogramie prac na razie nie ma punktu dotyczącego przesłuchania Glapińskiego.
Z kolei NBP oświadczył, że wstępny wniosek ws. postawienia prezesa Glapińskiego przed Trybunałem Stanu jest wadliwy z przyczyn ustrojowych, proceduralnych i konstrukcyjnych oraz łamie niezależność banku centralnego.
Zgodnie z prawem komisja po przeprowadzeniu postępowania przedstawia Sejmowi sprawozdanie z prac wraz z wnioskiem o pociągnięcie do odpowiedzialności przed Trybunałem Stanu lub o umorzenie postępowania. Uchwałę o pociągnięciu do odpowiedzialności przed Trybunałem Stanu m.in. prezesa Narodowego Banku Polskiego Sejm podejmuje bezwzględną większością głosów w obecności co najmniej połowy (230) ustawowej liczby posłów. Uchwała Sejmu o pociągnięciu do odpowiedzialności przed Trybunałem Stanu powoduje zawieszenie w czynnościach osoby, której dotyczy.
W styczniu 2024 r. Trybunał Konstytucyjny uznał za niezgodne z ustawą zasadniczą przepisy o Trybunale Stanu stanowiące, że uchwała Sejmu podjęta bezwzględną większością głosów o postawieniu przed TS prezesa NBP zawiesza go w czynnościach. TK uznał, że postawienie prezesa NBP przed TS powinno nastąpić uchwałą Sejmu podjętą co najmniej większością trzech piątych głosów i ustawodawca powinien wprowadzić w tej sprawie stosowne zmiany w aktach prawnych. W ocenie TK Sejm do czasu zmian w prawie nie może rozpatrywać wniosków o TS dla prezesa NBP.
W sierpniu br. Trybunał Konstytucyjny orzekł, że przepisy ustawy o Trybunale Stanu odnoszące się do procedur przed sejmową komisją odpowiedzialności konstytucyjnej stosowanych wobec prezesa NBP są niezgodne z konstytucją.
Wniosek zaskarżający cztery przepisy ustawy o Trybunale Stanu i jedną z regulacji Regulaminu Sejmu w początkach marca br. złożyli posłowie PiS. TK uznał za niekonstytucyjne trzy przepisy ustawy o TS mówiące m.in. o uchwalaniu przez sejmową komisję odpowiedzialności konstytucyjnej sprawozdania o wystąpieniu do Sejmu z wnioskiem o pociągnięcie prezesa NBP do odpowiedzialności przed TS oraz o obowiązku stawiennictwa prezesa NBP przed tą komisją. (PAP)
wkr/ mmu/
