Młodzi bezrobotni. Koronawirus zagonił do urzędów pracy

Każdy kryzys ekonomiczny przynosi wzrost bezrobocia wśród młodych – mówią eksperci. Ostatnio w 2008 roku, a obecnie przyczyniła się do tego pandemia koronawirusa. Umowy na chwilę czy zatrudnienie w dotkniętych branżach to tylko część problemów, z jakimi musieli mierzyć się młodzi na rynku pracy w czasie koronawirusa.

W 2019 roku zarejestrowanych bezrobotnych do 25. roku życia było 106 145 osób. Już w pierwszym półroczu 2020 liczba ta wzrosła do 132 199 osób, a w styczniu 2021 roku w końcu miesiąca wyniosła 137 430.

Przyczyny wzrostu bezrobocia wśród młodych

–  Wzrost bezrobocia wśród osób młodych (do 29. roku życia) jest zjawiskiem obserwowanym w czasie każdego kryzysu ekonomicznego. W Polsce doświadczyliśmy tego ostatnio w czasie kryzysu finansowego, który rozpoczął się w 2008 roku. Wzrost bezrobocia młodych w warunkach kryzysowych ma kilka przyczyn. Jedną z nich jest słabsze związanie tych pracowników z przedsiębiorstwem; częściej pracują oni na umowach terminowych, na umowach na okres próbny, więc rozwiązanie stosunku pracy nie wiąże się np. z koniecznością wypłaty dodatkowych świadczeń. Warto również zwrócić uwagę, że częściej młodzi pracownicy są tymi, którzy dopiero zbierają doświadczenia zawodowe, nie zajmują oni stanowisk kluczowych dla przedsiębiorstwa, a raczej wykonują zadania pomocnicze czy uzupełniające wobec niezbędnych. Dlatego też jeśli pracodawca musi zwalniać ze względów ekonomicznych, łatwiej mu będzie podjąć decyzję o zakończeniu stosunku pracy z osobą bez której funkcjonowanie firmy jest dalej możliwe – mówi w rozmowie z Bankier.pl Monika Fedorczuk, ekspert rynku pracy z Konfederacji Lewiatan.

Problem dostrzegają wojewódzkie urzędy pracy. W komunikacie przesłanym Redakcji Ministerstwo Rozwoju, Pracy i Technologii podało, że choć pogorszenie sytuacji jest widoczne, wciąż Polska wypada  nieźle na tle innych państw Unii Europejskiej.

– W ostatnim czasie znaczący wpływ na sytuację na rynku pracy osób młodych ma kryzys wywołany pandemią COVID-19. Stopa bezrobocia wg BAEL w IV kwartale 2020 r. w grupie 15-24 lata wyniosła 12,8% i była wyższa od stopy bezrobocia osób w wieku produkcyjnym (3,2%). Jest to efekt z jednej strony umów o pracę, jakie posiadają, często na czas określony lub cywilno-prawnych, a zatem takich, które łatwiej jest rozwiązać. Nie bez znaczenia jest zapewne również fakt, że branże, które zostały szczególnie dotknięte skutkami pandemii, to m.in. gastronomia, hotelarstwo czy tzw. eventowa, dla których charakterystyczne jest zatrudnienie osób młodych. Wciąż jednak, na tle innych państw unijnych, Polska wypada całkiem nieźle pod względem wskaźnika bezrobocia młodzieży. Najświeższe dostępne dane dla całej UE wskazują, że w kwietniu 2021 r. stopa bezrobocia młodych w Polsce była niższa niż średnia w Unii – 12,6 proc. wobec 17,1 proc. – podaje w rozmowie z Redakcją resort pracy.

Jeśli chodzi o efekty początku pandemii w 2020 roku, najwięcej młodych zarejestrowanych jako bezrobotnych nie posiadało zawodu. Zwiększyła się natomiast liczba techników i innego średniego personelu, który musiał pozostać w rejestrach urzędów pracy.

Eksperci punktują również branże, które zostały najbardziej dotknięte przez pandemię i które wiążą się z zatrudnianiem osób najmłodszych.

– Kryzys znacznie ogranicza funkcjonowanie branży takich jaki gastronomia, hotelarstwo, eventy z uwagi na zmniejszenie zapotrzebowania na tego typu usługi. W czasie pandemii COVID-19 na działanie tych branż dodatkowo decydujący wpływ miały ograniczenia administracyjne, jakie zostały wprowadzone. Te branże to często pierwsze miejsca pracy, w których osoby młode nabywają swoje doświadczenia zawodowe, np. podczas prac wakacyjnych czy dorywczych. Ograniczenia, jakie dotknęły te branże w ostatnich miesiącach, z całą pewnością mają negatywnych wpływ na sytuację osób młodych na rynku pracy – wyjaśnia Monika Fedorczuk.

Powolne wychodzenie z kryzysu

Mimo dużego wzrostu bezrobocia wśród młodych przez okres pandemii można zauważyć już światełko w tunelu. Jak wynika z ostatnich danych dostarczanych przez wojewódzkie urzędy pracy, liczba osób do 25. roku życia zarejestrowanych w urzędach jako bezrobotni spadła po raz pierwszy w marcu 2021 roku i w kwietniu ta tendencja się utrzymała.

Młodzi ponownie znajdują zatrudnienie w branżach, które były zamrożone przez koronawirusa. Część korzysta z programów przygotowanych przez urzędy pracy.

– Dostrzegając trudną sytuację osób młodych urzędy pracy, mimo utrudnień związanych z wybuchem pandemii i występującymi obostrzeniami, prowadzą działania na rzecz ich aktywizacji i wsparcia przy wchodzeniu na rynek pracy. Niezwykle istotne jest podejmowanie działań zapewniających trwałe funkcjonowanie osób młodych na rynku pracy, tzn. mających na celu wyposażenie ich w umiejętności i kompetencje, które nie będą się szybko dezaktualizować, pozwolą na wykonywanie pracy o wysokiej jakości i dadzą solidną podstawę do dalszego rozwoju zawodowego w kontekście nowych zawodów i form pracy. W 2020 r. z aktywnych programów rynku pracy skorzystało 56,8 tys. bezrobotnych do 25 r. ż. i stanowili oni odpowiednio 26,6 proc. aktywizowanych osób bezrobotnych (213,5 tys. osób). Tym samym, o ile co 8. bezrobotny miał mniej niż 25 lat, to wśród aktywizowanych co czwarta osoba była w tym wieku. Najwięcej osób bezrobotnych do 25 r. ż. w 2020 r. rozpoczęło staż – 30,5 tys. uczestników, pracę subsydiowaną – 20,7 tys. uczestników oraz szkolenie – 5,4 tys. osób. W okresie pierwszych czterech miesięcy 2021 r. zaktywizowano 22,4 tys. bezrobotnych do 25 r. ż. (25,3  proc. ogółu zaktywizowanych) – komentuje dla Bankier.pl Biuro komunikacji Ministerstwa Rozwoju, Pracy i Technologii.

Źródło: