GSR: Skarb Państwa znów daleko za czołówką

Spółki z udziałem Skarbu Państwa notowane na GPW nie cieszą się zbyt wielkim uznaniem inwestorów, choć zdarzają się pozytywne wyjątki – takie wyniki płyną z analizy ostatnich rankingów Giełdowej Spółki Roku „Pulsu Biznesu”.

W roku dwóch wielkich kampanii wyborczych, inwestorzy mieli uzasadnione pretensje do polityków za „bujanie” polską giełdą. Słowa i decyzje polityków w szczególny sposób dotykają zazwyczaj spółek z udziałem Skarbu Państwa. Jak pokazują wyniki GSR, rynkowi eksperci z rezerwą podchodzą do większości przedstawicieli tej grupy.

W pierwszej dziesiątce rankingu GSR nie znalazła się żadna spółka, w której udziały miałby Skarb Państwa. To nie przypadek – podobnie było w ostatnich latach, pomijając kilka wyjątków. W badaniu dotyczącym ubiegłego roku najwyżej oceniono Grupę Azoty (14. miejsce). To również nie przypadek – to właśnie ta firma, wraz z PZU, w ciągu ostatnich 5 lat najmniej traciła do lidera rankingu (13 pkt.) spośród wszystkich spółek z obecnego portfela ministra skarbu państwa. Z kolei ubezpieczyciel, swój dobry-średni wynik za ostatnie lata zawdzięcza przede wszystkim rewelacyjnej postawie w 2013 r., kiedy o włos przegrał walkę o najwyższy laur z Inter Cars. 

Ostatnią spółką z udziałem Skarbu Państwa, która wygrała plebiscyt na Giełdową Spółkę Roku jest… sama Giełda Papierów Wartościowych, która w 2011 r. zwyciężyła ex aeqo z LPP. Losy triumfatorów potoczyły się diametralnie odmiennie – w 2012 r. odzieżowy potentat ponownie wygrał, natomiast GPW wypadła daleko poza pierwszą setkę.

Oczywiście zdarzały się też wielkie awanse - w 2013 r. PKO BP poprawił się o 119 lokat, a GPW zmazała wpadkę odrabiając 126 pozycji. W tym roku największy skok zanotowała Grupa Azoty (o 60 miejsc), najboleśniejszy spadek – co w kontekście cen miedzi szczególnie nie dziwi – był dziełem KGHM (o 83 miejsca). W efekcie surowcowy gigant spadł na szary koniec zestawienia – gorsze okazały się tylko Hawe, Kerdos, BOŚ, PGE i JSW.

Jastrzębskiej Spółce Węglowej należy się szczególne miejsce w tym podsumowaniu. W gronie spółek skarbu państwa, które uczestniczyły we wszystkich ostatnich pięciu edycjach rankingu (np. Elektrociepłowi Będzin zabrakło rok i dwa lata temu), to właśnie JSW przypadł niechlubny tytuł „czerwonej latarni”, którą od lidera dzieli największy dystans punktowy (31 pkt.). Tymczasem średnia odległość dla wszystkich spółek Skarbu Państwa to 21 pkt. Co istotne, luka ta w przypadku JSW rosła w kolejnych latach – od 11 pkt. w 2011 r. do aż 50 pkt. w 2015 r.

Ocena ogólna
	Wynik w 2015	Średnia od 2011 r.
Grupa Azoty	77,14	71,30
PKN Orlen	73,81	69,31
Grupa Lotos	70,61	62,50
PZU	70,03	72,46
PGNiG	66,43	63,14
Police	65,71	66,11
PKO BP	65,24	65,80
Enea	62,86	61,19
PKP Cargo	59,43	64,66
GPW	59,18	66,56
Energa	54,29	68,95
Tauron	48,57	62,84
KGHM	46,12	65,30
PGE	44,64	61,09
JSW	37,36	53,67
PHN	-	67,14
Będzin	-	50,79

Najbardziej związaną z wpływem Skarbu Państwa na poszczególne spółki aspektem ich działalności jest kierownictwo. W kategorii „kompetencje zarządu”, w tym roku, najlepsza okazała się również Grupa Azoty (84 pkt.) przed PZU (80 pkt.), jednak to ubezpieczyciel notuje najlepszą w całej stawce średnią za ostatnie 5 lat (82 pkt.). Ankietowanym ewidentnie nie spodobały się zmiany w zarządzie Orlenu – kompetencje nowej ekipy ocenione zostały na 43 pkt., co jest rezultatem lepszym tylko od Hawe i Kerdosu oraz najniższym wynikiem dla spółek MSP w ciągu ostatnich 5 lat.

Poza przypadkiem, w którym to kompetencje zarządu GPW zostały ocenione najwyżej (2011 r.), tylko kilkukrotnie spółkom z udziałem Skarbu Państwa udało się zbliżyć do lidera tej kategorii. W tym kontekście wymienić można PKO BP, również w 2011 r. oraz PZU w 2013 r. Średnio w ciągu ostatnich 5 lat państwowe spółki giełdowe oceniano o 25 pkt. poniżej wyniku lidera.

Oczywiście w okresie prowadzenia badania (początek tego roku) nie we wszystkich spółkach zakończyły się roszady personalne, a nawet jeżeli to nowe władze potrzebują czasu na wdrożenie swoich planów i wypracowanie sposobu komunikacji z rynkiem. To, czy rozkręcona na przełomie roku „karuzela z prezesami” przyniosła w oczach ekspertów prawdziwie dobrą zmianę, w pełni okaże się w przyszłorocznej edycji Giełdowej Spółki Roku.

Kategoria kompetencje zarządu
Spółka	Wynik w 2015	Średnia od 2011 r.
Grupa Azoty	83,93	75,8
PKO BP	80,95	73,3
PZU	80	81,7
Grupa Lotos	75,51	65,6
Enea	65,71	65,0
PGNiG	64,29	63,4
Police	64,29	69,8
PKP Cargo	62,86	68,3
KGHM	59,18	73,4
GPW	57,14	67,9
PGE	51,79	66,1
Tauron	50	69,6
Energa	47,62	65,5
JSW	47,62	61,9
PKN Orlen	42,86	67,0
PHN	-	64,3
Będzin	-	54,30

Michał Żuławiński