Eskalacja napięć politycznych w Polsce zwiększyła ryzyko dla skuteczności rządu, co może skomplikować wysiłki na rzecz konsolidacji fiskalnej, opóźnić otrzymanie funduszy unijnych i negatywnie wpłynąć na nastroje rynkowe, zwłaszcza jeśli podważy to stabilność i funkcjonowanie kluczowych instytucji - ocenia agencja ratingowa Fitch.
"Od czasu powrotu premiera Donalda Tuska na urząd w grudniu ubiegłego roku doszło do szeregu starć między nowym rządem koalicyjnym a opozycyjną partią Prawo i Sprawiedliwość (PiS) i jej sojusznikami, w tym prezydentem Andrzejem Dudą. Punkty zapalne obejmowały reformę polskich mediów państwowych, aresztowanie dwóch posłów PiS, którzy zostali następnie ułaskawieni przez prezydenta oraz odwołanie szefa Prokuratury Krajowej" - napisała w raporcie agencja.
"Fitch przewidywał, że przekazanie władzy po ośmiu latach rządów PiS przyniesie wyzwania, gdy 10 listopada 2023 r. potwierdziliśmy rating suwerenny Polski na poziomie "A-" ze stabilną perspektywą, zwracając uwagę na ryzyko, że napięcia między instytucjami państwowymi mogą utrudnić skuteczność rządzenia nowej administracji. Jednak poziom i częstotliwość konfrontacji przekroczyły nasze oczekiwania i zaczynają wpływać na wdrażanie polityki" - dodała.
Zdaniem Fitch, w najbliższym czasie napięcia polityczne prawdopodobnie pozostaną na podwyższonym poziomie, co może doprowadzić do ponownych wyborów, choć scenariusz ten - zdaniem agencji - jest mało prawdopodobny.
"Uważamy, że taki scenariusz jest mało prawdopodobny i nie spodziewamy się istotnie odmiennego wyniku, ale kolejna kampania wyborcza jeszcze bardziej skomplikowałaby perspektywy konsolidacji fiskalnej i opóźniłaby postępy w osiąganiu kamieni milowych niezbędnych do wypłaty środków z unijnego Funduszu Odbudowy i Odporności (RRF)" - napisano w raporcie.
"Przedłużające się napięcia mogą również zaważyć na nastrojach rynkowych, które od grudnia były odporne na wydarzenia polityczne" - dodano.
Jak wskazują autorzy raportu, ryzyko polityczne może skomplikować wysiłki rządu na rzecz konsolidacji fiskalnej w Polsce.
"W ostatnich latach sytuacja fiskalna Polski uległa osłabieniu i choć nowy rząd zobowiązał się do zmniejszenia deficytu, jest on zaangażowany w dodatkowe wydatki na obronę i cele społeczne i nie określił średnioterminowych priorytetów fiskalnych. Biorąc pod uwagę istniejącą sztywność wydatków, Fitch zakłada, że konsolidacja będzie umiarkowana" - napisano.
"Nasze prognozy bazowe przewidują, że dług sektora instytucji rządowych i samorządowych do PKB będzie stopniowo wzrastał do około 55 proc. do 2025 r. z 49,3 proc. na koniec 2022 r., co jest zasadniczo zgodne z medianą kategorii 'A'" - dodano.
Agencja zauważa, że ubiegłoroczne, mocniejsze niż oczekiwano, przedwyborcze obniżki stóp procentowych zwiększyły niepewność co do tempa luzowania polityki pieniężnej przez Narodowy Bank Polski oraz interakcji polityki fiskalnej i pieniężnej w celu wsparcia wysiłków na rzecz osiągnięcia celu inflacyjnego.
"Tusk był bardzo krytyczny wobec prezesa NBP podczas kampanii wyborczej, a próby nowego rządu zmuszenia go do stawienia się przed specjalnym trybunałem (co może pociągnąć za sobą jego zawieszenie) dodatkowo podsyciły debatę publiczną na temat niezależności NBP. Wiarygodność instytucji i wyniki polityki są ważnymi czynnikami w analizie suwerenności przeprowadzanej przez agencję Fitch" - napisano.
W ocenie Fitch, choć powrót do władzy nastawionego prounijnie Donalda Tuska poprawił perspektywy dla wypłaty środków z Krajowego Planu Odbudowy, to podwyższone napięcia polityczne zwiększają ryzyko opóźnień w wypłatach środków.
"Powrót do władzy prounijnego Donalda Tuska, który pełnił funkcję przewodniczącego Rady Europejskiej w latach 2014-2019, poprawił perspektywy wypłat w ramach RRF. Polska złożyła swój pierwszy wniosek o płatność w ramach RRF w związku z początkową wypłatą dotacji w wysokości 5,2 mld EUR, która może nastąpić w I kw. 2024 r. Jednak, jak zauważyliśmy w naszym listopadowym przeglądzie, postępy w przeglądach RRF stanowią kluczowe testy polityczne, a podwyższone napięcia polityczne zwiększają ryzyko opóźnień w kolejnych wypłatach" - napisano. (PAP Biznes)
pat/ osz/
