Zarówno uruchomienie własnej działalności, jak również inwestycja w licencję wiążą się z wydatkiem – na korzyść licencji przemawia jednak fakt, że jest o wiele bezpieczniejsza. Sprawdzony koncept, wsparcie franczyzodawcy oraz systematyczna opieka to najważniejsze zalety franczyzy z punktu widzenia franczyzobiorcy. Jednak o franczyzie mogą poważnie myśleć także Ci, którzy z sukcesem wdrożyli już swój pomysł i mają wiedzę, którą chcą dzielić się z innymi.
I mieć, i zjeść
Sukces firmy prowadzonej na zasadzie franczyzy determinują trzy elementy. Po pierwsze model biznesowy – musi być tak skonstruowany, aby mogły zarobić obie strony, a relacje między nimi były możliwie najbardziej partnerskie. Drugim czynnikiem jest odpowiednia lokalizacja punktu, spełniająca wymogi franczyzodawcy oraz dostosowana do warunków właściwych danej branży (np. usytuowanie od ulicy, duże witryny, odpowiedni metraż, wysokość, itp). Trzecim elementem jest właściwie dobrany franczyzobiorca. Bez tego najlepiej skonstruowany biznes – prowadzony choćby w wyśmienitej lokalizacji – polegnie.

Wbrew pozorom franczyza nie jest dla każdego – franchising nie znosi bowiem biernych inwestorów. Prowadzenie biznesu na licencji wymaga pełnego zaangażowania, dlatego przy decyzji o zakupie licencji niesłychanie ważne jest zrozumienie franczyzy i odpowiedzenie sobie najpierw na pytanie, czy jest to najlepsza dla mnie forma działalności, a dopiero potem decyzja w co zainwestować. Jak jest to ważne najlepiej świadczy fakt, że dla większości, spośród ponad 40 tysięcy franczyzobiorców działających w Polsce, firma franczyzowa jest podstawową inwestycją i głównym źródłem zarobku. W firmie franczyzobiorcy nierzadko pracuje jego rodzina.
Na korzyść franczyzy przemawia także kwota inwestycji. Franczyza nazywana jest modelem biznesowym na każdą kieszeń – najtańsze systemy to wydatek rzędu kilku tysięcy złotych, najdroższe wymagają inwestycji kilku milionów euro. Niektórzy franczyzodawcy oferują kilka możliwości współpracy – tańszą i droższą. Taką ofertę oferuje swoim franczyzobiorcom DDD Dobre Dla Domu. Potencjalny partner może otworzyć sklep pod marką „Podłogi i drzwi” (kwota inwestycji ok. 15 tys. zł) lub zainwestować w większy sklep DDD Dobre Dla Domu (inwestycja ponad 100 tys. zł). Do bardziej kosztownych należy inwestycja w restaurację McDonald’s, który uchodzi za ikonę franczyzy, czy jeden z konceptów Grupy Muszkieterów. Gwarancją bezpieczeństwa w przypadku tak kapitałochłonnych inwestycji są dotychczasowe osiągnięcia, siła brandu i plany rozwojowe, w które w przypadku francuskiej sieci oznaczają kilka zaplanowanych na 2011 r. otwarć sklepów pod marką Intermerche i Bricomarche. Zdecydowanie najwięcej kapitału wymagają inwestycje w stacje benzynowe.
F(RESH)ranczyza
Franczyza – jak żaden inny model biznesowy – sprawdziła się w okresie spowolnienia gospodarczego. Rok 2009 przyniósł duży wzrost liczby zawartych umów franczyzowych – przybyły 124 nowe sieci franczyzowe i ponad 5,5 tys. nowych punktów. Ogółem, na koniec 2009 r. funkcjonowało 565 systemów franczyzowych i 46 agencyjnych, które posiadały ponad 32 tys. jednostek franczyzowych i 17 tys. agencyjnych. Warto jednak dodać, że był to również czas weryfikacji modeli franczyzowych. Aż 39 sieci zakończyło działalność franczyzową – to największa liczba rezygnacji z modelu franczyzowego od 2003 r.
Skutki kryzysu finansowego odczuła m.in. franczyza bankowa, która mimo nieco słabszej kondycji wciąż cieszy się sporą popularnością wśród inwestorów, zwłaszcza w bankach, które zrekompensowały swoim partnerom spadki przychodów. Na brak zainteresowania konceptem nie mogła narzekać sieć BZ WBK Partner, która z końcem roku uruchomiła setną placówkę, rozbudowała ofertę produktową oddziałów licencyjnych (uwzględniając w niej odpowiednie wynagrodzenia dla partnerów). Swoim potencjalnym franczyzobiorcom bank oferuje także kredyt na uruchomienie placówki BZ WBK. W tym roku dynamiczny rozwój sieci partnerskiej zapowiedziały Alior Bank i Meritum Bank.

Na rodzimym podwórzu
We franczyzie mogą rozwijać się firmy bez względu na branżę, choć od lat największą popularnością cieszą się systemy w gastronomii oraz handlu odzieżą i obuwiem, w tym outlety z końcówkami kolekcji. Z roku na rok na rynku pojawia się ok. stu nowych sieci, z czego coraz więcej na rynkach niezwiązanych dotychczas z franczyzą. Wraz z początkiem roku na rynku pojawiły się także propozycje dla przedsiębiorców zainteresowanych branżą motoryzacyjną – Auto-Spa (bezdotykowe myjnie zlokalizowane przy marketach Tesco lub innych centrach handlowych) oraz Service&Wash Master (stacje serwisowe i myjnie sąsiadujące z obiektami Makro Cash & Carry i stacjami Lukoil). Stosunkowo nowym pomysłem jest również franczyza apteczna (Arnika, Bliska, Mediq), która mimo krótkiej obecności na rynku cieszy się dużym zainteresowaniem licencjobiorców.
Na polskim rynku od kilku lat utrzymuje się przewaga rodzimych sieci nad zagranicznymi. Krajowe sieci coraz lepiej radzą sobie także poza granicami Polski. Główne kierunki ekspansji to: Rosja, Czechy, Słowacja, Ukraina i Litwa. Tendencję potwierdzają ostatnie zagraniczne otwarcia franczyzowej sieci outletów Brand New Products, która w drugiej połowie 2010 r. uruchomiła osiem sklepów w Czechach i dwa na Litwie. Łącznie firma posiada 71 sklepów w Polsce i za granicą.
Polska franczyza z roku na rok radzi sobie coraz lepiej, o czym świadczy struktura i liczba konceptów. Powiązania franczyzowe są obecne w coraz większej liczbie branż i stale pojawiają się w nowych. Popularność tej formy biznesu odzwierciedla również liczba uczestników wydarzeń branżowych, takich jak szkolenia poświęcone franczyzie czy coroczne Targi Franczyzy. Wiele wskazuje na to, że w najbliższych latach ta tendencja się utrzyma. Eksperci szacują, że Polski rynek ma szansę urosnąć do ok. 1200 systemów. Duża konkurencja sprawi jednak, że największą szansę na sukces będą miały profesjonalne i dobrze zorganizowane systemy franczyzowe.
Karolina Bałachowicz
konsultant PROFIT system
Zobacz też:
» Umowa franczyzowa w pigułce – postanowienia, których nie można pominąć
» Jakość obsługi kandydatów na franczyzobiorców
» Czy warto założyć restaurację premium we franczyzie?
» Umowa franczyzowa w pigułce – postanowienia, których nie można pominąć
» Jakość obsługi kandydatów na franczyzobiorców
» Czy warto założyć restaurację premium we franczyzie?