Walka ze smogiem w Polsce słabnie wraz z rosnącym kryzysem energetycznym. Rząd zawiesił z końcem czerwca na 60 dni normy jakości sprzedawanego węgla i już szykuje nowe rozporządzenie, które dopuści na cały sezon grzewczy sprzedaż gospodarstwom domowym zakazanego od dwóch lat miału węglowego.
To będzie miało opłakane skutki dla jakości powietrza w Polsce. Jednocześnie w regionach pojawiają się propozycje poluzowania uchwał antysmogowych i przesunięcia terminów wymiany kopciuchów. Z tego powodu Komisja Europejska może wstrzymać finansowanie na programy antysmogowe.
Według danych Centralnej Ewidencji Emisyjności Budynków, w Polsce jest 1,7 mln kopciuchów. Wymianę tych bezklasowych kotłów, powodujących w sezonie grzewczym drastyczne przekraczanie norm jakości powietrza, nakazują uchwały antysmogowe w 13 województwach. W łódzkim i małopolskim rozpoczęła się dyskusja na temat zmian w uchwałach, które mają wydłużyć używanie kotłów pozaklasowych przez mieszkańców. Projekt stosownej uchwały, który m.in. przedłuża o dwa lata wymiany starych kotów na paliwa stałe, zarząd województwa łódzkiego przedstawił do konsultacji w kwietniu.
Z kolei małopolscy radni zdecydowali na początku lipca o konieczności przeprowadzenia pogłębionej oceny aktualizacji Programu ochrony powietrza dla Województwa Małopolskiego oraz uchwał antysmogowych. Dwie gminy: Budzów i Stryszawa wystąpiły z petycjami w sprawie przedłużenia o nawet 5 lat możliwości korzystania przez mieszkańców z pozaklasowych kotłów. W Małopolsce termin ten upływa z końcem tego roku. Sejmik Województwa Małopolskiego nie zmienił uchwały antysmogowej, ale nie odrzucił petycji, tylko zapowiedział ich analizę. „Rozumiemy przesłanki i obawy mieszkańców Małopolski, które są odzwierciedleniem apeli samorządowców, biorąc pod uwagę aktualną sytuację społeczną i ekonomiczną zdecydowaliśmy, że konieczna będzie pogłębiona analiza obowiązujących przepisów dotyczących ochrony powietrza” – mówił podczas sesji Sejmiku Województwa Małopolskiego wicemarszałek Józef Gawron.
Bruksela pisze listy w powietrze
To bacznie obserwuje Komisja Europejska. Jak dowiedział się portal WysokieNapiecie.pl, wydłużenie terminów wejścia w życie uchwał antysmogowych może stanowić naruszenie Umowy Partnerstwa, wynegocjowanej 30 czerwca. Jej zapisy mówią o tym, że polityka spójności będzie wspierać program Czyste Powietrze, który pozwoli na „zwiększenie tempa wymiany nieefektywnych kotłów węglowych oraz termomodernizacji budynków, co jednocześnie jest niezbędne do spełnienia wymagań regionalnych programów ochrony powietrza i uchwały smogowych”. Polska dostanie największy – spośród wszystkich państw członkowskich UE – budżet 76 mld euro na realizację polityki spójności na lata 2021-2027, który będzie można wykorzystać do 2029 r.
Co według Unii powinno być priorytetem w programach regionalnych? Co z normami węgla? Czy fundusze unijne nie będą przeznaczana na działania szkodliwe dla ochrony jakości powietrza? O tym w dalszej części artykułu na portalu WysokieNapiecie.pl
Magdalena Skłodowska
