Co powinieneś wiedzieć przed ratingowym piątkiem?

W piątek, 13 maja agencja Moody’s ma ogłosić wyniki przeglądu ratingu kredytowego Polski. Warto wiedzieć, co może się wydarzyć w piątkowe popołudnie.

Agencje ratingowe dokonują okresowych przeglądów ratingów wydanych emitentom obligacji. Najwięcej emocji budzą tzw. ratingi suwerenne, czyli oceny dotyczące wypłacalności państw. Taki przegląd jest jednak procedurą standardową – co kilka miesięcy każda z trzech głównych agencji „odświeża” ratingi, uwzględniając w nich zmieniającą się rzeczywistość.  

Gdy agencje ratingowe zaczęły obniżać oceny wypłacalności największych krajów Europy (Francji, Włoch, Wlk. Brytanii), Unia Europejska wprowadziła „regulacje” istotnie ograniczające swobodę ogłaszania ratingów. Od 2013 roku agencje mogą publikować swoje oceny tylko po zamknięciu sesji giełdowej i tylko w ogłoszonych wcześniej terminach.

13.05 nie jest datą przypadkową

Data 13 maja była znana uczestnikom rynku od wielu miesięcy, a stała się ważnym terminem 15 stycznia, gdy agencja Standard & Poor’s zaskoczyła inwestorów obniżką polskiego ratingu o jeden stopień: z „A-” z perspektywą „pozytywną” do „BBB+” z perspektywą „negatywną”. Tamta decyzja wywołała gwałtowne, ale krótkotrwałe osłabienie złotego.

Także 15 stycznia swoją ocenę Polski podtrzymała agencja Fitch (A-, perspektywa stabilna), zaś agencja Moody’s nie opublikowała przeglądu ratingu.

Po styczniowym „ratingowym piątku” następna regulaminowa data publikacji ratingu Polski to właśnie 15 maja u agencji Moody’s. Kolejne terminy wypadają 1 lipca (S&P), 15 lipca (Fitch), 9 września (Moody’s) oraz 2 grudnia (S&P).

Moody’s ostrzega trzy razy

Agencja już trzykrotnie w ciągu ostatnich dziewięciu miesięcy ostrzegała Polskę przed czynnikami, które mogą doprowadzić do obniżenia ratingu. Pierwsze ostrzeżenie pojawiło się już w październiku 2015 roku, gdy agencja uznała wyniki wyborów za negatywne dla wiarygodności kredytowej Polski.

Tym ostrzeżeniem jednak mało kto się przejął. Inaczej niż za drugim razem, gdy 26 stycznia Moody's podniosła prognozę deficytu sektora finansów publicznych i ostrzegła przed pogorszeniem parametrów fiskalnych w 2017 roku. Trzecie ostrzeżenie nadeszło 4 kwietnia, gdy Moody’s zwracał uwagę na negatywne skutki sporu o Trybunał Konstytucyjny.

Po tych trzech ostrzeżeniach obniżka ratingu Polski w agencji Moody’s nie będzie zaskoczeniem. Pod koniec kwietnia Reuters przeprowadził ankietę wśród 24 analityków. 13 z 24 (54%) uznało, że Moody’s nie obniży ratingu, ale obniży jego perspektywę ze „stabilnej” do „negatywnej”. Co trzeci zakładał równoczesne obniżenie perspektywy ratingu i jego obniżkę o jeden stopień: z A2 do A3. Trzech z 24 analityków spodziewało się cięcia ratingu z A2 do A3, ale przy pozostawieniu jego „stabilnej” perspektywy.

W ciągu ostatniego miesiąca złoty znacząco osłabił się względem euro. Kurs wspólnotowej waluty wzrósł z 4,23 zł do 4,42 zł, czym zdaniem części ekspertów zdyskontował obniżkę ratingu.

5 scenariuszy i reakcji rynku

Potrafię zidentyfikować pięć możliwych scenariuszy, w ramach których rozegrany zostanie „ratingowy piątek”. Cała zabawa powinna rozpocząć się dopiero po południu, a samą decyzję Moody’s poznamy zapewne około godziny 17:30.

Scenariusz 1. Podobnie jak w styczniu Moody’s nie opublikuje przeglądu ratingu Polski. Ma do tego prawo. Wówczas następną ważną datą w ratingowym kalendarzu najprawdopodobniej stanie się 1 lipca (decyzja S&P) lub 15 lipca, gdy w rocznicę bitwy pod Grunwaldem polski rating „odświeży” Fitch. Reakcja rynku walutowego powinna być neutralna lub lekko korzystna dla złotego.

Scenariusz 2. Agencja Moody’s utrzymuje rating Polski bez zmian na poziomie A2. Byłby to chyba scenariusz najbardziej zaskakujący i tym samym najmniej prawdopodobny. Reakcja złotego powinna być w takim układzie bardzo pozytywna, z kilkugroszowym spadkiem ceny euro włącznie. Ale tylko pod warunkiem, że w komunikacie agencji nie znajdzie się jakiś bardzo nieprzychylny komentarz.

Scenariusz 3. Moody’s obniża tylko perspektywę polskiego ratingu ze „stabilnej” do „negatywnej”, co torowałoby drogę do obniżki samego ratingu we wrześniu. Byłby to sygnał ostrzegawczy dla władzy, ale warunkowałby dalsze decyzje agencji np. od rozwiązania kryzysu wokół TK lub parametrów przyszłorocznego budżetu. Byłby to w mojej ocenie scenariusz umiarkowanie korzystny dla złotego, który już raczej zdyskontował ryzyko obniżenia ratingu.

Scenariusz 4. Agencja Moody’s obniża rating z A2 do A3, utrzymując perspektywę „neutralną”. Byłaby to prawdopodobnie dobra informacja dla złotego, zdejmująca z rynku ryzyko kolejnych cięć oceny wiarygodności kredytowej Polski.  W ten sposób rating u Moody’s były taki sam jak i Fitcha i nadal o stopień wyższy niż w agencji Standard&Poor’s.

Scenariusz 5. To wariant najgorszy z możliwych: Moody's obniża zarówno rating jak i jego perspektywy lub obniża rating aż o dwa stopnie. To jedyny scenariusz, w którym zakładam istotne osłabienie złotego po publikacji piątkowego ratingu. Wydaje mi się, że tylko dwustopniowa obniżka lub jakiś bardzo negatywny komentarz ze strony analityków Moody’s mógłby zaszkodzić notowaniom złotego i umożliwić parze euro-złoty przebicie poziomu 4,51 zł.

Złoty i tak pozostanie słaby

Niezależnie od wszelakich rynkowych perturbacji, jakie mogą (ale wcale nie muszą) nas czekać w piątek trzynastego, nie powinniśmy tracić z oczu podstawowych faktów. Polski złoty od dłuższego czasu jest walutą słabą, od 2008 roku pozostającą w trendzie spadkowym względem koszyka głównych walut wymienialnych.

W mojej ocenie słabość polskiej waluty stała się już czynnikiem strukturalnym, wynikającym nie tylko z odpływu kapitału z rynków wschodzących, ale przede wszystkim z utraty dynamiki przez polską gospodarką. Wzrost polskiego PKB nie potrafi osiągnąć pułapu 4%, czego można by oczekiwać po gospodarce kraju rozwijającego się.

Stopy procentowe utrzymywane są na bardzo niskim poziomie (1,50%), co nie zachęca inwestorów do lokowania kapitału nad Wisłą. Utrzymująca się od lat kiepska polityka fiskalna (permanentne deficyty fiskalne, rosnący dług publiczny, psucie mechanizmów ograniczających wzrost wydatków) w połączeniu z nadchodzącą katastrofą demograficzną także nie wspierają polskiego pieniądza.

Ratingowa mapa świata wg Moody's [Infografika]

Dziś po południu agencja Moody’s ma przedstawić rewizję ratingu dla Polski. Sprawdźmy, jak analitycy agencji oceniają inne kraje.

Źródło: