Spółka Centralny Port Komunikacyjny wybrała przebieg linii kolei dużych prędkości na odcinku między Sieradzem w woj. łódzkim, a wielkopolskim Kaliszem i Poznaniem. Według podanego w czwartek harmonogramu trasa ma powstać w 2031 r., dwa lata później niż zakładano przed rokiem.
W trakcie czwartkowej konferencji prasowej w Poznaniu przedstawiciele CPK poinformowali, że spółka wybrała przebieg odcinka tzw. szprychy CPK, która połączy Poznań z Sieradzem. Wybrany po konsultacjach z samorządami i mieszkańcami wariant hybrydowy łączy trzy alternatywne propozycje przebiegu trasy.
Linia będzie przebiegać przez istniejącą obecnie stację kolejową w Kaliszu, gdzie zostanie przebudowany układ peronowy. Następnie trasa poprowadzi przez Pleszew w kierunku Jarocina, Środy Wielkopolskiej i Poznania. CPK zakłada również budowę nowej stacji w Nowym Mieście nad Wartą. W poszczególnych miastach linia ma być dostosowana do potrzeb ruchu regionalnego przez specjalne łącznice integrujące ją z istniejącą infrastrukturą.
Prace ruszą w 2027 roku. Kiedy pojadą pociągi?
Koordynator ds. odcinka Sieradz – Poznań z pionu kolejowego CPK Bartosz Głuszczak przekazał na czwartkowej konferencji, że według harmonogramu w drugiej połowie tego roku ma zostać wybrany wykonawca dokumentacji projektowej. „Zakładamy, że uzyskanie decyzji środowiskowej nastąpi w drugiej połowie przyszłego roku” – powiedział.
Dodał, że projekt budowlany ma zostać opracowany do pierwszej połowy 2026 r. Decyzja lokalizacyjna ma zostać z kolei uzyskana w drugiej połowie 2026 r. „Rozpoczęcie prac budowlanych nastąpi w drugiej połowie 2027 r., natomiast finalnie uzyskanie pozwolenia na dopuszczenie do eksploatacji to jest 2031 r.” – powiedział.
„W tym momencie nasza inwestycja jest realizowana zgodnie z założonym harmonogramem. Na dziś poszczególne etapy realizacji projektu nie są zagrożone” – powiedział.
To nie opóźnienie, a "drobne przesunięcie"
W styczniu ubiegłego roku, gdy podpisywano umowę dotyczącą przygotowania studium techniczno-ekonomiczno-środowiskowego (STEŚ) dla linii Sieradz – Poznań, CPK informowało, że pierwsze roboty budowlane na odcinku Sieradz - Poznań mają się rozpocząć na przełomie 2024 i 2025 r., a linia zostanie zrealizowana do przełomu 2028 i 2029 r.
Pytany o przyczynę opóźnienia harmonogramu wiceminister funduszy i polityki regionalnej, pełnomocnik rządu ds. CPK Marcin Horała określił opóźnienie, jako „drobne przesunięcie”. „Wynika ono z tego, że chcemy więcej czasu przeznaczyć na +element społeczny+, tak żeby były dwa lata na spokojne wykupy gruntów na zasadzie dobrowolności. W zasadzie to jest główny motyw, który to większe rozłożenie w czasie powoduje” – powiedział.
Dodał, że wagę etapu negocjacji dotyczących wykupu nieruchomości na potrzeby nowej linii akcentowały m.in. samorządy. „Żeby jak najbardziej zminimalizować wywłaszczenia” – podkreślił.
„To wymaga pewnego czasu pomiędzy decyzją środowiskową, bo ta ustala przebieg projektu, a wydaniem pozwolenia na budowę i decyzją lokalizacyjna, która już wywłaszcza z mocy prawa” – powiedział.
Ile wywłaszczeń pod CPK? "Liczba spada"
Pytany o szacunkowy łączny koszt wykupu gruntów na potrzeby budowy trasy Poznań – Sieradz zastrzegł, że nie chce go podawać. „To za każdym razem jest indywidualna wycena” – zastrzegł.
Dopytywany ile gruntów i domów ma zostać wykupionych na tym odcinku również odmówił podania dokładnych danych. Zaznaczył jednocześnie, że obecnie CPK zaczyna etap projektowy prac, podczas którego liczba nieruchomości potrzebnych do przeprowadzenia inwestycji jest weryfikowana i ulega zmniejszeniu.
„Ta liczba znacząco wtedy spada, ponieważ okazuje się, że w wielu miejscach nie trzeba zajmować pasa o maksymalnej szerokości. Myślę, że będzie to około 100 dla całego przebiegu, czyli grubo poniżej jednego budynku na kilometr” – ocenił.
Wcześniej w trakcie konferencji prasowej Horała podkreślił, że według założeń przez dwa lata będą prowadzone negocjacje dotyczące przejmowania nieruchomości na potrzeby budowy linii. "Jeżeli komuś będą odpowiadały zaproponowane warunki, to będzie taką umowę podpisywał. A warunki te są niezwykle korzystne - 120 proc. wartości rynkowej gruntów, 140 proc. wartości rynkowej budynków. W przypadku budynków mieszkalnych możemy też zaoferować pełną wartość odtworzeniową bez amortyzacji" - powiedział.
Według Horały CPK będzie pierwszą po 1989 r. inwestycją, która rozpocznie się "zupełnie bez przymusowych wywłaszczeń tylko na gruntach dobrowolnie pozyskanych od mieszkańców, dobrowolnie sprzedanych przez mieszkańców".
Polska sercem komunikacyjnym UE? Tak według PiS
Minister ds. UE Szymon Szynkowski vel Sęk zaznaczył w swoim wystąpieniu, że "środek ciężkości w Unii Europejskiej przesuwa się na wschód". Jak dodał w związku z planami rozszerzenia wspólnoty o np. kraje Bałkanów zachodnich czy Ukrainę w 2015 r. władze Polski i Chorwacji zainicjowały format Trójmorza, który "ma być w założeniu formatem współpracy 12 państw naszej części regionu, państw UE, skoncentrowanej na nadrabianiu braków infrastrukturalnych przede wszystkim na osi północ-południe".
"Można powiedzieć, że sercem infrastrukturalnym formatu Trójmorza ma być Centralny Port Komunikacyjny (...) To ma być hub solidarnościowy, który niesie nowe możliwości połącznia regionu Europy Środkowo-Wschodniej z Europą Zachodnią" - powiedział.
Według Szynkowskiego vel Sęka Centralny Port Komunikacyjny będzie też "elementem decentralizacji państwa w aspekcie wewnętrznym". "Dlaczego decentralizacji? Bo CPK to przede wszystkim nie lotnisko, tylko cała sieć połączeń kolejowych (...) W ogólnych kosztach projektu budowy CPK lotnisko stanowi jedynie około 15-20 proc." - wskazał.
Bartosz Głuszczak przekazał, że według badań w zasięgu obejmującym 30-minutową podróż samochodem, dostęp do linii Sieradz-Poznań będzie mieć 880 tys. mieszkańców.
Jak dodał, po konsultacjach z przewoźnikami kolejowymi, założono, iż każdej doby na linii miałoby kursować 17 par pociągów regionalnych i 54 pary pociągów dalekobieżnych.
"Jeśli chodzi o wyniki potoków pasażerskich, to dla pociągów dalekobieżnych dobowy potok na odcinku Sieradz-Kalisz to jest około 19 tys. pasażerów, natomiast na odcinku Kalisz-Poznań Główny tych pasażerów jest ponad 15 tys." - powiedział.
Szczegóły nowej trasy Sieradz - Poznań
Według założeń nowa trasa między Sieradzem i Poznaniem ma mieć prędkość projektową wynoszącą 350 km/h, jednak początkowo pociągi będą kursować po niej z prędkością do 250 km/h. Zgodnie z planami w przyszłości będzie można podnieść prędkość maksymalną składów pasażerskich poruszających się po linii bez konieczności przebudowy torowiska i zmiany geometrii łuków. Trasa nie będzie przeznaczona dla ruchu towarowego.
Według spółki CPK po wybudowaniu nowego odcinka przejazd koleją między Warszawą a Poznaniem potrwa około 2 godziny, czyli o około godzinę krócej niż obecnie. Przejazd z Warszawy do Kalisza ma trwać 1 godz. 25 min, a podróż pomiędzy Kaliszem i Poznaniem potrwa 35 min. Z kolei podróżni jadący z Poznania mają dojechać do CPK w ciągu 1 godz. i 40 min.
Siatka połączeń kolejowych CPK
W ramach linii „igrek”, mającej połączyć Warszawę, CPK, Łódź, Poznań i Wrocław, przygotowano przebiegi dla 140-kilometrowego odcinka KDP między Warszawą i Łodzią i dla 200 km trasy między Łodzią i Wrocławiem. Dla opracowywanie projektów obu tych odcinków. Odcinek Sieradz - Poznań to trzeci wariant inwestorski CPK dla „igreka”.
Projektowana linia Warszawa – Łódź – Sieradz – Wrocław/Poznań jest elementem Transeuropejskiej Sieci Transportowej TEN-T, czyli unijnego wykazu priorytetowych inwestycji infrastrukturalnych. W 2021 r. z instrumentu „Łącząc Europę” CEF Reflow spółka CPK uzyskała ponad 108 mln zł dotacji na wykonanie projektu tunelu CPK w Łodzi oraz studiów wykonalności dla odcinków: Warszawa-Łódź, węzeł CPK i Sieradz-Poznań. W ramach naboru z CEF2 spółka CPK ubiega się o kolejne, wielokrotnie wyższe środki na rozwój tych projektów.
Program kolejowy CPK zakłada budowę ok. 2 tys. km nowych linii kolejowych. Według założeń projektu dojazd z większości największych miast Polski do lotniska CPK i Warszawy ma zająć maksymalnie dwie i pół godziny.
Horała: Pierwsze prace przygotowawcze przy budowie CPK na przełomie sierpnia i września
Pod koniec sierpnia, na początku września rozpoczniemy przygotowawcze prace przy budowie lotniska CPK - ocenił w czwartek w Poznaniu wiceminister funduszy i polityki regionalnej, pełnomocnik rządu ds. Centralnego Portu Komunikacyjnego Marcin Horała.
W czasie debaty poświęconej transportowi lotniczemu podczas kongresu Impact'23 wiceminister funduszy i polityki regionalnej, pełnomocnik rządu ds. CPK Marcin Horała został zapytany o to, kiedy rozpoczną się właściwe prace przy budowie Centralnego Portu Komunikacyjnego. "Wszytko na to wskazuje, że gdzieś pod koniec sierpnia, na początku września rozpoczniemy te przygotowawcze prace budowalne, czyli to, co publicystycznie bywa nazywane wbiciem pierwszej łopaty" - odpowiedział polityk.
Zaznaczył przy tym, że "część tych prac już się rozpoczęła na gruntach, które CPK już pozyskało; pewne prace porządkujące już się toczą".
Pytany o sens budowy CPK Horała zaznaczył, że będzie to pierwszy tego typu hub transportowy w naszej części Europy. "Ten segment rynku, który potrzebuje tego typu usług logistycznych, transportowych, jest obecnie po prostu obsługiwany poza naszym regionem. Tracimy biznes, dochody, wpływy z podatków, miejsca pracy. Czy warto je mieć u siebie? To jest pytanie czy lepiej zarabiać, czy nie zarabiać. Oczywiście lepiej zarabiać" - podkreślił.
Ocenił, że wielkość polskiego rynku wystarczy by CPK mogło się utrzymać. "Lotnisko CPK w pierwszym etapie, po wybudowaniu to będzie mniej więcej 10. największe lotnisko w Europie, może 9., może 11. Dla państwa, które jest piątym krajem Unii Europejskiej to chyba nie jest ponad stan, ani ponad potrzeby, tylko szyte na miarę" - powiedział.
Pytany o to, czy CPK "opłaci się" biorąc pod uwagę koszty inwestycji Horała podkreślił, że Polski nie stać na nieposiadanie tego typu hubu. "Mamy PKB prawie na poziomie 80 proc. średniej unijnej, ale żeby dojść do 100 proc. i więcej, co jest naszym celem, to przecież już nie tanią siłą roboczą, tylko czymś innym musimy konkurować. Również jakością połączeń komunikacyjnych. Nas nie stać na to, żeby tego projektu nie przeprowadzić" - zaznaczył wiceminister.
Pytany czy PLL LOT i spółka CPK "działają razem" Horała zaznaczył, że "oczywiście LOT jest bardzo ważnym interesariuszem", dodając przy tym, że CPK będzie lotniskiem publicznym, z którego na równych prawach będą mogły korzystać wszystkie linie. W tym kontekście zaznaczył, że LOT "żeby się rozwinąć potrzebuje macierzystego hubu", a Port Lotniczy im. Chopina jest "po prostu fizycznie za mały", żeby spełnić taką rolę wobec przewoźnika.
"W sposób naturalny, w druga stronę, rozwojowi CPK taka linia lotnicza, która wchodzi i taką siatkę połączeń oferuje jest potrzebna, więc to nie jest kwestia jakiegoś faworyzowania czy specjalnego traktowania. Jest to kwestia dwóch naturalnych, biznesowych partnerów, między którymi jest oczywista synergia"- powiedział.
Członek zarządu PLL LOT ds. handlowych Michał Fijoł pytany o przewidywania firmy dotyczące jej wyników w tym roku zaznaczył, że przewoźnik "powrócił na ścieżkę rentownego wzrostu". "LOT skończył rok 2022 z pozytywnymi wynikami zarówno na poziomie operacyjnym, jak i na poziomie finansowym netto. Wyniki I kw. 2023 r. także są bardzo zachęcające, pozwalające na ostrożny optymizm" - podkreślił.
"Nasze oferowanie na ten rok, już zrejestrowane i udostępnione dla naszych pasażerów w GDS-ach, czyli globalnych systemach dystrybucyjnych, to ponad 12 mln foteli, co powinno przełożyć się przy określonych parametrach wypełnienia na ponad 10 mln pasażerów. To oznacza ni mniej ni więcej, tylko tyle, że 2023 r. jesteśmy dokładnie tam, gdzie byliśmy w 2019 r. z nieznacznie już zmodyfikowaną flotą" - powiedział.
Dopytywany o plany inwestycyjne przewoźnika podtrzymał, że firma planuje kontynuację strategii nabywania zarówno samolotów szerokokadłubowych jak i regionalnych, wąskokadłubowych.
Fijoł zaznaczył, że LOT najbardziej potrzebuje "właściwego hubu". "Dlatego, że nie jesteśmy w stanie już uruchamiać kolejnych wielu połączeń" - podkreślił.
autor: Szymon Kiepel
autorzy: Szymon Kiepel, Agnieszka Grzelak-Michałowska
szk/ agm/ mmu/
